بایسته های حکمرانی و ایماژ های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه گیلان

2 کارشناسی ارشد حقوق

چکیده

مقاله حاضر کنکاشی است در این موضوع که چرا موفقیت سیاست خارجی به طراحی و اجرای یک حکمرانی خوب در عرصه ملی نیازمند است.  به عبارت دیگر، ایده نوشتار حاضر این است که موفقیت سیاست خارجی هر کشوری و تصویر ارایه شده از آن و پایایی این موفقیت به طور نسبی نیازمند بایسته های داخلی حکمرانی آن می باشد.  هرگز یک کشور توسعه نیافته و پر از چالش های اقتصادی و اجتماعی نمی تواند که در عرصه سیاست خارجی و اعمال قدرت نرم خود به شکل مستمر و پایایی موفق باشد.  هر کشوری که می خواهد ایماژ خوبی را در روابط بین الملل از خود ارایه نماید، باید که به تقویت توانمندی های اقتصادی و رفع نابرابری های ناموجه در کشور و تقویت طبقه متوسط در آن سخت بکوشد.  به دیگر سخن، ایده مقاله حاضر این است که این توانمندی های داخلی یک کشور است که به سیاست خارجی و دیپلماسی عمومی آن توان بیشتری را ارایه می کند و بر قدرت نرم و تاثیر گذاری آن می افزاید.  در این نوشتار که با شیوه توصیفی، تحلیلی و تجویزی تهیه شده است، ضمن ارزیابی از وضعیت موجود، و در چارچوبه نظریه گفتمان انقلاب اسلامی، به بایسته های ملی سیاست خارجی جمهوری اسلامی با تاکید بر حکمرانی خوب در زمینه تامین عدالت اجتماعی پرداخته می شود.  یافته های مقاله حاکی از آن است که شرایط داخلی اقتصادی کشور، وجود نابرابری های ناموجه، ناکامی های اقتصاد تولید محور و اشتغال محور، وجود فساد و عدم شفافیت و پاسخگویی در نظام اقتصادی، رانت های صنعتی، معادن، مالی و بانکی، از عمده ترین موانع و چالش های موجود در حکمرانی است که ارتقا و تحکیم موفقیت های ایران در سیاست خارجی را نیز با مشکل مواجه می کند.  اگر وضعیت فعلی تصحیح و بازسازی نشود، این امکان افزایش می یابد که دستآوردهای سیاست خارجی ایران در زمینه استقلال گرایی و اقتدار منطقه ای با چالش های بزرگی مواجه شود.  ضمن این که خاطر نشان می شود، نظام حکمرانی بد می تواند اعتماد مردم را نشانه بگیرد، این در حالی است که اعتماد ملی ستون اصلی ثبات اجتماعی و کسب اقتدار و افزایش قدرت نرم برای کشور در جهت نیل به موفقیت در سیاست خارجی می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.

نویسندگان [English]

  • Reza Simbar 1
  • Azita Maleki 2
1 Professor in Political Science at Guilan University
2 .
چکیده [English]

.

امرائی حمزه (1383)،انقلاب اسلامی ایران و جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
جوادی ارجمند، محمد جعفر و اسمعیلی، مرتضی (1391)، «جایگاه دیپلماسی عمومی در روابط عمومی ایران و کشورهای فارسی زبان»، فصلنامه سیاست، دوره 42، شماره 3، پاییز، صص 113-97.
جوادی آملی، عبدالله (1382)، انتظار بشر از دین، تنظیم محمدرضا مصطفی‌پور، چاپ دوم، قم: مرکز نشر اسراء.
حاجی یوسفی، امیرمحمد (1384)، سیاست خارجی ج.ا.ا در پرتو تحولات منطقه­ای، تهران: وزارت امورخارجه.
حشمت‌زاده، محمد باقر، و امیر محمد حاجی یوسفی و محمد علی طالبی (1396)، «جستارهای سیاسی معاصر»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هشتم، شماره اول، بهار، صص 24-1.
خادم علیزاده، امیر (1398)، «واکاوی جایگاه و مولفه های اقتصاد بخش عمومی در رشد و تعالی تمدن نوین اسلامی»، فصلنامه علمی و ترویجی اقتصاد و بانکداری اسلامی، شماره 21، بهار، صص 24-7.
خانی، محمد حسن (1395)، «الزامات سیاست خارجی الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت»، دو فصلنامه علمی و پژوهشی دانش سیاسی، سال دوازدهم، شماره اول، بهار و تابستان، صص 73-61.
درخشه، جلال، و مصطفی غفاری (1390)، «دیپلماسی جمهوری اسلامی در جهان اسلام: فرصت‌ها و اقدامات و اولویت‌ها و دستاوردها»، مطالعات فرهنگ- ارتباطات، سال دوازدهم، زمستان، شماره 16.
دشتی، محمد (1381)، ترجمه نهج البلاغه، قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیر مومنان (ع).
دهقانی فیروز آبادی، سید جلال (1388)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سمت.
راغفر، حسین و حمید جاودانی (1386)، گفتاری در باب نابرابری، تهران: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت برنامه‌ریزی.
راغفر، حسین (1397)، با مافیای قدرت و ثروت مقابله کنید: نامه50 اقتصاد دان برای برون رفت از مشکلات کنونی، روزنامه اعتماد، شماره 4198، 11 مهر.
راغفر، حسین و احسان سلطانی (1397)، بحران بانکی و فساد بانک های خصوصی، دارایان: داشته های اقتصاد ایران، پنج شنبه 13 دی 1397.
زمانی محجوب، حبیب (1390)، «نوسازی تمدن اسلامی»، نشریه تاریخ در آینه پژوهش، سال هشتم، شمار اول بهار، صص 117-135.
سردار نیا، خلیل الله (1388)، «اثر سرمایه اجتماعی بر حکمرانی خوب»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 295 و 260، صص 145-132.
سلطانی، احسان (1397)، فریب‌های بزرگ برای غارت‌های بزرگ، دارایان: داشته‌های اقتصاد ایران، چهارشنبه، اول اسفند.
سلیمان‌پور، علی و اکبری، امیر (1394)، «بررسی نظام تمدن سازی اسلامی در قرآن کریم با بهره‌گیری از رویکرد تحلیل گفتمان»، نشریه  مشکوه، شماره 12، پاییز 1394، صص 30-11.
سیمبر، رضا و قربانی، ارسلان (1387)، روابط بین‌الملل و دیپلماسی صلح در نظام متحول جهانی، چاپ سوم، تهران:  انتشارات سمت.
سیمبر، رضا و قربانی، ارسلان (1388)، اسلام­گرایی در نظام بین‌الملل: رهیافت­ها و رویکردها، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
سیمبر، رضا، و زیبایی، مهدی(1389)، میانه‌روی یا افراط؟ مطالعه موردی بررسی اسلام سیاسی از منظر حزب الله لبنان، همایش بین‌المللی اسلام و روابط بین‌الملل، رشت: دانشگاه گیلان.
سیمبر، رضا (1389)، تحولات ژئوپلیتیکی تروریسم در کشورهای جهان اسلام، همایش بین‌المللی اسلام و روابط بین‌الملل، رشت: دانشگاه گیلان.
شامیری، افشین، و شاهنده، بهزاد (1397)، «تبیین جایگاه قدرت هوشمند در سیاست خارجی چین»، فصلنامه بین‌المللی ژئوپلیتک، پاییز، دوره 14، شماره 31، صص 62-31.
صانعی، مهدی (1385)، «حکمرانی خوب مفهومی نو در مدیریت دولتی»، ماهنامه تدبیر، سال هفدهم، اسفند 1385، شماره 187.
غفاری، غلامرضا (1385)، «مدخلی بر سرمایه اجتماعی»، فصلنامه سیاست داخلی، سال اول، شماره 1، ص103-75.
فولر،گراهام (1377)، قبله عالم: ژئوپولتیک ایران، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.
قلی‌پور، آرین (1384)، حکمرانی خوب و الگوی مناسب دولت، تهران: مرکز پژوهشات استراتژیک.
قلی‌پور، رحمت الله (1383)، نقش دولت در حکمرانی خوب، رساله دکتری، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.
قنبری، علی (1391)، توسعه اقتصادی و توسعه انسانی، چاپ اول، تهران: نشر چالش.
کومار، سن آمارتیا (1381)، در باب نابرابری اقتصادی، ترجمه حسین راغفر، تهران: موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی.
مرشدی‌زاد، علی (1396)، «حکمرانی خوب و حکمرانی مطلوب در تمدن نوین اسلامی»، دو فصلنامه آینده پژوهی ایران، سال دوم، شماره سوم، پاییز و زمستان.
مهدوی عادلی و همکاران (1386)، «تاثیر حکمرانی خوب بر جذب سرمایه گزاری مستقیم خارجی در کشورهای با درآمد متوسط»، مجله دانش و توسعه، سال پانزدهم، شماره 24، صص 106-88.
موسوی شفایی، مسعود (1388)، دیپلماسی اقتصادی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام.
میدری، احمد (1383)، تغییر در سیاست‌های بانک جهانی و پیدایش نظریه حکمرانی خوب، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر (1383)، حکمرانی خوب؛ بنیان توسعه، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
Graham J., Amos B., Plumptre T (2003), Principles for good governance in the 21st century, Policy Paper.brief no. 15, Institute on Governance
Letner, Howard, (2005), Public Policy and Foreign Policy, Boston: Butterworth.
Ramazani, R.K., (2001), "Reflections on Iran's Foreign Policy: Defining the National Interests", in John Esposito and R.K Ramazani (ed.), Iran at the Crossroads, New York: Palgrave.
Simbar,  Reza, (2006,) Iran and the US, Engagement or Confrontation, Journal of International and Area Studies, vol.13, no.1, June.
Simbar,  Reza, (2008), Changing Role of Islam in International Relations, Journal of International and Area Studies, vol.15, no. 2, December.
Simbar, Reza, (2009), Political Islam and International System: Impacts and implications, Journal of International and Area Studies, vol. 17, no.2, December.
Simbar Reza, and Ghorbani, Arsalan, (2010),  Intellectual Bases and Practical Policy of the Iranian 9th Government in International Relations, Journal of International and Area Studies, vol. 17, no. 1.
Simbar, Reza, (2011), Myths and Realities in Defining the Concept of Islamic Fundamentatlism, Journal of US-China Public Administration, April, vol. 8, no. 4.
Graham J., Amos B., Plumptre T (2003), Principles for good governance in the 21st century, Policybrief No. 15, Institute on Governance.
منابع اینترنتی
بصیری، مهدی (1397)، سدسازی توهم فراوانی آب است، خبرگزاری ایسنا، تاریخ دسترسی 17 مهر 1398،  https://www.isna.ir/news/97101105671
پارسایی، بهرام (1398)، مافیای خودرو سازی مملکت را به طنز گرفته است، خبرگزاری ایسنا، تاریخ دسترسی 15 مهر 1398، https://www.isna.ir/news/98071007949
جهانداری، امیرعلی (1394)، عدالت، معنویت و مقاومت نتیجه پیشرفت درونزا، سایت بصیرت، تاریخ دسترسی، 2 بهمن 98،  https://basirat.ir/fa/news/274691
راغفر، حسین و احسان سلطانی (1398)، بورژوازی کمپرادور نوین ایران، موسسه مطالعات دین و اقتصاد، تاریخ دسترسی اول اسفند 1398
زینت بخش، امیر عباس (1397)، حکایت دوبی، مجمع فعالان اقتصادی، تاریخ دسترسی، 10 بهمن 97، https://choqorok.com/@esfahaneconomy/0ru4
سیمبر، رضا (1393)، لزوم طراحی سیاست خارجی هوشمند در دستگاه دیپلماسی ایران، 28 اردیبهشت، تاریخ دسترسی، 12 مهر 1398.
سیمبر، رضا (1398)، ایران، ترامپ و تصور ذهنی از آمریکا در جهان، هجدهم فروردین، تاریخ دسترسی، 2 بهمن 1398،  https://donya-e-eqtesad.com/
گزارش تابناک، (1397)، واقعیت دانشگاه های ایران به استناد آمار و ارقام، تابناک، تاریخ دسترسی، 12 خرداد 1397، https://www.tabnak.ir/fa/news/804080/
گزارش تسنیم (1398)،  سراب فقر زدایی با افزایش مناطق آزاد، خبرگزاری تسنیم، تاریخ دسترسی، 2 دی 98
ناظران، پویا، (1396)، درس‌هایی برای بانک‌های ایرانی، راه پرداخت، تاریخ دسترسی 20 خرداد 1398،  https://way2pay.ir/75523
ناظران، پویا (1398)، آمریکا ما را از چه می‌ترساند، دارایان، داشته‌های اقتصادی ایران، تاریخ دسترسی، 19 خرداد 98   https://www.daraian.com/fa/paper/141-day/21967