بحران یمن: جدال ژئوپلیتیکی محور محافظه کاری با محور مقاومت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه رازی کرمانشاه

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

از دستاوردهای مهم امنیتی انقلاب اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه، تقویت محور مقاومت اسلامی و بخصوص تحکیم پیوند شیعیان در منطقه­ خاورمیانه است. قدرت گیری شیعیان در عراق، رشد حزب الله در لبنان و گسترش مبارزات  شیعیان بحرین، در پیوند با ایران سبب نگرانی امنیتی پادشاهی سعودی شده است؛ چرا که بخش عمده­ای از جمعیت مناطق شرقی عربستان که عمده­ترین ذخایر نفتی این کشور در آنجا قرار دارد را شیعیان تشکیل داده اند که عربستان در برابر ایدئولوژی جمهوری اسلامی ایران نفوذ پذیر و آسیب پذیر ساخته است. فارغ از این چشم انداز منطقه ای این مقاله بر کشمکش ایران و عربستان در حوزه یمن متمرکز است. در این راستا پرسش این مقاله این است که برجسته ترین هدف عربستان سعودی از حمله نظامی به یمن چیست؟ در پاسخ این فرضیه مطرح است که عربستان سعودی با هدف موازنه سازی در مناسبات قدرت منطقه ای و نیز تضعیف محور مقاومت، یمن را مورد تهاجم نظامی قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Yemen Crisis and Geopolitical Struggle between the Conservative and Resistance Islamic Axis

نویسندگان [English]

  • Seyed Shamsoldin Sadeghi 1
  • Kameran Lotfi 2
چکیده [English]

One of the important achievements of the Islamic Revolution in the Muslim world, is the consolidation of the Islamic resistance axis and particularly the reinforcement of Shiite connections in the Middle East region. The establishment and the stabilization of Shiite government in Iraq, the resistance of Hezbollah position in Lebanon and the Islamic awakening among the Shiites in Bahrain, worry greatly the Saudi regime, because a major part of the population of eastern regions of Saudi Arabia, where the largest oil reserves exist, is Shiite who deprived of political, social and economic rights. Meanwhile, the Islamic awakening and patterning of Yemeni Shiites from the Islamic Revolution in Iran, and their efforts to achieve their delayed political and social rights, have faced the conservative axis of Arab world with serious challenges. In the power equation, Increas Iran's regional hegemony as the sporter of the axis of resistance, is the factors that Saudi Arabia as conservative axis Seeking to balancing against the Iran in the Middle East and attack Yemen.To solve this puzzle and to get rid of its internal crises, the Saudis have launched a military attack Yemen, to divert public opinions and Regional crisis in out side, weaken the Shiite positions also the Islamic resistance axis in the region. Thus, question is the regional purposes of Saudi Arabia in attacking Yemen. hypothesis: Saudi Arabia, with the aim of a balancing in regional power relations and in order to undermine the axis of resistance, has launched an attack on the Yemen.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resistance Axis
  • Conservative Islamic Axis
  • Saudi Arabia
  • Yemen

مراجع

الف. فارسی
احمدیان، ح و محمد زارع. 1390. «استراتژی عربستان سعودی در برابر خیزش‌های جهان عرب». فصلنامه ره‌نامه سیاست‌گذاری، 2. (2): 89-75.
اسدی، ع. 1388. «سیاست منطقه‌ای عربستان سعودی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه سیاست دفاعی. (68):153-121.
احمدیان، ح. 1390. «عربستان سعودی و قیام
ملت‌های عرب؛ رویکردها و چالش‌ها». فصلنامه
روابط‌خارجی، معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی.
جعفری ولدانی، ا. 1388. «عربستان و رویای تسلط بر یمن». فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، (17): 37-67.
جعفری ولدانی، ا. 1372. «عربستان: نگاه به یمن». فصلنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، (69 و 70): 56-48.
حجت شمامی، ر. 1390. «هراس آمریکا و عربستان از قیام شیعیان بحرین». ماهنامه پیام انقلاب، (46):37-36.
دوئرتی، ج و رابرت فالتزگراف. 1384. نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل. مترجمین: وحید بزرگی و علیرضا طیب. تهران: نشر قومس. ۸۷۸ ص.
رضایی، ح. 1391. «سناریوسازی اتحادیه عرب علیه سوریه»، ماهنامه پیام انقلاب، (57):33.
رضوانی‌فر، ا. 1392. «چالش‌های سیاسی- اجتماعی عربستان در پرتو بیداری اسلامی». فصلنامه مطالعات منطقه‌ای، 1. (9): 168-125.
رویوران، ح. 1394. «تجاوز نظامی عربستان سعودی به یمن؛ ریشه‌ها و پیامدها». ماهنامه فرهنگ اسلامی. (29): 68 -50.
سیف زاده، ح. 1385. اصول روابط بین‌الملل الف و ب. تهران: نشر میزان،392 ص.
طاهایی، ع. 1388. «نقشه سعودی‌ها برای یمن». ماهنامه پیام انقلاب. (29): 10-8.
عطایی. ف و محمد منصوری مقدم. 1391. «تبارشناسی سیاست خارجی عربستان سعودی: راهبردی واقع گرایانه بر بستری هویتی». فصلنامه روابط خارجی. 5. (1): 99-77.
عطارزاده، م. 1380. «یمن و چالش با عربستان اعمال حاکمیت ملی، ابزار هویت مستقل». فصلنامه مطالعات خاورمیانه. (25): 316-302.
فلاح، ر. 1391. «برآورد محیط سیاسی شیعیان عراق». فصلنامه پانزده خرداد. 3. (34). صص 217-193.
قادری‌کنگاوری، ر و مهرداد کریمی‌پور. 1391. «تأثیر چالش جانشینی بر ثبات نظام سیاسی». فصلنامه علوم سیاسی. 15. (60): 186-163.
قاسمی، ف.‌1390. نظریه‌های روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای. تهران: نشر میزان، 215 ص.
کوهکن، ع و فرخنده نزاکتی. 1393. «دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی عربستان». فصلنامه سیاست جهانی. 3. (3): 234-205.
گلدبرگ، ی و محمدحسین رفیعی. 1389. «شیعیان اقلیت مهجور عربستان سعودی». فصلنامه پیام بهارستان. 2. (2): 464-451.
متقی، ا. 1394. «واکاوی زمینه‌های ناسازواری در روابط ایران و عربستان بر پایه نظریه سازه انگاری». فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست. 2. (12):161-141.
مارتین، ل. 1389. چهره جدید امنیت خاورمیانه. ترجمه: قدیر نصری. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق. پژوهشکده مطالعات راهبردی،436 ص.
محمدی، م.(1392. «تلاش عربستان برای تغییر رژیم سوریه». ماهنامه پیام انقلاب، (76): 19-18.
نیاکویی، ا و حسین بهمنش. 1391. «بازیگران معارض در بحران سوریه: اهداف و رویکردها». فصلنامه روابط خارجی. 4. (4): 136-97.
هادیان، ح. 1385. «کاوشی در روابط ایران و عربستان
سعودی ». فصلنامه راهبرد، (39): 79-96.
 
ب- انگلیسی
 
Al-Tamini, N. 2012.“China-Saudi Arabia Relations”.DurhamResearchOnline.June.PP.1-24. Available at:<: http://dro.dur.ac.uk>.
Al-Dawsari,‌N.‌2013.‌“Tribal Governance and Stability in Yemen”. Middle East Institute. pp.1-26.
Barzegar,K. 2012.“ The Arab Spring and the Balance of Power in the Middle East”.Belfer Center for Science and International Affairs, Harvard Kennedy School.October 30.
Burke,E. 2012. “One Blood and one Destiny? Yemen' s Relation with the Gulf Cooperation Council”. Foreign Policy Research Fellow The Center for European Reform. No.23. pp:1-38.
Burke,E. 2015. “Saudi Arabia Big Mistake in Yemen”. Open Democracy, Free Thinking for The World. Vol.30. No.3. pp. 1-2.
Cordesman, A. 2015. “America, Saudi Arabia, and the Strategic Importance of Yemen”. The Center for Strategic and International Studies. Mar 26. 2015.
Day, S. 2010. “The Political Challenge of Yemen s Sothern Movment”. Middle East Program. No.108.pp. 1-21.
EnergyInformationAdministration(EIA)., 2014.“ Country Analysis Brief: Saudi Arabia”.‌Available‌at:<‌http: //www.eia.doe.gov>.
EnergyInformationAdministration‌(EIA). 2010.“ Saudi Arabia Profile”. Availableat: http://www.eia.doe.gov>
Hwang, J. 2003. “Retinging The East Asian Balance of Power”. Publisher: Word Affaris. Vol. 166. No. 2. pp.95-109.
Hegghammer, T & Stephan Lacroix. 2007. “Rejectionist Islamismin Saudi Arabia: The Story of juhayman Al-Utaybi Revis ited. International Journal Middle East Studies. No. 39.pp.103-122.
Kamrava, M. 2012. “Mediation and Saudi Foreign Policy”. October. Available at:< http://explore.georgetown.edu>.
Kang, D. 2007. “The Balance of Power and State Interests in International Relations: south korea between china and the US”. East Asia institute. No. 5.pp.1-43.
Kocharyan, A & Devotta. 2005.“Balancing between great powers in the 21st century”. Hartwick College. pp.1-90.
 Kingsbury, B. 2002. “ Legal Positivism as Normative Politics: International Society, Balance of Power and Lassa open Heims Positive International Law ”. Ejil. Vol. 13. No. 2. pp. 401-436.
Louis, A. 2015. “Yemen at War”. Crisis Group Middle East Briefing. No. 45. pp.1-11.
Nasser, R & Musarat Amin. 2011. “ Balance of Power: A theoretical explanation and its Relevance in contemporavy Era”. Berkely Journal of Social Seiences. Vol.1.No.10.pp.1-16.
Noll, J & Stephan Roll. 2015. “Form Yemen War to Joint Army”. German Institute for International and Security Affair. pp.1-4.
Ouda, O. 2013. “Water Demand Versus Supply in Saudi Arabia: Current and Future Challenges”. International Journal of Water Resources Development. Vol. 30. No. 2, pp.335–344.
Popp, R. 2015. “War in Yemen: Revolution and squid Intervention”.Center for Security Studies.No.175.pp.1-4.
Ross,R. 2006.“Balance of Power Politics and the Rise of China: Accommodation and Balancing in East Asia”. Security Studies.Vol.15.No.3.pp.185-239.
 Salisbury, p. 2015. “Yemen and the Saudi-Iranian Cold War”. The Royal Institue of International Affairs. pp.1-14.
Saif, A. 2015. “Yemen in Crisis: What Role for the EU?”. European Parliament, Policy Department. Pp.1-14.
Stenslie, S. 2013. “Not too Strong, Not too Weak: Saudi Arabia'‌s Policy Towards Yemen”. Publisher: NOREF center. pp.1-3.
Tziampiris, A. 2015. “Balance of Power and Soft Balancing”. Springer International Publishing Switzeland. pp.21-31.
Walt, S. 1985. “Alliace Formation and the Balance of Word Power”. International security. Vol.9.No.4.pp.3-43.
Yilmaz,‌S.‌2010. “State, Power and Hegemony”. International Journal of Business and Social Science. Vol. 1.No.3.pp.95-109.
سیاست جهانی
دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1395
صفحه 69-41

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار