2024-03-28T23:01:53Z
https://interpolitics.guilan.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=410
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
ناآرامیهای عربی: ریشههای اجتماعی در بستر تاریخی
مهدی
زیبائی
رضا
سیمبر
بروز و گسترش قیامهای فراگیر در اواخر 2010 در کشورهای عربی خاورمیانه که از آن با عنوان ناآرامیهای عربی یاد میشود یکی از مراحل حساس تاریخی منطقه به حساب میآید. با تمرکز بر روی شعارهای معترضین در طول ناآرامیهای مورد بحث مشخص خواهد شد که عمده نارضایتی جوامع عربی ریشه در نابسامانیهای سیاسی-اقتصادی این کشورها دارد. بررسی تاریخ خاورمیانه بیانگر آن است که وضعیت سیاسی-اجتماعی جوامع عرب در طول تقریباً یک سده اخیر برآیندی از اتصال محیطهای داخل و خارج است؛ این ارتباط به گونهای درهم تنیده میباشد که امکان جدایی آنها قابل تصور نیست. به عبارت دیگر، شرایط درونی این دولتها از یک سو ناشی از کاستیهای داخل و از سویی دیگر متأثر از محیط بینالملل میباشد بر این اساس، برای فهم کامل چرایی بروز قیامهای عربی ضروری است ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دولتهای عربی به عنوان یک کلیت در بطن روابط بینالملل مورد واکاوی قرار گیرد. در این راستا، با توجه به اشتراکات سیاسی، فرهنگی، هویتی و اقتصادی جوامع عربی و سرشت چندگانه ناآرامیهای مورد بحث (سیاسی، اجتماعی، اقتصادی) مقاله حاضر از منظر جامعهشناسی تاریخی روابط بینالملل به بررسی موضوع پرداخته است.
: ناآرامیهای عربی
دولت
اقتصاد
جامعه
بینالملل
2017
02
19
38
7
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2178_b05a8efda4036cd09fc63e1d1791ea4a.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
نقش برداشت های نخبگان در تنش میان ایران و عربستان سعودی
سعید
شکوهی
تنش در روابط ایران و عربستان به اوج خود رسیده است. گروهی از صاحبنظران دلیل اصلی این منازعه را عوامل ایدئولوژیک و گروهی دیگر عوامل ژئوپلتیک میپندارند. دیدگاه ترکیبی دیگری نیز وجود دارد که هر دو عامل را در کنار هم، دلیل تشدید منازعه در روابط دو کشور میداند. موضوعی که توجه چندانی در پژوهشها به آن نشده، عامل برداشتها و نظام ادراکی نخبگان در روابط دو کشور و نقش آن در تشدید تنشهاست. نوآوری این پژوهش، پرداختن به نقش برداشتها در روابط دو کشور بوده و دنبال پاسخ دادن به این سوال بود که برداشتهای نخبگان ایرانی در روابط بین ایران و عربستان چه تأثیری گذاشتهاند؟ در این راستا، از مدلهای نظری نظریهپردازانی همچون رابرت جرویس، جک لوی و آرتور استاین استفاده شد. روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی بود. از این روش برای بررسی دیدگاههای نخبگان سیاسی و نظامی ایران نسبت به طرف مقابل و برداشتها و سوءبرداشتهای احتمالی آنها بهره گرفته شد. یافتههای پژوهش نشان دادند که برداشتهای نخبگان سیاسی و نظامی ایران در روابط میان ایران و عربستان در چند حوزه تأثیرگذار و قابل توجه بوده و به تشدید تنشها کمک کردهاند: 1) برداشتها از توانمندیهای خود و دشمن، شامل: اغراق در برآوردِ توانمندی نظامی خود و ناچیز شمردن توانمندی نظامی دشمن؛ 2) برداشتها از برداشتهای دشمن: اغراق در دشمنیِ دشمن؛ و 3) برداشت از نیتها و رفتارهای احتمالی کشورهای ثالث. در ادامه مقاله، ضمن بررسی این موارد، به شرایط کاهش آثار این برداشتها و افزایش احتمال بهبود روابط دو کشور پرداخته شده است
برداشت و سوءبرداشت
ایران
عربستان
تنش
توانمندی
2017
02
19
63
39
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2179_706338edc195b23aee5505117c10e1d5.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
جامعهشناسی تاریخی و سیاست خارجی ایران: یک چارچوب نظری
امیرمحمد
حاجی یوسفی
محمد
محمدیان
سیاست خارجی ایران یکی از حوزههایی است که توجه تحلیل گران متعددی را به خود جلب کرده و ادبیات گستردهای بهخصوص دریکی دو دهه اخیر در این زمینه تولید شده است. مقاله پیش رو با تقسیم ادبیات مذکور به سه دسته تاریخی، کاربست نظریه و نظریهپردازی به بررسی آثار موجود پرداخته و به این نتیجه میرسد که بهرغم اهمیت تحلیل سیاست خارجی ایران تلاشهای صورت گرفته در این زمینه از حیث کاربست نظریهها و نظریهپردازی توسعهنیافته است. در راستای بهبود وضعیت موجود، مقاله معتقد است نظریه جامعهشناسی تاریخی روابط بینالملل با داشتن شاخصهایی ازجمله تأکید بر نقش تاریخ در کنار نظریه، تنوع موضوعی و روشی، عدم جدایی نیروهای داخلی و خارجی، روش مقایسهای و ترسیم دولت بهعنوان نهاد برآمده از دل نیروهای اجتماعی، ظرفیت و چارچوب مناسبی برای توصیف، تحلیل، تبیین و نظریهپردازی سیاست خارجی ایران فراهم میسازد. بنابراین، بابیان قابلیت، تناسب و سودمندی نظریه جامعهشناسی تاریخی روابط بینالملل در تحلیل سیاست خارجی ایران، نهایتاً سعی شده است چارچوب نظری برای تحلیل و تبیین سیاست خارجی این کشور ارائه شود که ضمن توجه به مؤلفههای داخلی و خارجی در شکلدهی به سیاست خارجی قابلیت تغییر و تحولات آن در طول زمان نیز داشته باشد.
ایران
سیاست خارجی
نظریهپردازی
جامعهشناسی تاریخی روابط بینالملل
2017
02
19
98
65
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2180_fbc66ad712c5338acef8859aab8d3d03.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
جهانی شدن عملکرد سلفی گری در پرتو گسترش فناوری ارتباطات؛ مطالعه موردی داعش
روح اله
طالبی آرانی
جمال
گویلی کیلانه
هرچند سلفیگری در بدو پیدایش خود در مقام اندیشه خاستگاه خاورمیانهای داشته است ولی به مرور زمان به دنبال عملیاتیشدن آن، عملکردی جهانی یافته است، چراکه برای عملی کردن اهداف خود رفته رفته ناگزیر شده است در جبههای به پهنای جهان دست به فعالیت بزند. با گسترش فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، به ویژه از دهه 1990 تاکنون، گروههای سلفی نیز موفق شدهاند از این فناوریها برای نیل به اهداف خود بهرهبرداری کنند. نمونه بارز این گروهها دولت خودخواندة اسلامی عراق و شام(داعش) است که مخوفترین سلفیت جهادی به شمار میآید. در این چارچوب، مقاله حاضر میکوشد تحلیل کند که مفاهیم اصلی «امتمحوری»، «جهاد» و «احیای خلافت» در اندیشه سلفیون جهادی، الزامات جهانی شدن را درخود دارا میباشد، در ضمن استفاده این گروهها از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات به گسترش عملکردشان کمک کرده است. استدلال نویسندگان این است که ویژگی فناوریهای اطلاعات و ارتباطات یعنی، «جهانگیر شدن»، «قاعدهگریزی» و «ایجاد دنیای مجازی» به عنوان محملی برای تحقق مفاهیم اصلی جهادیون و جهانیشدن عملکرد سلفیتِ داعشی نقشآفرینی کردهاند. روش تحقیق در این نوشتار، تبیینی با بهره گیری از دادههای کتابخانهای است.
جهانیشدن
سلفیگری
فناوریهای اطلاعات و ارتباطات
داعش
2017
02
19
139
99
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2181_659e898c549e5e23cc406fb704d70e31.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
هویت و سیاست خارجی خاورمیانهای ایران و ترکیه در سوریه
قدرت
احمدیان
فرهاد
دانش نیا
کرم رضا
کرمیان
مقاله حاضر به تعارض روابط ایران و ترکیه پرداخته است. موج بیداری اسلامی و کشیده شدن دامنه آن به کشور سوریه موجب شکل گیری تعارضات هویتی در مناسبات دو کشور شده است. دو کشور ایران و ترکیه در قبال تحولات سوریه موضعگیریهای متفاوتی اتخاذ نموده و از دیگر سو تحولات این کشور روابط دو کشور را تحت تأثیر قرار داده است. این پژوهش بررسی روشمند ابعاد هویت ملی و تبلور هویت در رفتارهای سیاست خارجی دوکشوررا در پرتو یک رویکرد اپیستمولوژیک دوگانه با چارچوبی سازهانگارانه مورد مداقه قرار داده است. یافتههای پژوهش مبتنی بر این نکته است که جمهوری اسلامی ایران با نگاه خاصی که به هویت و سیاست خارجی دارد عملاً با عمده روندهای جاری منطقهای و بینالمللی در مواجهه است و بطور بدیهی مخالف ملیگرایی سکولار ضد اسلامی ترکیه است. از طرفی یافتهها در مورد حزب عدالت و توسعه حاکی از وجود و تحرک سیاست سیال و منعطف این کشور برای دستیابی به اهداف و منافع خود در منطقه است و برای همین خود را منحصر در دستهبندیهای ثابت منطقهای نمیکند و با انعطافپذیری شدیداً پراگماتیستی خود، سیاستی سیال را دنبال می کند که نشان از عملگرایی اساسی دولتمردان این کشور در عرصه سیاست خارجی دارد. بر این اساس با بهرهگیری از روش توصیفی - تبیینی و در یاسخ به پرسش اصلی پژوهش مبنی برعلت اصلی تضاد در سیاست خارجی خاورمیانهای ایران و ترکیه در سوریه این فرضیه پردازش گردید که تفاوتهای هویتی باعث تضاد در سیاست خارجی خاورمیانهای ایران و ترکیه در سوریه گردیده است.
سازهانگاری
هویت ملی
سیاست خارجی
ایران
ترکیه
سوریه
2017
02
19
173
141
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2182_4c941409d6ad4a546bd50f712d3b1a2f.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
بررسی علل وقوع جنگ فالکلند بر اساس نظریه بازی ها
طه
اکرمی
محمدرضا
سعید آبادی
جنگ فالکلند در سال 1982 میان آرژانتین و بریتانیا درگرفت. این جنگ توسط آرژانتین آغاز و درنهایت با شکست آرژانتین نیز پایان یافت. در مقاله پیشرو، نگارندگان قصد دارند به سؤالات زیر پاسخ دهند: 1) علت اصلی وقوع جنگ فالکلند چه بود؟ 2) آیا این جنگ، گزینهای در راستای منافع و اهداف آرژانتین و بریتانیا بوده است یا خیر؟ در راستای پاسخگویی به این دو سؤال، با رویکرد توصیفی تحلیلی و در چارچوب نظریه بازیها، جنگ فالکلند در سه مرحله (1. انتخاب آرژانتین میان پذیرش وضع فعلی و یا حمله به جزایر،2. واکنش بریتانیا و انتخاب بین واکنش نظامی، تحریم و یا دیپلماسی و 3. در مرحله آخر، پاسخ آرژانتین مبنی بر تخلیه جزایر و ادامه مذاکره و یا جنگ با بریتانیا) قرار میگیرد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که جنگ به دلیل عدمتشخیص مناسبِ اولویتها و انتخابهای طرفین از مرحله اول شکلگیری نزاع تا مرحله آخر جنگ، روی داد.
نظریه بازیها
جنگ فالکلند
عدم درک متقابل
حاکمیت
بریتانیا
آرژانتین
2017
02
19
198
175
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2183_31a42eb81764b4386c6ac50f6cfe0642.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
گذار به دموکراسی: نقش و تاثیر ارتش در تحولات مصر( 2013-2011)
فرامرز
میرزازاده
به دلیل فراگیر و جهانی شدن آموزههای دموکراسی از یکسو و اقتدارگرا و غیردموکراتیک بودن نظامهای سیاسی در کشورهای عرب خاورمیانه از دیگر سو، پذیرفته شده است که خیزشهای مردمی این نقطه از جهان در سال 2011 به نوعی گذار دموکراتیک تلقی شود. خیزش انقلابی مردم مصر نشان داد که جوانان اصلیترین کارگزاران آن بودهاند. اما نکتهای که در تحلیل کارگزاران تحول 2011 تا 2013 مصر مغفول مانده است نقش و تاثیر ارتش در فرآیند و برآیند گذار میباشد. این تحقیق با روشی تبیینی به بررسی نقش و تبیین تاثیر ارتش در این گذار میپردازد و در همین راستا، با توسل به نظریات پُل بروکر و آلفرد استپان به این نتیجه میرسد که ارتش گرچه اساساً در مقام حکومت در دهه 1950 عمل کرد اما در طول 60 سال گذشته با نفوذ در حوزههای اقتصادی و سیاسی توانسته به نهادی قدرتمند تبدیل شود. عمل در مقام نهاد به ارتش این امکان و توان را داد تا در دوران گذار از راه حکمیت و در دوران مابعد گذار، و برای مقابله با اقتدارگرایی اسلامگرایان، با حمایت فشار اجتماعی از جانب لیبرالها با بهانه حفظ منافع ملی گذار را مدیریت کند و قدرت را مجدداً به دست بگیرد.
مصر
گذار به دمودکراسی
کارگزار
ارتش
2017
02
19
227
199
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2184_0a4d5b76de5d995797c2e3b604770867.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
جایگاه گفتمانهای استعاری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
بهادر
صادقی
سید محمد
طباطبائی
استعاره در زمینههای گوناگونی نظیر شعر و ادبیات، علوم تجربی، روانشناسی، زبانشناسی، علوم سیاسی و غیره به کار میرود و میتواند برای شناخت ایدئولوژی ابزار مناسبی باشد. در عین حال ایدئولوژیهای متفاوت درجهت نهادینه کردن باورهای بنیادینشان میتوانند به تولید استعارههای متفاوت دست بزنند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی-توضیحی و با ابزار تحلیل محتوا به بررسی زبان استعارهای در گفتمانهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پرداخت تا بتواند ارتباط بین تفکر و زبان استعارهای و دنیای سیاست را مشخص نماید. استعارهها با آفرینش مدل تازهای از واقعیت و جایگزینی آن با مدلهای قبلی، میتوانند یک ایدئولوژی ر ا به صورت ناخودآگاه وارد دستگاه شناختی فرد کنند. به این منظور، یک نمونه از متون سخنرانی ارائه شده در مجمع عمومی سازمان ملل توسط هر یک از رؤسای جمهور از اول انقلاب تاکنون انتخاب شد و بر اساس چارچوب طبقه بندی لیکاف و جانسون درباره استعارهها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که البته شامل سه نوع استعاره ساختاری، جهتی و وجودی میباشد. نتایج و یافتههای تحقیق نشان دادندکه میتوان جملات و عبارات استعاری را برای رمزگشایی حقیقت کلام رهبران سیاسی به کار برد و همچنین مشخص شد که بسامد استعارههای ساختاری بیش از دو نوع دیگر استعاره است ولی تأثیر گذاری استعارههای جهتی و وجودی بیشتر است زیرا آنها استعارههایی بدیع و خلاقانهاند و نه استعارههایی قراردادی
استعاره
سیاست خارجی
گفتمان استعاری
ایران
2017
02
19
260
229
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2185_9c0e8e2a8747aadab9f566d1af09f14d.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
نقش آمریکا و روسیه در بحرانهای ژئوپلیتیکی گرجستان و اوکراین
عنایت اله
یزدانی
حسن
آئینه وند
ابوالفضل
باقری اژیه
فروپاشی شوروی پیامدهای مهمی در حوزههای مختلف ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی برای روسیه به همراه داشت و موقعیت این کشور در عرصه منطقهای و بینالمللی را به نحو قابل ملاحظهای تنزل داد. این نزول قدرت در مناطق موردعلاقه روسیه بیش از همه آشکارتر بود؛ به طوری که ایالات متحده از فرصت به دست آمده نهایت استفاده را برد و استراتژی بلندمدتی را برای جلوگیری از «قدرت بزرگ شدن» روسیه با بهره گیری از ابزار نفوذ در «مناطق خارج نزدیک» برای خود ترسیم کرد. این وضعیت، شرایط را بهگونهای رقم زد که روسها دیگر نتوانند رویکرد انفعالی در مقابل برتری خواهی آمریکا را تحمل کنند. آنها تلاش آمریکا برای تثبیت نظام تکقطبی را به چالش کشیدند و استقرار این نظام را نه تنها غیرقابل پذیرش، بلکه در شرایط موجود غیرممکن دانستند. بدین ترتیب، رقابتهای ژئوپلیتیکی برای تعیین نظم دلخواه میان دو قدرت بالا گرفت که در وقوع بحرانهای منطقهای گرجستان 2008 و اوکراین 2014 بیشترین نقش را نیز دارا بود. یافتهها بیانگر آن است که آمریکا همچنان رقیب ژئوپلیتیکی روسیه است و روسیه نیز برای قدرت بزرگ شدن در سطح جهان، به توانایی مهار و تسلط بر کشورهای اقماری شوروی سابق نیازمند است. بر این اساس سؤال اصلی مقاله این است که مداخله آمریکا و روسیه در این دو بحران تا چه اندازه ناشی از تأثیرگذاری انگارههای ژئوپلیتیکی دو قدرت بوده است؟ فرضیه مقاله این است که رقابت آمریکا و روسیه در این بحرانها در راستای تلاش واشنگتن برای تداوم برتری خواهی و مهار ظهور روسیه بهعنوان یک قدرت بزرگ جهانی و در مقابل در راستای طرد شدن نظم تکقطبی از سوی روسیه بهمنظور مقابله با برتریطلبی آمریکایی، تفسیر میشود.
ژئوپلیتیک
نظم تک- چندقطبی
بحران گرجستان
بحران اوکراین
2017
02
19
259
261
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2186_77698737f2e56f16c186663b3f17cec3.pdf
سیاست جهانی
سیاست جهانی
2383-0123
2383-0123
1395
5
4
فایل کامل این شماره
.
2017
02
19
307
1
https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_2304_89f212335b47a696a3ddafa4450ff940.pdf