پیامدهای بحران در روابط عربستان و قطر برای منافع ایران در حوزه خلیج فارس( 2022- 2010)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل،واحد شهرضا،دانشگاه آزاد اسلامی،شهرضا،ایران

2 استادیار، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل،واحد شهرضا،دانشگاه آزاد اسلامی،شهرضا،ایران

3 دانشیار روابط بین الملل،گروه علوم سیاسی،دانشگاه اصفهان، اصفهان،ایران

چکیده

سیاست خارجی بر آیند اقتدارگرایانه تخصیص ارزش‌ها در برخورد با یکدیگر است که در یک واحد سیاسی از مجموعه توانایی‌ها و قابلیت‌ها جهت افزایش بهره‌وری هنجارها و معیارهای مطلوب در بعد خارجی استفاده می‌کند .سیاست خارجی عربستان سعودی و قطر و جمهوری اسلامی ایران ، مانند هر پدیده و فرآیند سیاسی دیگر در خلأ شکل نمی‏گیرد، بلکه معلول بستر، بافت و شرایط اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و اقتصادی خاص این کشورهاست. بررسی سیاست خارجی کشورها معمولاً با تأکید بر مؤلفه‌های متعددی انجام می‌گیرد .در راستای انجام این پژوهش که تحت عنوان واکاوی پیامدهای سیاسی امنیتی بحران قطر و عربستان سعودی و تاثیر آن بر سیاست خارجی ایران در منطقه خلیج فارس از ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ نام دارد این سوال مطرح گردید است که بحران حاصله در روابط قطر و عربستان سعودی چه تاثیری بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس دارد ؟. یافته های تحقیق حاکی از آن است بحران ایجاد شده در روابط قطر و عربستان سعودی منجر به تقویت جایگاه جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس شده است .

کلید واژه:
سیاست خارجی ، جمهوری اسلامی ایران ، عربستان سعودی ، قطر ، بحران

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Consequences of the crisis in Saudi-Qatar relations for Iran's interests in the Persian Gulf (2010-2022)

نویسندگان [English]

  • hamid soroush 1
  • hosein ahmadi 2
  • mohammd ali basiri 3
1 PhD Student in International Relations, Department of Political Science and International Relations, Shahreza Branch, Islamic Azad University, Shahreza, Iran
2 Assistant Professor, Department of Political Science and International Relations, Shahreza Branch, Islamic Azad University, Shahreza, Iran
3 Associate Professor of International Relations, Department of Political Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Foreign policy is the authoritarian result of assigning values ​​in dealing with each other, which in a political unit uses a set of capabilities and capabilities to increase the productivity of desirable norms and standards in the foreign dimension. The political process no longer takes place in a vacuum, but is the result of the context, context, and social, cultural, geographical, and economic conditions specific to these countries. The study of countries' foreign policy is usually done with emphasis on several components. What is the impact of the crisis in the relations between Qatar and Saudi Arabia on the foreign policy of the Islamic Republic of Iran in the Persian Gulf region? The findings of the study indicate that the crisis in Qatar-Saudi Arabia relations has strengthened the position of the Islamic Republic of Iran in the Persian Gulf region.

Key word:
Foreign Policy, Islamic Republic of Iran, Saudi Arabia, Qatar, Crisis

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Policy
  • Islamic Republic of Iran
  • Saudi Arabia
  • Qatar
  • Crisis
 
انگلدر. دنیس،(1383). سیاست آمریکا و نیاز به نظام امنیت در منطقه خلیج فارس، تهران: دفتر مطالعات راهبردی
اسدی، علی اکبر،(1390). «سیاست خارجی قطر و تحولات عربی: مبانی و مؤلفه‌ها»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال 12
بشیر. حسن،(1389). «رسانه‌ها و معناشناسی بحران» فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، شماره 15، پاییز  
برچر. مایکل،(1384). بحران در سیاست جهانی: ظهور و سقوط بحران‌ها، ترجمه فردین قریشی، تهران:
مرکز مطالعات راهبردی
جلالی. هوشنگ،(1385). «امنیت خلیج فارس منابع تأمین وتهدیدات امنیتی»، نشریه مطالعات دفاع استراتژیک، شماره 4،
حاجی یوسفی. امیر محمد،(1383). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
رابینسون. جیمز آ،(1378). بحران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
سیف زاده، حسین،(1381). نظریه پردازی در روابط بین‌الملل مبانی و قالب‌های فکری، تهران: انتشارات سمت
سجودی. فروزان،(1384). نشانه شناسی کاربردی، تهران: انتشارات قصه
سجستانی. مهدی رضایی،(1388). «ژئوپولیتیک خلیج فارس و امنیت ملی ایران»، نشریه رسالت، شماره 49، تابستان
عالیشاهی. عبدالرضا حسین مسعودنیا، یونس فروزان، (1398). بررسی روابط سیاسی قطر و عربستانسعودی؛ از تبیین همگرایی تا گسست سیاسی از بیداری اسلامی تا بحران قطع روابط سیاسی فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، دوره 7، شماره 24، پائیز
فرج زین. محمود محمد،(1388). آینده امنیت خلیج فارس، ترجمه محمد رضا درستی، تهران: دفتر مطالعات راهبردی
قائدی. محمد رضا،(1382). «مؤلفه‌های نظری بحران»، فصلنامه راهبرد، شماره 29، پاییز
 محمدی. حمیدرضا، ابراهیم احمدی،(1397). تحلیل ژئوپلیتیکی گُسست روابط سیاسی عربستان و قطر تأثیر آن بر آینده شورای همکاری خلیج فارس، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذای عمومی، دوره 8، شماره 28 ، پاییز
مددی، جواد،(1397). الگوی رفتاری قطر در قبال خیزش‌های عربی، مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره 14.
واعظی. محمود،(1390). بحران‌های بین‌المللی، تهران: وزارت امور خارجه
وزارت امور خارجه،(1393). کتاب سبز قطر، تهران: نشر وزارات امور خارجه
Roberts, David. )2014(. “Qatar and the Muslim Brotherhood: Pragmatism or Preference?”. Journal of Middle East Policy. Vol 21. No3.pp 84-94.
Kamrava, Mehran (2011), Mediation and Qatari Foreign Policy”,
Kamel, Ayham (2011), “Saudi Arabia and Iran set to jockey for position in Syria”, Foreign Policy, Available at: http://foreignpolicy.com/2011/08/11/saudiarabia- and-iran-set-to-jockey forposition- in-syria/, Accessed on:25 June 2016.
Khatib, lihu (2013), “Qatars foreign policy: the limits pragmxtism” International Affairs.
Rafizadeh Majid. (2017). “Consequences of Qatar Rapprochement with Iran and Turkey on US-Gulf Relations”, 09/14/2017
Hvidt Martin, (2014). Economic Diversification in the GCC Countries: Past Record and Future Trends, Kuwait Programmed on Development, Governance and Globalization in the Gulf States, Research Paper No.27.
Sahika Kucukasci, Ebrar (20 MAY 2019). “The Saudi-led Blockade Won’t End EnytimeSoon but Qatar has Moved on”, Available at: https://www.trtworld.com/opinion/thesaudi- led
Ulrichsen, K. (2017), ‘Qatar: The Gulf’s Problem Child’, The Atlantic, 5 June 2017,https://www.theatlantic.com/international /archive /2017/06/23