همگرایی فرهنگی کشورهای حوزه نوروز بر مبنای رویکرد آینده پژوهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه آزاد همدان

چکیده

 در گستره وسیع حوزه نوروز، کشورهایی که علاوه بر نوروز، در سایر شاخصه­های فرهنگی هم چون دین، حافظه تاریخی، مشاهیر، هنرها و غیره اشتراک دارند؛ تحت عنوان هسته مرکزی این حوزه، از پتانسیل­های بیشتری برای همسویی و همگرایی با یکدیگر برخوردارند. آینده اندیشی پیرامون این اشتراکات، می­تواند زمینه ساز این مهم باشد. در این پژوهش با استفاده از روش آینده پژوهی در پی پاسخ به این سوال بودیم که ، سناریوهای ممکن و محتمل در روابط فرهنگی کشورهای هسته مرکزی حوزه نوروز کدامند و آینده مطلوب پیش روی آنها چیست؟ فرضیه این گونه مطرح شد که سناریوهای وحدت، همگرایی، تعامل، رقابت و تعارض سناریوهای ممکن می­باشند. همگرایی، تعامل و رقابت، سناریوهای محتمل، و سناریوهای تعارض و وحدت دور از انتظار به نظر می­رسند. همگرایی فرهنگی به عنوان سناریوی مطلوب، در صورتی که در اولویت دیپلماسی فرهنگی کشورهای ذی ربط قرار گیرد، در بلند مدت قابل حصول است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural Relations between Islamic Republic of Iran and Nowruz Region: Based on Future Study

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
چکیده [English]

In vast areas of Nowruz region, countries that share in other cultural characteristics such as religion, historical memory, celebrities, arts etc, in addition to Nowruz are more talented to integrate. The future thinking about these subscriptions can make this issue possible. In this paper we want to answer the question "what are possible and probable scenarios in the relations of the Central Core of Nowruz region and the desirable scenario in this concept?" by the use of futures studies. To answer, there are range of possible future scenarios, including unity, integration, cooperation, competition and conflict. The assumption is that the relationship between the countries in the cultural field due to numerous challenges does not move towards unity. However, due to common links, countries are away from conflict. Therefore, we can conclude that possible scenarios are integration, cooperation and competition. Cultural integration is the desirable scenario and can be achieved Priority in a long term if the relevant countries set cultural ties as the diplomacy. The method of researching is descriptive-analytic by the use of library tools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Nowruz Region
  • Futures Studies
  • Scenario Planning
  • Cultural Integration
الف-فارسی
اخوان کاظمی، بهرام و ارغوانی، فریبرز(1390)." نقش هویت دینی در همگرایی ایران و آسیای مرکزی"، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 41، شماره 3، پاییز.
اوگیلوی،جیمز(1384)، "مقدمه ای بر آینده پژوهی در علوم انسانی:بررسی مسئله سناریوی هنجاری"، ترجمه مرکز مطالعات و برنامه ریزی استراتژیک ، فصلنامه مدیریت فردا، سال سوم ،  شماره 11 و 12 .
ایزدی، جهانبخش و خلفی، فرزاد(1390)، "راهبردهای تحقق تعامل مؤثر و سازنده ایران در نظام بین الملل (بر پایه سند چشم انداز)"، فصلنامه ره نامه سیاستگذاری، سال دوم، شماره سوم، بهار.
بابایی،محمود(1388)،"چالشها و فرصت های ایران فرهنگی در قفقاز"،دو ماهنامه تحولات ایران و آسیا ، شماره 24 .
هشتی، محمد باقر و ازلی، نادر(1390)." شناسایی عوامل کلیدی توسعه ی منطقه ای با رویکرد برنامه ریزی بر پایه ی سناریو: مطالعه ی موردی استان آذربایجان شرقی"، برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره ی پانزدهم، شماره ی 1، ص 41-63.
بهمنی قاجار،محمد علی(1386)." نظریه حوزه تمدن ایرانی و بازتاب های منطقه ای آن"، مجله گفت و گو، شماره 50، دی.
تویسرکانی، مجتبی(1388)، "تحلیلی بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی در مقایسه با خاورمیانه"، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 67، پاییز.
جعفری نیا، آذر(1385)." گزارش نخستین جشنواره میراث مشترک کشورهای حاشیه دریای خزر"، رشد آموزش تاریخ، شماره 25، زمستان.
جوادی ارجمند، محمد جعفر، حق گو، جواد و عظیم زاده، جعفر(1391). "حوزه تمدنی ایران، جهانی شدن و آینده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این منطقه"، مطالعات جهان اسلام، سال اول، شماره چهارم، زمستان
حاج مؤمنی، علی اکبر(1372)،" اسلام در آسیای میانه"، فصلنامه نامه فرهنگ، سال سوم، شماره 1.
حسنی فر، عبدالرحمن(1388)، "اتحاد ملی و انسجام اسلامی در حوزه اعیاد مذهبی"، فرهنگ مردم ایران، شماره 12.
حسینی مقدم،محمد(1390)،" کاربرد آینده پژوهی در علوم سیاسی با تکیه بر روش تحلیل لایه لایه علت ها"، رهیافت های سیاسی و بین المللی، شماره 23، پاییز.
خزایی، سعید و محمودزاده، امیر(1391)، آینده پژوهی، اصفهان: انتشارات علم آفرین، چاپ اول.
درخشه، جلال و غفاری، مصطفی، (1390)،" دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام فرصت ها، اقدامات، اولویت ها و دستاوردها"، مطالعات فرهنگ ارتباطات، شماره ی 48، زمستان.
سعید، ادوارد(1379). اسلام رسانه ها، ترجمه اکبر افسری، تهران: توس.
سنایی، مهدی(1379)،"زبان فارسی در آسیای مرکزی در گذشته و حال"، قند پارسی، شماره 14، زمستان.
سنایی،مهدی(1388)،" نگاهی به روابط سیاسی ایران با جمهوریهای آسیای مرکزی"، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 66، تابستان.
­سازمند ، بهاره ،(1392) ،" بررسی تطبیقی سنت ها و آداب و رسوم نوروز در کشورهای حوزه تمدنی ایران"، فصلنامه مطالعات فرهنگ-ارتباطات .                                                             
شریعتی نیا،محسن(1389)،" ایران هراسی: دلایل و پیامدها"، فصلنامه بین المللی روابط خارجی، سال دوم، شماره 6، تابستان.
شیرودی، مرتضی(1384)،" تهدیدهای جهانی شدن در کشورهای در حال توسعه"، فصلنامه راهبرد، شماره 36، تابستان.
 صادقی، زین العابدین و اکبری فرد، حسین ،(1389)،"امکان سنجی ایجاد راه تجاری ابریشمین(مطالعه موردی کشورهای حوزه ی نوروز)"،مجموعه مقالات چهارمین کنگره ی بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام، ایران-زاهدان .                                                              
صفوی، سید یحیی(1379). مقدمه ای بر جغرافیای نظامی ایران، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
عبداله خانی، علی(1390). فنون پیش بینی، تهران: مؤسسه ی فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
عنایت، توفیق(1387)،" عناصر هویت و فرهنگ ایرانی در آثار هنر اسلامی"، کتاب ماه هنر، شهریور.
عیوضی، محمدرحیم(1385)،" جهانی شدن فرهنگ برای جهان سوم تهدیدها و فرصت ها"، فصلنامه راهبرد یاس، سال دوم، شماره ششم.
فرجی راد، عبدالرضا و خیری، سهیل(1392)، "بررسی علل عدم شکل گیری یک همگرایی پویا و پایا در آسیای مرکزی"، فصلنامه ژئوپولتیک، سال نهم، شماره سوم، پاییز.
قاسمی، حاکم(1388)." تأثیر نظام بین الملل بر واگرایی ملت ها در حوزه ایران فرهنگی"، مجله علوم سیاسی، مطالعات ملی، سال دهم، شماره 39.
قلی زاده، عبد الحمید،(1392)، "عید نوروز عامل همگرایی در روابط کشورها"، رشد آموزش علوم اجتماعی، شماره ی 3، بهار .ص 16-21.
کولایی، الهه (1379)، " تحول در نظریه های همگرایی"، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 18 ، تیر.
کولایی، الهه(1384)،" زمینه های بنیادگرایی اسلامی در آسیای مرکزی"، مجله ی دانشکده ی حقوق و علوم سیاسی، شماره 67، بهار.
کاتم، ریچارد (1387)، ناسیونالیسم در ایران، ترجمه احمد تدین،تهران: انتشارات کویر.
لطفی زاده، ابوالفضل(1390). "بررسی اثرات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر روندهای سیاسی آسیای مرکزی و رهیافت های بنیادین"، مجله علوم سیاسی، سال چهاردهم، شماره 56، زمستان.
متکی، منوچهر، شانزدهمین همایش بین المللی آسیای مرکزی و قفقاز(1387)،"رویایی در قفقاز: ریشه ها، ابعاد و پیامدها"، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و دوم، شماره 3، پاییز.
محمدشریفی، مجید(1388)،" انقلاب اسلامی ایران و بنیادگرایی اسلامی در آسیای مرکزی و قفقاز"، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره  261و 262.
محمودی، مرتضی(1386)." آسیای مرکزی و رشد همکاری های چندجانبه ایران و آسیای مرکزی"، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، سال شانزدهم، دوره چهارم، شماره 58، تابستان.
مقیمی، غلامحسین و ستوده، محمد(1392)،" بیداری اسلامی و توهم شیعه هراسی(چالش ها و راهکارها)"، فصلنامه ی مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره 33، تابستان.
ملکی، عباس،" پنج فرضیه برای آینده آسیای میانه"، روزنامه کیهان، 17/7/1371.
یزدانی، عنایت اله و همتی گل سفیدی(1387)،" همکاری و اتحادها در منطقه ی آسیای مرکزی: نگاه حکومت های منطقه"، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 61، بهار.
ب- انگلیسی
Godet, Michel(2006), Creating Futures (Scenario planning as a Strategic Management tool), First Published, ECONOMICA LTD, Printed in France.
Herzig, Edmmaund, (2004), Regionalism, Iran and Central Asia, international Affairs.
Sardar, Ziauddin(2010), futures; "futures studies; futurology; futuristic; foresight_What's in a name?", futures, 42, 177-184.
Sayres, Nikola,( 2010),"a guide to scenario planning in higher education",leadership foundation for higher education, series 2 ,publiction 4.
Voros , Joseph(2001), A primer on Futures Studies, Foresight and the Use of scenarios, first published in prospect, no 6.
Muslim Statistics( 2013):
The World Factbook: Land boundaries