بررسی سیاستگذاری گردشگری در کشورهای اسلامی، با تأکید بر کشورهای ایران، ترکیه و مالزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران مرکزی

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

   کشورهای اسلامی به دلیل برخورداری از موقعیت های متنوع جغرافیایی، پراکندگی و توزیع جمعیتی در اقصی نقاط جهان و قاره ها و تنوع و گستردگی شرایط اقلیمی، و همچنین غنای فرهنگی از جایگاه و ظرفیت بالقوه بالایی در حمایت از توریسم داخلی و بین المللی برخوردارند. در این بین تعدادی از کشورهای اسلامی با اعمال برخی محدودیت ها، سوء مدیریت ها، سیاستگذاری های غلط  و تحجر فرهنگی عملکرد موفق و در خور توجهی را به لحاظ توسعه صنعت گردشگری و سرمایه گذاری در این حوزه  نداشته اند. در مقابل کشورهایی چون ترکیه و مالزی به عنوان کشورهای مسلمان با حفظ ظرفیت ها و فضاهای مذهبی، ارزش ها و شعائر دینی با ارایه تسهیلات رفاهی و راهکارهای اجرایی از صنعت گردشگری سهمی مناسب ، درخور و رو به رشدی را به خود اختصاص داده اند.  ایران علی رغم برخورداری از شرایط خاص اقلیمی، تنوع زیستی و غنای تاریخی و فرهنگی از جایگاه قابل توجهی در گردشگری و تبادلات فرهنگی در میان کشورهای اسلامی برخوردار نمی باشد. این امر از یک سو از بی توجهی به ارائه تسهیلات لازم و عدم بهره گیری از راهکارهای علمی در صنعت گردشگری نشأت گرفته و از سویی دیگر منبعث از کاستی ها و خلاء های قانون گذاری و ضعف عملکرد نهادهای اجرایی که گاه به صورت غیر رسمی محدودیت هایی را بر صنعت گردشگری کشور تحمیل می نماید، می باشد.
   جمیع این عوامل سبب گردیده که ایران علی رغم برخورداری از امکانات و قابلیت های گسترده و بهره گیری از موقعیت های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در میان ملل اسلامی از سهم ناچیزی در گردشگری و تعاملات فرهنگی در میان این کشورها برخوردار گردد. حال آن که کشورهای ترکیه و مالزی با تدوین برنامه های اصولی و راهکارهای علمی و پایبندی به این تمهیدات، سعی در توسعه صنعت گردشگری و بهره گیری از مزیت های فرهنگی و اقتصادی آن نموده و در این راستا نیز دستاوردهای قابل توجهی کسب نموده اند.
   در این پژوهش ضمن اشاره به جایگاه گردشگری در تبادلات فرهنگی و بهره گیری از مزایای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آن، به بررسی وضعیت گردشگری در کشورهای اسلامی پرداخته خواهد شد. در این میان نگاهی گذرا خواهیم داشت بر وضعیت گردشگری در کشورهای ترکیه و مالزی و در نهایت بر ضرورت اتخاذ راهکارها و تدابیر لازم از سوی ایران به منظور بهره گیری از فرصت های گردشگری و تبادلات فرهنگی در میان کشورهای اسلامی تأکید خواهد شد

تازه های تحقیق

.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tourism Policy in Islamic Countries: A Review of Iran, Turkey and Malaysia

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Maghsodi 1
  • Monireh Arab 2
چکیده [English]

Islamic countries enjoying various geographical ecosystems, worldwide population dispersion and rich culture are getting more and more important within tourism industry. Among Islamic countries, some states like Turkey and Malaysia have adopted appropriate policies and effective measures to take advantage of this industry in their international and regional communication and cultural diplomacy. On the other hand, some others like Iran have not been successful in this competitive arena as expected. Although our country enjoys great potentials, Iran has not achieved a recognized stance in tourism and cultural exchanges. This comparative survey has been conducted with library and documentary method referring to the information and data of national and international institutions especially World Tourism Organization. The main focus of this survey is to explore the factors hindering tourism development in Iran. The findings of this study indicate that lack of scientific and global requirements and underlying principles have kept Iran’s tourism industry behind. Moreover, lack of effective laws and regulations and poor performance of executive institutions have discouraged tourism industry in Iran. These factors, on the whole, have exerted official and unofficial restrictions to this industry and public and cultural diplomacy of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism Policy
  • Cultural Exchanges
  • Iran
  • Turkey
  • Malaysia
  • Islamic Countries
.
الف- فارسی
افخمی، بهروز 1386؛ مقدمه‌ای بر ارتباط باستان شناسی و گردشگری فرهنگی، تهران: عیلام.
برنز، پیتر 1385؛ درآمدی بر مردم شناسی گردشگری، ترجمه هاجر هوشمندی، تهران: افکار و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری.
پاپلی یزدی، محمد حسین، سقایی، مهدی 1385؛ گردشگری ماهیت و مفاهیم، تهران: سمت.
 تیمونی، دالن جی 1388؛ گردشگری بین المللی و برنامه ریزی، ترجمه علیرضا سلطانی و حیدر لطفی، تهران: قومس.
حیدری چیانه، رحیم 1387؛ مبانی برنامه ریزی صنعت گردشگری، تهران: سمت.
رنجبریان، بهرام، زاهدی، محمد 1388؛ شناخت گردشگری، اصفهان: چهار باغ.
 کارگر، بهمن 1386؛ توسعه شهرنشینی و صنعت گردشگری در ایران از مفهوم تا راه کار؛ تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
مایکل، هال، کالین، جنکیز، جان ام 1378؛ سیاستگذاری جهانگردی، ترجمه محمد اعرابی و داود ایزدی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
معصومی، مسعود 1384؛ ماهیت گردشگری، تهران: پیک کوثر.
مقصودی، مجتبی، ارسیا، بابک 1388؛ «جایگاه گردشگری در تعمیق همبستگی ملی در ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دهم، شماره 37.
مقصودی، مجتبی 1380؛ تحولات قومی در ایران؛ علل و زمینه‌ها، تهران: موسسه مطالعات ملی.
ولا، فرانسوا، بیچریل، یونل 1384؛ گردشگری بین المللی، ترجمه محمد مهدی کتابچی، تهران: امیرکبیر.
ب- انگلیسی
Acharya, Amitav 2000; The guest for identity: international relations of southeast, Asia, Singapore: Oxford university press.
 Altunisik, Meliha, Benli, Tur 2005; Turkey: challenges of continuity and change, London, New York: Routledge Curzon.
 Asad sadi, Muhammd, Bartels, Frank L 1997; "The rise of Malaysia's tourism industry: implications for Singapore" in http://cqx.sagepub.com/content/38/5/88.
Azarya, Victor 2004; "Globalization and tourism", Current Sociology vol. 52.no.6.
Dent, Christopher M 2008; East Asia regionalism, London, New York: Routledge.
Gossling C, Stefan, Hall, Michael, Weaver, David ed 2009; Sustainable tourism future: perspectives on system, restructuring & innovations, New York, London: Routledge.
Guehno, Jean Marie 2003; The impact of globalization, Bristol strategy studies institute.
Hitchcock, Michael 2009; Tourism in Southeast Asia: challenges and new direction, NIAS press.
 Hsu, Cathy H C 2006; Global tourism higher education: past, present and future, New York, London: Routledge.
 Hurrell, Andre 2009; Global order: power, values and the constitution of international society, Oxford, New York: Oxford University press.
 Malhotra, R.K 2005; Economic dimensions of tourism, New Delhi: Anmol publication Pvt.
Malhotra, R.K 2005; Tourism marketing, New Delhi: Anmol publication Pvt.
Raj, Razaq, Griffin, Kevin, Morpeth, Nigel 2013; Tourism cultural, London: Cab International.
 Riter, George 2007; The Blackwell companion to globalization, Malden, MA, Oxford: Blackwell, pub.
 Sharma, K.K 2005; Tourism and development, New Delhi: sarup & sons.
 Stearns, Peter N 2010; Globalization in world history, New York, London: Themes in world history.
Verney, Susannah, Ifantis, Kostas 2009; Turkey's road to European Union membership: national identity and political change, London, New York: Routledge.
Weaver, David, Lawton, Laura 2010; Tourism management, Milton Old: John wiley & Sons
Wong, John, Huaqun, Zeng 2006; China- ASEAN relations: economic and legal dimensions, Hackensack, NJ, London: world scientific.