بررسی سیاست اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق، علوم سیاسی و الهیات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، ‏تبریز، ایران

2 استادیار گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق، علوم سیاسی و الهیات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. ‏

چکیده

روابط اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران فراز و نشیبهای بسیاری داشته است. روابط دو جانبه میان آنها در دولت احمدی نژاد به طور قابل توجهی کاهش یافت اما در دولت روحانی که با شعار اعتدال گرایی در سیاست خارجی برسرکار آمد، تغییراتی در روابط اروپا و ایران به وجود آمد به گونه‌ای که پس از مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 و در سایه توافقنامه موسوم به برجام، روابط فی مابین بهبود یافت. طی این سالها می‌توان گفت که مهمترین تحولات جهت دهنده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران، مسائل اساسی مانند پرونده هسته‌ای، مقابله با تروریسم، حقوق بشر و تسلیحات موشکی بوده است. مطالعه و بررسی عناصر و مؤلفه‌های تأثیرگذار سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر جمهوری اسلامی ایران از سالهای 1384 تا 1397 در پرتو روابط دو جانبه از مهمترین جنبه‌های پژوهش پیش رو می‌باشد. در این مقاله سعی خواهیم کرد با بهره‌گیری از روش توصیفی تحلیلی و چارچوب نظری واقعگرایی نئوکلاسیک در روابط بین‌الملل و با استفاده از روش تحلیلی، چهارچوب سیاست خارجی اروپایی‌ها در دوران پسا برجام را مورد کندوکاو قرار دهیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The European Union policy towards the Islamic Republic of Iran (2005-2018)

نویسندگان [English]

  • Farhad Foladi 1
  • Mohammd yousefijouybari 2
1 .
2 Political science faculti of low,political science Azad University of tabriz
چکیده [English]

The European Union relations with the Islamic Republic of Iran have had many ups and downs. Their bilateral relations in Ahmadinejad’s Government declined significantly. However the European-Iranian relations changed in Rohani’s Government with the slogan of moderation in foreign policy, so that after the negotiations between Iran and the 5+1 countries and in the light of Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA), the relations between them were improved. During these years, one of the most important developments in the EU foreign policy towards the Islamic Republic of Iran includes fundamental issues such as the nuclear case, counter-terrorism, human rights and missile weapons. Investigating the effective elements of EU foreign policy toward the Islamic Republic of Iran from 2005 to 2018 in the light of bilateral relations is one of the most important aspects of this research. In this article, it has been tried to analyze the European foreign policy framework after JCPOA using a descriptive-analytical approach and the theoretical framework of neoclassical realism in international relations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • EU
  • Islamic Republic of Iran
  • JCPOA
  • nuclear case
  • human rights

مراجع

برزگر، کیهان (1388)، سیاست خارجی ایران از منظر رئالیسم تدافعی و تهاجمی، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، سال اول، شماره اول، بهار.
بصیری، محمدعلی و مصطفی قاسمی(1385)، مواضع اتحادیه اروپا و آمریکا در پرونده هسته‌ای ایران، مجله اطلاعات سیاسی - اقتصادی، 225- 226
جعفری ولدانی، اصغر (1382)، روابط ایران و اتحادیه اروپایی پس از 11 سپتامبر 2001، مجله اطاعات سیاسی - اقتصادی، 197- 198
خالوزاده، سعید و توحید افضلی(1390)، رویکردهای اتحادیه داروپا در قبال اروپا، کتاب اروپا(10)، گردآوری و تدوین بهزاد احمدی لفورکی، تهران، موسسه ابرار معاصر تهران.  
خالوزاده، سعید(1390)، اتحادیه روپایی، تهران، انتشارات سمت.
دهشیری، محمدرضا(1390)، بررسی سیاست خارجی دولت نهم، تداوم در عین تغییر، همشهری دیپلماتیک.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال و مهدی عطایی(1393)، گفتمان هسته‌ای دولت یازدهم، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 17، شماره 1.
سلطانی‌نژاد، احمد، شاپوری، مهدی (1395)، رویکرد اتحادیه اروپا به مسئله هسته‌ای ایران، فصلنامه روابط خارجی، سال هشتم، شماره اول، بهار.
قامت، جعفر و محمدرضا پورقوشچی(1395)، پیامدهای توافق هسته‌ای بر روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، دوره 9، شماره 35، پاییز.
گلشن پژوه، محمودرضا(1390)، حقوق بشر و جایگاه آن در سیاست اتحادیه اروپا در قبال ایران، کتاب اروپا(10)، گردآوری و تدوین: بهزاد احمدی لفورکی، تهران، موسسه ابرار معاصر تهران.
مرادی، منوچهر(1385)، چشم انداز همکاری ایران و اتحادیه اروپا در تأمین ثبات و امنیت در قفقاز جنوبی، حدود و امکانات، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
مشیرزاده، حمیرا (1386)، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران، سمت.
نجات پور، مجید، یوسفی جویباری، محمد و عبادالله آذرگون (1394)، مؤلفه‌های تأثیرگذار بر رویکرد اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران در دولت دهم، فصلنامه سیاست، سال دوم، شماره 5.
 نورعلی وند، یاسر(1394)، روابط ایران و اتحادیه اروپا در دور پسابرجام، پژوشکده مطالعات راهبردی، شماره 47.
وزارت امور خارجه(1394)، بررسی سیر تحولات روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا، تهران: اداره غرب اروپا.
ونت، الکساندر (1384) نظریه اجتماعی سیاست بین الملل، ترجمه حمیرا مشیرزاده، دفترمطالعات سیاسی و بین المللی.
یاری، بهروز(1380)، اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی ایران؛ چالش حقوق بشر، کتاب اروپا، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی تهران.
Adebahr, C. (2017) Europe and Iran: The Nuclear Deal and Beyond, Abingdon, Routledge.  
Colleau M. (2017), The Kaleidoscope of Iran’s Foreign Policy in the Context of Profound Regional Upheavals, in: Reassessing Order and Disorder in the Middle East: Regional Imbalance or Disintegration?, ed. R. Mason, Rowman & Littlefield, Lanham.
Cordesman A. H., Gold B., Coughlin-Schulte C. (2014), Iran – Sanctions, Energy, Arms Control, and Regime Change, Center for Strategic & International Studies, Washington D.C
Entessar N., Afrasiabi K. L. (2015), Iran Nuclear Negotiations: Accord and Détente Since the Geneva Agreement of 2013, Rowman & Littlefield, Lanham.
Entessar N., Afrasiabi K. L. (2015), Iran Nuclear Negotiations: Accord and Détente Since the Geneva Agreement of 2013, Rowman & Littlefield, Lanham.
Erlanger S. (2018), Europe Resists Trump’s Call for Tougher Measures on Iran, “The New York Times”, 3.01.
Farhang. R.(2013) “Why Alone?”, in T. Juneau and S. Razavi (Eds.), Iranian Foreign Policy since 2001: Alone in the World, Abingdon, Routledge.  
Fioramonti L. (2012), Promoting Human Rights and Democracy: A New Paradigm for the European Union, in: The European Union and the Arab Spring: Promoting Democracy and Human Rights in the Middle East, ed. J. Peters, Lexington Books, Lanham.
Gaietta, M. (2015) The Trajectory of Iranian Nuclear Program, New York.
Juneau T. (2013), Iran: rising but unsustainable power, unfulfilled potential, in: Iran Foreign Policy since 2001: Alone in the world, eds. T. Juneau, S. Razavi, Routledge, New York.
Katzman K. (2017), Iran’s Foreign and Defense Policies, U.S. Congressional Research Service, R44017.
Onderco, M. (2015) Money can’t buy you love: the European Union member states and Iranian nuclear programme 2002–2009, “European Security”, 24 (1).
Posch W. (2010), Iran and the European Union, in: The Iran Primer: Power, Politics, and U.S. Policy, ed. R. Wright, United States Institute of Peace Press, Washington D.C.
Rieffer-Flanagan B. A. (2013), Evolving Iran: An Introduction to Politics and Problems in the Islamic Republic, Georgetown University Press, Washington D.C.
Sabet-Saeidi S. (2011), Iranian-European Relations: A Strategic Partnership?, in: Iran’s Foreign Policy: From Khatami to Ahmadinejad, eds. A. Ehteshami, M. Zweiri, Ithaca Press, Reading.
Schumacher T. (2015), The European Union and Democracy Promotion: Readjusting to the Arab Spring, in: Routledge Handbook of the Arab Spring: Rethinking Democratization, ed. L. Sadiki, Routledge, New York.
Schumacher T. (2015), The European Union and Democracy Promotion: Readjusting to the Arab Spring, in: Routledge Handbook of the Arab Spring: Rethinking Democratization, ed. L. Sadiki, Routledge, New York.
Stanzel A. (2016), Eternally Displaced: Afghanistan’s Refugee Crisis and What It Means for Europe, European Council on Foreign Relations, Policy Brief ECFR 170, May.
Wagner, W.  Onderco,  M. (2014) Accommodation or Confrontation? Explaining Differences in Policies Toward Iran, “InternationalStudies Quarterly” , 58(4), p. 717–728.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار