%0 Journal Article %T معادله سیاست خارجی ایران و روسیه در معمای انرژی خزر %J سیاست جهانی %I دانشگاه گیلان (با مشارکت انجمن ایرانی روابط بین الملل) %Z 2383-0123 %A جعفری, علی اکبر %A ملکی, ماری %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 9 %N 4 %P 101-134 %! معادله سیاست خارجی ایران و روسیه در معمای انرژی خزر %K "دریای خزر" %K " ایران" %K "روسیه" %K " منابع انرژی" %K "مسیر انتقال" %R 10.22124/wp.2020.15483.2401 %X در سیاست جهانی دائماً متحول شونده قرن 21 نقش انرژی از اهمیت استراتژیک برخوردار بوده است. استفاده از منابع انرژی و گرینش بهترین مسیر انتقال آن یک امتیاز استراتژیک برای کشورهای ساحلی به‌حساب می‌آید. بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران و روسیه به عنوان دولت‌های ساحلی دریای خزر دارای کارویژه متفاوت در دریای خزر به حساب می‌آیند. روسیه به عنوان کشور مدعی که تسلط بر منابع کشورهای جداشده از روسیه را دنبال می‌کند و ایران به عنوان بهترین مسیر انتقال انرژی که در این عرصه ادعاهای قابل اثباتی را مطرح می کند، در سیاست‌ خارجی گاه در کنار هم و گاه در تقابل یکدیگر قرار می‌گیرند. با توجه به سؤال پژوهش حاضر در مورد کیفیت رویکرد منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایران و روسیه و دولت‌های تأثیرگذار بر منابع انرژی دریای خزر، فرضیه پژوهش این است که گرچه ایران و روسیه در زمینه جلوگیری از نفوذ قدرت‌های فرامنطقه‌ای به ویژه آمریکا همسویی دارند اما در چگونگی بهر‌ه‌برداری، کنترل و صدور منابع انرژی دریای خزر به عنوان رقیب یکدیگر محسوب می‌شوند و یافته‌های پژوهش نیز این مسئله را مورد اثبات قرار می‌دهد که رویکرد سیاست خارجی ایران و روسیه در حوزه انرژی دریای خزر از همسانی کافی برخوردار نیست. بنابراین، اهداف ایران و روسیه در حوزه انرژی، سیاست انحصارطلبی، ورود به بازار انرژی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، مبارزه با تروریسم، مداخله‌گرایی و حضور قدرت‌های خارجی در الگوی دوستی و دشمنی این دو کشور، متغیرهایی‌اند که به روش تحلیلی-تبیینی مورد بررسی قرار می‌گیرد. %U https://interpolitics.guilan.ac.ir/article_4545_3f4968f2f7d96eee2e25e1c2f479d82d.pdf