گروه های سلفی در نوار غزه و مواضع آن ها نسبت به حکومت حماس

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه تهران، دانشکده مطالعات جهان، گروه فلسطین اشغالی

چکیده

مقاله حاضر به بررسی حضور گروه­های سلفی در نوار غزه و موضع آنها نسبت به جنبش مقاومت اسلامی حماس می پردازد. با توجه پیروزی حماس در انتخابات سال ۲۰۰۶ و در ادامه، درگیری‌های مسلحانه بین گروه فتح وجنبش حماس و در نهایت تشکیل حکومت حماس در غزه، بازه زمانی پژوهش از سال 2006 به بعد لحاظ شده است. در ابتدای مقاله به صورت مختصر به تفکر سلفی، انواع سلفی گری، بسط وگسترش آن در جهان اسلام و به حضور آن­ها در فلسطین ونوار غزه پرداخته شده است. با توجه به مواضع تند سلفی­های تکفیری نسبت به موضوعاتی چون حاکمیت مردم و دموکراسی، نظرات آنها در خصوص مشارکت در انتخابات و حکومت داری تبیین شده است و در ادامه نظرات آن­ها در مورد حاکمیت حرکت مقاومت اسلامی حماس در نوار غزه وعدم اجرای حدود و احکام الهی و همچنین عدم اعلام امارت اسلامی در غزه اشاره شده است. با توجه به مواضع متعارض طرفین نسبت به یکدیگر، به پیامدهای این مواضع از جمله درگیریهای فیزیکی، بازداشت­ها و درگیری مسلحانه میان طرفین پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Salafist Groups in Gaza and their Positions towards Hamas

نویسنده [English]

  • . .
چکیده [English]

This paper examines the presence of Salafi groups in the Gaza Strip and their stance's towards Islamic Resistance Movement Hamas. The Hamas victory in the 2006 election and then Armed clashes between Fatah and Hamas and establishment of the Hamas government in Gaza, the period that  investigated in this article is   2006 onwards. In this article, abbreviated Salafi thought,, expansion and development in the Muslim world and to present them in Palestinians strips of Gaza have been investigated. Due to Salafists harsh stance towards issues such as governance and democracy, their views on participation in elections and governance is explained. And continue their opinions about the rule of the Islamic resistance movement Hamas in the Gaza Strip and lack of enforcement of laws and ordinances of God, and also failed to declare an Islamic emirate in Gaza is mentioned. Due to the conflicting parties' positions relative to each other, the consequences of these positions, including physical violence, arrests and armed conflict has been discussed between the parties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hamas
  • Salafis
  • Gaza
  • Palestine
  • Resistance
الف - فارسی
ابوزید، نصر حامد، (1383)، نقد گفتمان دینی، ترجمه: حسن یوسفی اشکوری و محمد جواهرکلام، تهران، یادآوران.
برغوثی،ایاد و الحـمد،جواد(1382)، سیری‌ در‌ اندیشه سیاسی‌ جنبش‌ حماس،ترجمه‌ سید‌ حسین موسوی،تهران:مرکز پژوهش‌های علمی‌ و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
پاشاپور،حمید(1381)، امام خمینی و انتفاضه فـلسطین،تهران:انتشارات مـرکز اسـناد انقلاب اسلامی.
حسن، حسن ابراهیم (1385 )،  تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: بدرقه جاویدان .
السیّد، رضوان( 1383)، اسلام سیاسی معاصر در کشاکش هویت و تجدد، ترجمه: مجید مرادی، تهران، انتشارات باز.
طقوش، محمد سهیل ( 1383 )، دولت عباسیان، ترجمه حجت الله جودکی، با اضافاتی از رسول جعفریان، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه .
علیخانی، علی اکبر و همکاران ( 1384 )، اندیشه سیاسی درجهان اسلام از فروپاشی خلافت عثمانی، تهران: جهاد دانشگاهی، پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی.
مکی، محمد کاظم ( 1383 )، تمدن اسلامی در عصر عباسیان، ترجمه محمد سپهری، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
ب - عربی
ابن تیمیة، تقی الدین أحمـد ( 1987)،  فتاوای بزرگ ( الفتاوى الکبرى )، بیروت: دار الکتب العلمیة .
ابن منظور، أبو الفضل جمال الدین محمد بن مکرم ( 1988 ) ، لسان العرب؛ ج 6؛ بیروت : دار إحیاء التراث العربی
ابوزهره، محمد (1384) ،تاریخ مذاهب اسلامی، مترجم علیرضا ایمانی، قم : مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
ابواللوز، عبدالحکیم، ( 29 /سپتامبر/ 2008 )؛ اطروحه دکتورا، قسم الاول: السلفیه التقلیدیه والجهادیه: أوجه الاختلاف.
اسپایر ، جاناتان ( 1/8/2014 ) ، زیر سایه غزه دولت اسلامی توسعه می یابد (Under Gaza's Shadow, Islamic State Advances)  جروزالیم پست ، قابل دسترس در http://www.meforum.org/4765/syria-islamic-state-advances
 البحیرى، محمد (  ١٤/ ٩/ ٢٠١٣ )، أکناف بیت المقدس وجیش الإسلام وجند أنصار الله.. بازوان القاعده در غزه ( «أکناف بیت المقدس» و«جیش الإسلام» و«جند أنصار الله».. أذرع «القاعدة» فى غزة )، المصری الیوم، قابل دسترس در
 http://today.almasryalyoum.com/article2.aspx?ArticleID=396770
بیانیه جبهه جهانی رسانه ای اسلامی در مورد قتل عام مسجد ابن تیمیه نوار غزه ( بیان الجبهة الإعلامیة الإسلامیة العالمیة بخصوص مذبحة مسجد ابن تیمیة فی غزة ) ، قابل دسترس در
 http: //www.almedad.com/vb/showthread.php?t=12921     
بیانیه سازمان القاعده در مغرب اسلامی راجع به حوادث جنایت رفح در فلسطین ( بـیــان صادر عن تنظیم القاعدة ببلاد المغرب الإسلامی بخصوص أحداث جریمة رفح بفلسطین) ؛قابل دسترس در
  www.tawhed.ws/dl?i=26080902
  جاموس، عبد الرحیم محمود؛ سلفی گری از آزادی تا تکفیر (السلفیّة: من التحریر إلى التکفیر)، قابل دسترس در
http://pulpit.alwatanvoice.com/content-98089.html
جبر، حسن ( 7/11/2009)،  مصاحبه با محمود محمد طالب معروف به أبو الـمعتصم یکی از رهبران گروههای جلجت  با عنوان جلجلت در انتظار اجرای عملیات بزرگ برای بیعت با بن لادن است . ( مقابلة مع محمود محمد طالب (أبو الـمعتصم) أحد قادة مجموعات "جلجلت" تحت عنوان :"جلجلت" تنتظر تنفیذ عملیة کبیرة لـمبایعة بن لادن )، روزنامه الایام
حجازی، أکرم (31/9/ 2006 )،  سفر به عمق عقل سلفی گری جهادی بخش اول  (رحلة فی صمیم عقل السلفیة الجهادیة 1) روزنامه القدس العربی، لندن .
حجازی، أکرم ( 11/2/2008 )، ورود به افکار سلفی گری جهادی و طرحهای جهادی آن در عراق (مدخل إلى السلفیة الجهادیة ومشروعها الجهادی (نموذج العراق)، قابل دسترس در
 http://www.almoraqeb.net/main/mobiles-action-show-id-13.htm
زبون، کفاح (16/8/2009 )، گروههای سلفی در غزه، به القاعده گرایش دارند.( الجماعات السلفیة فی غزة قریبة من القاعدة) ،روزنامه الشرق الاوسط ،شماره 11219. 
روزنامه النهار ( 16/8/2009 ) ، حماس رهبر انصار جندالله ، که با نیروهای امنیتی عباس در ارتباط بود را به قتل رساند («حماس» تقتل زعیم «أنصار جند الله» المرتبط بأجهزة أمن عباس ) ،کویت ،  شماره 701 .
 سید امام بن عبدالعزیز، ( 2008 )؛ التعریه لسیدّ امام فی الرّد علی «تبرئه » الظواهری، مصر، المصری الیوم، ارقام ) 18 و 19 و 21 و 23 و 24 / 11 / 2008 ( و همچنین صحیفه الشرق الأوسط، ارقام  10960-10945
  السید، رضوان ( 23/3/2010 )، سلفی گری تحولات و نتایج ( السلفیة: التحولات والمآلات ) ؛ روزنامه الشرق الاوسط؛ شماره 11438، لندن .
الظواهری، أیمن (بی تا )، محصول تلخ، اخوان المسلمین در 60 سال  ( الحصاد المر؛ الإخوان المسلمون فی ستین عاماً ) ، قاهره .
الظواهری، أیمن ( 22/11/1993 )، مصاحبه با خبرنگار روزنامه الحیات لندن که توسط الحیات منتشر نشد و الاسبوع العربی مصر آنرا چاپ نمود ( نص الحوار الذی أجراه مراسل جریدة الحیاة اللندنیة والذی لم تنشره جریدة الحیاة ونشرته الاسبوع العربی المصریة)،  شماره 21.
عبد الحکیم، عمر معروف به أبو مصعب السوری ( 2004 )، دعوت مقاومت جهانی اسلامی ( دعوة المقاومة الإسلامیة العالمیة )، قابل دسترس در 
 https://archive.org/details/Dawaaah
عبد العال، علی( 16 / 8 /2009 )، ارتش انصارالله ... راه رسیدن به امارت اسلامی  (جند أنصار الله ... الطریق إلى الإمارة الإسلامیة )، مجله صداهای شمال ( اصوات الشمال )  ، قابل دسترس در
 http://www.aswat-elchamal.com/ar/?p=98&a=4929
عبد القادر عبد العزیز، ( فاقد تاریخ چاپ): العمده فی إعداد العده، دار ابن کثیر.
عبید الجمحی، سعید علی ( 2008 )،تنظیم القاعده، النشأه الخلفیه الفکریه والامتدادیه، القاهره، مکتبه مدبولی.
القدسی، ضیاء الدین ( بی تا ) ، یاساى مدرن (الیاسق العصری) ، ترکیه : دار الحق للنشر.
فرج، محمد عبد السلام ( بی تا ) ، واجب فراموش شده ( الفریضة الغائبة ) ، قاهره.
قطب، سید ( 1979 )، معالم فی الطریق ، چاپ ششم ، بیروت: دار الشروق.
قطب، سید( 1967 ) ، فی ظلال القرآن،ج 1 ، بیروت:  دار احیاء التراث العربی .
قطب، سید( 1993 ) ،عدالت اجتماعی در اسلام ( العدالة الاجتماعیة فی الإسلام) ،بیروت : دار الشروق،.
المقدسی، أبو محمد ( 19/8/2009 )، بهترین پاسخ به الاسطل مفتی حماس ( الرد الأمثل على مفتی حماس الأسطل) ؛ قابل دسترس       
   http://www.tawhed.ws/r?i=19080901
  المقدسی، ابومحمد ( 1423 ق )، گفتگو با مجله اینترنتی العصر وروزنامه المرآة (حوار مع الشیخ أبی محمد المقدسی أجراه معه مندوب مجلة العصر الإلکترونیة وصحیفة المرآة) ، قابل دسترس در
http://www.tawhed.ws/r?i=83&a=p&PHPSESSID=6e7cd3991ebce2b89175bbbacb81ca16
المولى، سعود(01/06/2007)، در باره سلفی گری ، جهاد والقاعده (عن السلفیة والجهاد والقاعدة) ، روزنامه المستقبل ، بیروت.
ناصر، بسام (  2005) ،  برداشتی از افکار سلفی گری اصلاحی و دیدگاههای آن (قراءة فی أفکار السلفیة الإصلاحیة ورؤاها) ، قابل دسترس در
وبگاه الفتح نیوز ( 10/10/2013 )، ازدواج متعه یا پایان در گیری ؟ حماس وسلفیه جهادی در آستانه توافق (زواج متعة ام نهایة صراع ؟ توافق مرتقب بین'حماس' و'السلفیة الجهادیة')، قابل دسترس در http://www.alfatehnews.com/arabic/?action=detail&id=51507
وبگاه القدس ( 15/8/2009 )، عبداللطیف موسی رهبر گروه ارتش انصارالله در جنوب غزه کشته شد( مقتل عبد اللطیف موسى قائد جماعة "جند أنصار الله" جنوب غزة ). قابل دسترس در  http://www.alquds.com/news/article/view/id/113210
 
ج – انگلیسی
Abu-amer,Ziad (1993 ) , " The Islamic and The Palestine Authority " , Journal of Palestine Studies: vol 22 , No 4 , p.5 .
Al-hroub ,Khaled (1999) , 'The Ideology of Hamas " , Journal of Palestine Studies: vol. 28 , No 4 , p.107 .