جایگاه و نقش سازمانهای غیردولتی در توسعه امنیت انسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

روابط بین الملل، حقوق و علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

امنیّت یکی از اساسی­ترین دغدغه­های جوامع انسانی در طول تاریخ بوده است. در عصر وستفالیایی، دولت مهم­ترین نهاد تأمین کننده امنیّت تلقی می­گردید. بعد از جنگ جهانی دوم، در عصر جهانی شدن، و دوران پساوستفالیایی، مفهوم امنیّت بسیار فراگیر و گسترده شده است. مفهوم امنیّت نظامی – سیاسی به امنیّت انسانی تحول یافته است. این بٌعد جدید امنیّت نه در سطح دولت- ملت، بلکه در سطوح و ابعاد مختلف، مطرح می­باشد. مراقبت از امنیّت انسانی در مقابل انواع تهدیدات، به یکی از وظایف اصلی دولت و حکومت­ها تبدیل شده است و آنان موظفند در برنامه­ریزی خود امنیّت انسانی را در اولویت قرار دهند. در نیمة دوم قرن بیستم، در کنار نهاد دولت، نهادهای غیردولتی نظیر شرکت­های چندملیّتی، سازمان­های بین­المللی و سازمان­های غیردولتی، به­عنوان بازیگران جدید، شکل­گیری مسائل سیاسی، اقتصادی، امنیّتی و فرهنگی در سطوح محلی، ملی و بین­المللی فعالیت خود را گسترش داده­اند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و نقش سازمان­های غیردولتی در توسعه امنیّت انسانی می­باشد. در راستای دستیابی به هدف پژوهش پرسش اصلی مقالة حاضر این است که سازمان­های غیردولتی چگونه می­توا­نند در توسعه امنیّت انسانی ایفای نقش نمایند؟ جهت پاسخ به پرسش ، براساس روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و با بهره­گیری از نظریه نهادگرایی، این فرضیه را می­توان مطرح نمود «سازمان­های غیردولتی از طریق ایفای نقش اجرایی، تسهیل­گری، مشارکت­جویی، دانش­افزایی و قانون­مداری می­تواند نقش اساسی در توسعه امنیّت انسانی ایفا نماید».

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Place and Role of NGOs in the Development of Human Security

نویسنده [English]

  • Hassan Khodaverdi
International Relations, Department of Law and Political Sciences, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Security is one of the most fundamental concern for human societies throughout history. In the Westphalian era, the government was the most important institutions that considered on security. After World War II, globalization era, and Post Westphalian era, the concept of security is pervasive and widespread. The concept of military security - political and civil rights to human security has evolved. These days, new dimension of security is Discussed not the nation-state level, but also at different levels and dimensions. The Observant of human security and promoting safety of citizens against all types of threats is converted to one of the main tasks of the governments. They must prioritize human security in their policymaking and planning. In the twentieth century, along with government Institution, non-governmental Institutions such as multinational companies, , international organizations  and non-governmental organizations, as new actors in the process of formation of political, economic, security and cultural at the local, national and international activities have expanded. So, the aim of this study is investigated the status and role of non-governmental organizations in the development of human security. To achieve this aim, main question is how non-governmental organizations could play their roles in the development of human security? To answer this question, based on analytical and descriptive methods and by using the institutionalism theory, this hypothesis can be put forward that: “Non-governmental organizations by play role of executive, increase of knowledge, facilitation and the rule of law can play key role in the development of human security.”

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Security
  • Institutional-ism
  • State
  • Non-Governmental Organizations ‎
امین منصور، جواد (1387)، «پدیده‌ای به نام سازمان‌های غیردولتی»، تهران: مجموعه مقالات دفتر مطالعات سیاسی وزارت کشور.
پیترز، گای (1386)، نظریه نهادگرایی در علم سیاست، ترجمه فرشاد مؤمنی و فریبا مؤمنی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی، فرهنگ و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
تاج بخش، شهربانو و دورودی، مسعود (1397)، «مفهوم امنیت انسانی و ابعاد سیاست گذارانه آن»، فصلنامهمطالعاتراهبردیسیاستگذاری عمومی، دوره 8، شماره 28،
تاج بخش، شهربانو (1388)، «امنیّت انسانی: نگاهی به گذشته پیش از نگاه به آینده» درکتاب امنیّت انسانی در غرب آسیا، دیدگاه‌ها و نقدها، به ویراستاری محمدرضا مجیدی و احمدخاسان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
توماس، کارولین (1382)، حکومت جهانی، توسعه و امنیّت انسانی، ترجمه مرتضی بحرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی
تیگرشتروم، باربارافن (1393)، امنیّت انسانی و حقوق بین الملل، ترجمه اردشیر امیر ارجمند و حمید قنبری، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
حجتی اشرفی، غلامرضا (1373)، مجموعه قوانین اساسی و مدنی، تهران: انتشارات گنج دانش.
حسینی‌زاده، سید محمدعلی (1391)، «از نهادگرایی تا گفتمان: درآمدی برکاربرد نظریه‌های نهاد گرایی در علوم سیاسی»، فصلنامه علوم سیاسی، سال پانزدهم، شماره 60.
دانشکده حقوق و علوم سیاسی واحد تهران جنوب با همکاری پژوهشگاه مطالعات جهان به کوشش شادی عظیم زاده، (1396)، جایگاه امنیت انسانی در حقوق، سیاست و جامعه، تهران: انتشارات تربیت مدیر
رفیعی، فرشاد؛ صباغ گل، منصور و ابراهیمی، رعنا (1388)، «نقش سازمان‌های مردم نهاد در گسترش امنیّت انسانی» در کتاب: امنیّت انسانی در غرب آسیا، دیدگاه‌ها و نقدها به ویراستاری محمدرضا مجیدی و احمد خامسان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران (1385)، مجموعه قوانین و مقررات سال 1384، جلد دوم، تهران: قوه قضائیه، روزنامه رسمی ج 10. ایران.
رهامی، روح‌اله (1396)، «امنیت انسانی و سرمایه اجتماعی) شاخص‌های پیوند دهنده(» مدیریتسرمایةاجتماعی، دورة 4، شمارة 2،
سلطانی عرب شاهی، سیمین (1383)، مدیریّت توسعه، تهران: استادی.
سیف‌زاده، حسین (1371)، مدرنیته و نظریه‌های جدید علم سیاست، تهران: نشر دادگستر.
شریفی طرازکوهی، حسین و مصطفی لو (1395)، «مبانی هنجاری دکترین امنیت انسانی» فصلنامهآفاقامنیت، شماره سی و سوم.
شریفی طرازکوهی، حسین (1392)، زمینه‌ها، ابعادوآثارحقوقشهروندی، جلد 1، تهران: نشر میزان.
شیهان، مایکل (1388)، امنیت بین‌الملل، ترجمه سید جلال دهقانی فیروزآبادی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
قدمی، محسن و بیگ‌زاده، یوسف (1389)، «نقش سازمان‌های غیردولتی در توسعه پایدار فرهنگی در عصر جهانی شدن»، نشریه مدیریّت فرهنگی، شماره  9  ص 125-117.
قلی‌پور، آرین (1380)، جامعه شناسی سازمان: رویکرد جامعه شناسی به سازمان و مدیریّت، تهران: سمت
قمصری، محمد و دوستدار، رضا (1388)، «نگرش مفهومی و کارکردی امنیّت انسانی درچشم انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران» در کتاب؛ امنیّت انسانی در غرب آسیا دیدگاه‌ها و نقدها به ویراستاری محمدرضا مجیدی و احمد خامسان، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
قوام، عبدالعلی (1383)، جهانی شدن و جهان سوم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
مجیدی، محمدرضا و خامسان، احمد (1388)، امنیّت انسانی در غرب آسیا دیدگاه‌ها و نقدها، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
مجیدی، محمدرضا و حمیصی، مرتضی (1392)، «بررسی نقش عوامل سیاسی و امنیّتی در سیاست‌گذاری مردم نهاد ایرانی»، فصلنامه سیاست مجله دانشکده حقوق وعلوم سیاسی، دوره 430، شماره 3، صص 60-45.
کاظمی، علی اصغر (1379)، هفت ستون سیاست، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
کاظمی، حجت (1392)، «نهادگرایی به عنوان الگویی برای تحلیل سیاسی»، فصلنامه پژوهش سیاست نظری، دوره جدید شماره سیزدهم، صص 27-1.
کیوانی آمینه، محمد (1385)، «آشنایی با مکتب نهادگرایی»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره 22.
گلشن پژوه، محمودرضا (1380)، موانع و مشکلات فراروی سازمان‌های غیردولتی، تهران: مجموعه مقالات دفتر مطالعات سیاسی وزارت کشور.
مارش، دیوید و استوکر، جری (1384)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاج یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مرکز آمار ایران (1385)، نتایج آمارگیری از سازمان‌های غیردولتی (NGOs) 1383، تهران: مرکز آمار ایران دفتر انتشارات و اطلاع رسانی
ویلکن، پیتر (1381)، اقتصاد سیاسی ارتباطات جهانی و امنیّت انسانی، ترجمه مرتضی بحرانی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
هاجسون، جفری (1389)، رویکرد اقتصادی نهادی و ماهیّت نهاد، ترجمه محمود متوسلی و دیگران، تهران: دانشگاه امام صادق.
یزدان فام، محمود (1390)، دولت‌های شکننده و امنیّت انسانی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ALkire,Sabina (2003) A conceptual from work for human security center for research on inequality, human security and ethnicity, CRISE, Queen Elizabet house, university of oxford, available at:http://www.crise.ox.ac.uk.
Bajpai, Knti (2003) “The Idea of Human security” International Studies,40:195.
Brauch, Hans Gumter (2005) Threats, challenges vulnerabilities and risks in environmental and human security, Germany: United Nations University Press.
King, Gaey & Murray, Christopher (2001) Rethinking Human security, political science quarterly,vo.116.No.4.
Lan,J & Ersson, S (2000) The new Institutional politics, London: Routledge.
Mac Farlange, S.Neil and Yuen, Foong Khong (2006) Human security and the U.N: a critical history, USA: Indiana University Press.
Mansbach,Richard W & Raffery, Kirsten (2008) Introduction to global politics, New York Routledge.
UNDP (1994) Human Development Report 1994: new dimensions of human security. New York: United Nations Development Program.
United Nations (2016) Human Security Handbook, New York: Human Security Unit, United Nations
Willetts, Peter (2006) What is a non governmental organizations? UNESCO Encyclopedia,: Available at: www.Staff.city.ac.uk.willetts.