عوامل مؤثر بر واگرایی روابط ایران و گرجستان (2016-2000)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانش آموخته مطالعات اروپا دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

جمهوری گرجستان یکی از کشورهای قفقاز جنوبی است که با ایران دارای مرز مشترک نیست اما به جهت ویژگی ژئوپلیتیکی برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران نیز در سال‌های پس از استقلال گرجستان از شوروی سابق توانسته است روابط نزدیکی در حوزه‌های اقتصادی با این کشور برقرار کند. هرچند در کنار وجود مؤلفه‌های فراوان در سال‌های گذشته از جهت همگرایی میان دو کشور، زمینه‌هایی برای واگرایی در روابط میان ایران و گرجستان ممکن است در سال‌های آتی به وجود بیاید؛ اما آنچه در سال‌های 2000 تا 2016 نسبت به دهه 1990 زمینه‌های واگرایی دو کشور را فراهم کرده است بیشتر در تأثیر همگرایی اسرائیل و گرجستان در کمرنگ شدن مناسبات تهران-تفلیس، رویکرد غرب محوری گرجستان، حضور فعال کشورهای غربی در این منطقه و تنش‌های مداوم واشنگتن- تهران، روابط و همکاری نزدیک تفلیس تل‌آویو، به‌ویژه در حوزه‌های امنیتی و نظامی و سیاست خارجی قفقازی ایران با درنظرگرفتن ملاحظات روسیه، جای گرفته است که سبب شده مناسبات و همکاری‌های ایران و گرجستان در پایین‌ترین سطح خود باقی بماند. سؤال اصلی: در میان‌سال‌های 2000 تا 2016 چه عواملی بر واگرایی روابط ایران و گرجستان مؤثر بوده است؟ فرضیه پژوهش: مهم‌ترین عوامل مؤثر بر واگرایی روابط دو کشور را باید در عوامل داخلی و خارجی بررسی کرد که در دو حوزه امنیتی-سیاسی و اقتصادی خود را نشان می‌دهند. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بر اساس داده‌های معتبر اسنادی و آرشیوی سعی دارد عوامل مؤثر بر واگرایی روابط دو کشور را تجزیه‌وتحلیل کند تا آسیب‌شناسی لازم را جهت شناساندن عوامل مؤثر بر واگرایی برای سیاست خارجی ایران نشان دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Divergence of Relations between the Islamic Republic of Iran and Georgia (2000-2016)

نویسندگان [English]

  • mitra rahnejat 1
  • Hassan Kabiri 2
1 Allameh Tabatabaei University
2 .
چکیده [English]

In the years since Georgia's independence, the Islamic Republic of Iran has been able to establish close relations with the Islamic Republic of Iran. However, along with the components of many in recent years for convergence between the two countries, the grounds for divergence in relations between Iran and Georgia may in future years to come and these agents can be in the fields of economy and security, the security of the Islamic Republic of Iran influence Be Most of these factors are rooted in the presence of foreign actors in the South Caucasus region, especially in Georgia. The main question: What factors influenced the divergence of Iran-Georgia relations in the middle years of 2000 to 2016? Research hypothesis: The most important factors affecting the divergence of relations between the two countries should be investigated in internal and external factors, which show in their two areas of security-political and economic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Georgia
  • Divergence factors
  • Economic
  • security

مراجع

امیدی، ع، 1388، «علل تطویل بحران داخلی در گرجستان پس از انقلاب رز»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 66، 98 ص.
امیراحمدیان، ب، 1388، جغرافیای کامل قفقاز، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، 68 ص.
امیراحمدیان، ب (1377). جغرافیای گرجستان. تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی، 26 ص.
حیدری، غ،1390، «جایگاه ژئوپلیتیک قفقاز در سیاست قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، 7، 224-225.
دوئرتی، ج و فالتزگراف، ر، (1390)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، قومس، 512 ص.
طاهری، آ و فرهمند، ب، (1393)، «نقش تعامل و تقابل سیاست خارجی آمریکا و روسیه در توسعه منطقه قفقاز جنوبی: مطالعه موردی انرژی»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال دهم، شماره بیست و نهم، ص 166.
عطایی، ف، (1391)،"ایران و کشورهای قفقاز جنوبی"، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 5، شماره 10.
قوام، س، 1384، روابط بین‌الملل نظریه‌ها و رویکردها، سمت، تهران، 250 ص.
قوام، س، 1389، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران، سمت، 254 ص.
کولایی، آ، (1389)، «جمهوری اسلامی ایران و ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال 6، شماره 1، 114 ص.
کولایی، ر و رضایی، مسعود (1396)، «عوامل خارجی مؤثر بر توسعه نیافتگی روابط ایران و گرجستان»، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورة 94، شمارة 9، 935-950 ص.
کولایی، آ و عزیزی، ح، 1396، «دیپلماسی ایران در روابط با گرجستان»، فصلنامه سیاست، شماره 4، 1060 ص.
متقی، آ، (1394)، «تحلیل ژئوپلیتیکی موانع شکل‌گیری همگرایی در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 8، شماره 1.
مرادی، م، (1386)، «حضور ناتو در قفقاز جنوبی»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، پاییز، سال 16، دوره 4، شماره 59.
ملکوتیان، م و حسینی، س 1391، «موقعیت راهبردی گرجستان و تأثیر آن بر روابط با روسیه»، فصلنامه سیاست، 3، 161.
مویر، ر، 1379، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه دره میرحیدر با همکاری سیدیحیی رحیم صفوی، تهران انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، 199 ص.
میررضوی، ف و احمدی‌لفورکی، ب، 1383، «راهنمای منطقه خزر و کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی»، تهران، ابرار معاصر، 527-528 ص.
نیاکویی، س و بهمنش، ح 1391، «بازیگران معارض در بحران سوریه: اهداف و رویکردها»، فصلنامه روابط خارجی، 4، 106-107 ص.
نشریه تخصصی امور گمرکی 16 بهمن 1395 سال هجدهم؛ «گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران».
Bilateral Relations with the Islamic Republic of Iran”, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Armenia (2012), http://mfa.am/en/country-by-country/ir, Accessed on: 24/5/ 2014
Cordesman, Anthony (Aug 13, 2010), “Iranian Strategic Competition with the US: The Military Dimension”, at: http://csis.org/publication/iranian-strategic-competition
Dumbadze, D., 2016, Oscillating Between Israel and Iran, Will Georgia Tilt toward the Islamic Republic? Eurasia Daily Monitor, Vol. 13, No. 131, July 20,
Embassy of the United States in Tbilisi(2016), “Programs”, available at: https://georgia.usembassy.gov/resources.html(access ed on: 10/20/2016)
Kramer, M. 2009. "The Myth Of A No-NATO-Enlargement Pledge To Russia". Washington Quarterly, 32(2), 39-61
Levitt, J., 2014, Israel, Georgia Sign Economic Cooperation Agreement, January 30, http://www.ucsj.org/2014/01/30/israel-georgia-sign-economic-cooperation-agreement.
Lynch, D. 2006. Why Georgia Matters. Institute for Security Studies, European Union. 7.
Newnham, R. E. (2015). "Georgia on my mind? Russian sanctions and the end of the ‘Rose Revolution". Journal of Eurasian Studies, 6(2), 161-170.
Nichol, Jim, “Armenia, Azerbaijan, and Georgia: Political Development and Implication for U.S Intrests”, Congressional Research Service Reports, http://www.isn.ethz.ch
Welt, C., 2010, How Strategic is the US-Georgia Strategic Partnership? The Elliott School of International Affairs, George Washington University.
The Year of Unprecedented Cooperation between Georgia and US: http://georgiaembassyusa.org/2018/01/11/2017-saw-unprecedented-close-cooperation-between-georgia-and-us/

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار