زمینه‌یابی سه‌وجهیِ جایگاه قدرت نرم در سیاست خارجی روسیه ‏(2000-2019)‏

نویسندگان

1 استاد گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هرچند قدرت نرم از یک­سو ریشه در فکر/عملِ غربی/لیبرالی دارد و از سوی دیگر تنها نزدیک به سه دهه از زمانی که بر سر زبان­ها افتاد، می‌گذرد ولی جایگاه مهمی در سیاست­گذاری خارجی فدراسیون روسیه یافته است به طوری که به یکی از پربسامدترین مفاهیم در ادبیات مقامات کرملین تبدیل شده است. حال با عنایت به این روند، این پرسش در خور بررسی است که چه عواملی باعث گردیده‌اند این کشور جدیت روزافزونی در بهره­گیری از قدرت نرم در پیشبرد سیاست خارجی داشته باشد و واشکافی این عوامل به چه سنخ از ارزیابی در مورد وضعیت کنونیِ قدرت نرم روسیه در عرصه جهانی می انجامد؟ در پاسخ به این پرسش، در این مقاله هدف آن است نوعی تحلیل جامع‌، که از آن تحت­عنوان زمینه‌یابی سه‌وجهی یاد شده است، در مورد جایگاه قدرت نرم در سیاست خارجیِ روسیه ارائه گردد.
بدین منظور، در ابتدا چارچوب مفهومیِ مختصری در مورد قدرت نرم ارائه می‌شود. سپس در پرتویِ آن، در سه قسمت مجزا و متوالی استدلال می­شود که چگونه عواملِ تاریخی‌ـ‌تجربی، روایی‌ـگفتمانی، و اسنادی جدیت روزافزون فدراسیون روسیه برای بهره گیری از قدرت نرم در پیشبرد سیاست خارجی را به بار آورده اند. به بیان دقیق تر، با بهره‌گیری از روندکاوی تاریخی نشان داده می‌شود که کاربست قدرت نرم در سیاست خارجی روسیه از دوران اتحاد شوروری تاکنون چه سیر تطوری را پیموده است؛ با اتکا به روش کتابخانه‌ای، شرحی مختصر و البته ارزیابانه از روایتهای روسی درباره قدرت نرم ارایه می‌گردد؛ و با استفاده از روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی، سیرتطور موضع رسمی فدراسیون روسیه در آیینه اسناد کلانِ کلیدیِ سیاست خارجی این کشور که در هزاره جدید میلادی انتشار یافته است واشکافی می گردد. مقاله در پایان نیز با ارائۀ یک ارزیابی مختصر نتیجه می‌گیرد قدرت نرم روسیه دارای محدودیت­هایی است که تحقق اهدافِ آن را با مشکلات جدید مواجه می‌سازد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Three-faceted Contextualisation on the Position of Soft Power in Russian Foreign policy (2000-2019)‎

نویسندگان [English]

  • Seyed Jalal Dehghani Firozabadi 1
  • Mehdi Amiri 2
1 Professor in International Relations at Allameh Tabataba'i University
2 PhD Student of International Relations at Allameh Tabataba'i University
چکیده [English]

Although soft power has a root in western/liberal thought/practice and traces back to a three-decade background in international literature, it has gained a notable position in Russian foreign policy-making, becoming one of most often-used concepts among the Kremlin officials, Given to this trend, it can be asked which factors have led them to pay  attention to use of soft power in Russian foreign policy more seriously, and which type of evaluation will analyzing them bring about regarding the current situation of Russian soft power on global scene. In answering, the aim is to present a certain of comprehensive analysis, referred to as Three-faceted Contextualisation, on the Position of Soft Power in Russian Foreign policy., In doing so, having presented a brief conceptual framework on soft power, the article argues how historical-emperical, narrative-discursive, and documentary factors have brought Russia’s increasingly serious effort to draw on soft power in promoting foreign policy. Precisely, using a historical process-tracing, it will be illustrated how Soft Power in Russian Foreign policy has evolved since soviet ara; relying on library method, Russian narratives on soft power will be briefly evaluated; utilizing qualitative content analysis, we will analyse the evolution of Russian positions on soft power in the light of some key document on Russian foreign policy issued during two recent decades.  Finally, we conclude that Russian Soft Power has dealt with some limitations, which prevent its goals from achieving in the forseen future.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soft Power
  • Russian Federation
  • Foreign Policy
  • Vladimir Putin
جمالزاده، ناصر (1392)، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1378)، چارچوبی مفهومی برای ارزیابی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی.
سلیمانی، فاطمه (1392)، قدرت نرم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
عطایی، محمدفرهاد و هدایتی شهیدانی، مهدی (1392)، «روند تحول قدرت نرم در سیاست خارجی روسیه: (2000-2013)»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 84.
قربی، سید محمدجواد و جعفری، علی اکبر (1395)، «منابع قدرت نرم در سیاست‌های کلی نظام؛ موردکاوی سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران«، راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال پنجم، شماره نوزدهم.
کریمی مطهر، جان‌اله (1382)، «بررسی اجمالی چگونگی پیدایش و گسترش تاریخ ادبیات روسیه»، پژوهش زبان‌های خارجی، شماره 14، بهار و تابستان.
نای، جوزف (1387)، قدرت نرم، ترجمه سید محسن روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
هرسیج، حسین؛ تویسرکانی، مجتبی و جعفری، لیلا. (1388)، «ژئوپولیتیک قدرت نرم ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال چهارم، شماره دوم.
Barghoorn, Frederick (1964), Soviet Foreign Propaganda, Princeton University Press.
Clark, David (2016), Putin is exporting ‘sovereign democracy’ to new EM allies, Financial Times, December 20.
Conley, Heather. Gerber, Theodore (2011), Russian Soft Power in the 21st Century, CSIS, August, https://csis-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/legacy_files/files/publication/110826_Conley_RussianSoftPower_Web.pdf.
Coyer, Paul (2015), Holy Alliance: Vladimir Putin, The Russian Orthodox Church And Russian Exceptionalism, Forbes, May 21, available at: https://www.forbes.com/sites/paulcoyer/2015/05/21/unholy-alliance-vladimir-putin-and-the-russian-orthodox-church/#64a5ef9927d5.
Dimitrova, Antoaneta (2017), "The Elements of Russia’s Soft Power: Channels, Tools, and Actors Promoting Russian Influence in the Eastern Partnership Countries", EU-STRAT Working Paper Series, July, No 4.
Dougherty, Jill (2013), Russia's Soft Power Strategy, Washington, Georgetown University.
Feklyunina, Valentina (2015), Soft power and Identity: Russia, Ukraine and the Russian World(s), European Journal of International Relations, Reprints: sagepub.co.uk/journalspermissions.nav.
Ferguson, Chaka (2011), Soft Power as The New Norm: How The Chinese-Russian Strategic Partnership (Soft) Balances American Hegemony in an Era of Unipolarity, Florida: Umi Dissertation Publication.
Fisher, Max (2013), "In case you weren't clear on Russia Today's relationship to Moscow, Putin clears it up", Washington Post, June 13.
Heleniak, Timothy (2004), Diaspora after the Breakup of the Soviet Union, Journal of International Affairs, Spring, Vol. 57, no 2.
Kallas Kristina (2016), Claiming the Diaspora: Russia’s Compatriot Policy And Its Reception By Estonian-Russian Population, Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe, Vol 15, No 3.
Kanet, Roger (2010), Russian Foreign Policy in the 21st Century, Palgrave Macmillan.
Karpowicz, Jaroslaw (2011), Russia’s Soft Power Influence on the Eastern Partnership Countries: Threat or Opportunity for the European Union? The Polish Quarterly of International Affairs, No. 2.
Kiilo, Tatyana. Vladimirova, Yelana (2011), Compatriots in Russian Federation 2011: Short term Prognosis, Karmo Tuur, Tartu University Press.
Kiseleva, Yulia (2015), Russia’s Soft Power Discourse: Identity, Status and the Attraction of Power, Politics, Vol 35, No. 3-4.
Koptyaeva, Anna (2016), the international image of the state as an instrument of soft power, Arctic and North, No. 23.
Krastev, I. (2006) "Sovereign democracy, Russian-style’s Open Democracy", 16 November, available at: Kremlin Website (2012), Meeting with Russian ambassadors and permanent representatives to international organizations, July
Kudors, Andis (2010), “Russian World”—Russia’s Soft Power Approach to Compatriots Policy, Russian Analytical Digest, No 81, 16 June.
Lin, Li, Hongtao, leng (2017), "Joseph Nye’s Soft Power Theory and Its Revelation towards Ideological and Political Education", Humanities and Social Sciences. Vol. 5, No. 2.
Majie, Zhu (2002), The role if Soft power In International relations, In: Cultural Impact on International Relations, Washington: library of Congress Cataloging in publication
Maliukevicus, Nerijus (2013), "Constructing Russian Soft Power in Post-Soviet Region, AGORA". Political communication studies, No.2.
Monaghan, Andrew (2013), "The New Russian Foreign Policy Concept: Evolving Continuty", Chatham House, www.chathamhouse.org.
Nye, Joseph (2002), The Paradox of American Power: Why the World's Only Superpower Cannot Go it Alone, New York, Oxford University Press.
Nye, Joseph (2004), Soft power: The Means of Success in World Politics, New York: public Affairs.
Nye, Joseph (2006), Think Again: Soft power, Foreign Policy, February 23.
Nye, Joseph (2008), Public Diplomacy and Soft Power, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 616. March.
Nye, Joseph (2010), Cyber Power, Harvard Kennedy School, Belfer Center.
Nye, Joseph on Smart Power (2008), availlable at: https://www.belfercenter.org/publication/joseph-nye-smart-power.
Okara, Andrey (2007), "Sovereign Democracy: A New Russian Idea or a PR Project?", Russia in Global Affairs Journal, Agust 8, http://eng.globalaffairs.ru/number/n_9123.
Pallaver, Matteo (2011), Power and It's Forms: Hard, Soft, Smart, The London School of Economics and Political Science.
Popescu, Nicu (2006), Russia's Soft Power Ambitions, Policy Brief, Center for European policy Studies, No. 115, October.
Rawnsley, Gary (2009), "China Talks Back: Public Diplomacy and Soft Power for the Chinese Century", in Nancy Snow (ed.), Public Diplomacy, New York, Routledge.
Richter, James (2008), "Russia Reacts To Globalism: Sovereign Democracy and the Public Chamber." Conference Papers -- International Studies Association, available at: http://citation.allacademic.com//meta/p_mla_apa_research_citation/2/5/4/5/9/page s254596/p254596-1.php.
Rutland, Peter. Kazantsev, Andrei (2016), the limits of Russia’s ‘soft power’, Journal of Political Power, Vol. 9, No. 3.
Surkov, Vladislav (2008), “Russian political culture: The view from utopia”, Russian Social Science Review 49, No. 6, Available at: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10611428.2008.11065310.
The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation (2013), "Concept of the Foreign Policy of the Russian Federation", at: http://www.mid.ru/en/foreign_policy/official_documents/-/asset_publisher/CptICkB6BZ29/content/id/122186
The Ministry of Foreign Affairs of the Russian Federation (2016), "Concept of the Foreign Policy of the Russian Federation", at: http://www.mid.ru/en/foreign_policy/official_documents/-/asset_publisher/CptICkB6BZ29/content/id/122186
Tsygankov, Andrei (2013), Moscow’s Soft Power Strategy, Current History, October 112.
Tsygankov, Andrei (2014), the Strong State in Russia, Oxford University Press.
Van Herpen, M (2015), Putin’s propaganda Machine: Soft Power and Russian Foreign Policy, New York: Rowman and Littlefield.
Wyne, Ali (2009), "Public Opinion and Power", in Nancy Snow (ed.), Public Diplomacy, New York, Routledge.
Zavadski, K (2015), Putin’s propaganda TV lies about its popularity. Daily Beast, 17 September. Available from: http://archive.mid.ru//bdomp/ns-osndoc.nsf/