تبیین روابط روسیه و ترکیه در بحران سوریه از چشم انداز رئالیسم مشروط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روابط بین الملل، گروه روابط بین الملل، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار روابط بین‌الملل، گروه ارتباطات و علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده اقتصاد و علوم اداری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

تحولاتی که در سال 2011 میلادی درخاورمیانه آغاز گردید پیامدهایی را برجای گذاشت. اعتراضات علیه اسد موجب ایجاد بحران‌ها و پیدایش خشن‌ترین گروه‌های تروریستی گردید و ابعاد بین‌المللی به خود گرفت. بحرانی که پای قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای چون ترکیه و روسیه را به میان کشید. ترکیه به دلیل هم مرز بودن و تهدیدات ناشی از گروه‌های تروریستی و روسیه به دلیل حفظ پیوندهای اقتصادی و نظامی خود با سوریه، و جلوگیری از کاهش نفوذ خود درخاورمیانه وارد میدان شدند. روسیه و ترکیه پیش از این همکاری‌های وسیعی داشتند که با وقوع بحران سوریه و مواضع دو کشور، در تقابل با یکدیگر قرارگرفتند و زمانی به اوج رسید که ترکیه جنگنده روسیه را در مرز سوریه سرنگون کرد و روسیه نیز تمامی روابط خود با ترکیه را قطع کرد اما، بار دیگر دو کشور به سمت همکاری گرویدند. هدف این پژوهش تبیین روابط روسیه و ترکیه در بحران سوریه ‌از منظر رئالیسم ‌مشروط می‌باشد. سوال اصلی نیز به این صورت است که روابط روسیه و ترکیه دربحران سوریه بر اساس چه الگوی نظری قابل تبیین است؟ که در پاسخ به سوال اصلی، فرضیه پژوهش بر این اساس است که روابط روسیه و ترکیه با توجه به تحول از فاز تنش و قطع روابط به همکاری و نزدیکی روابط بر اساس رئالیسم مشروط مبتنی بر اولویت دادن به همکاری به جای رقابت در روابط قدرت‌های رقیب برای کسب منافع، قابل تبیین است. روش تحقیق دراین مقاله کیفی با رویکرد تبیینی-توصیفی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining Russia-Turkey Relations in the Syrian Crisis from the perspective of contingent realism

نویسندگان [English]

  • Taher Heidarzadeh 1
  • Rahmat Haji Mineh 2
  • Nozar Shafiee 3
1 Ph.D. in International Relations, International Relations Group, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Department of communication and Social Sciences, Faculty of Humanities, Eastem Tehran Branch, Islamic Azad, Tehran, Iran.
3 Associate Professor, Department of political Sciences, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

The developments that began in the Middle East in 2011 had consequences. The protests against Assad caused crises and the emergence of the most violent terrorist groups, and took on an international dimension. A crisis that has shaken regional and supra-regional powers such as Turkey and Russia. Turkey entered the field because of its borders and the threats posed by terrorist groups, and Russia, in order to maintain its economic and military ties with Syria, and to avoid reducing its influence in the Middle East. Russia and Turkey previously had extensive cooperation, which was opposed by the Syrian crisis and the two countries' positions, culminating in the downing of a Russian fighter jet on the Syrian border and the severance of all ties with Turkey. But, once again, the two countries turned to cooperation. The purpose of this study is to explain the relations between Russia and Turkey in the Syrian crisis from the perspective of contingent realism. The main question is what theoretical model can be used to explain the relations between Russia and Turkey in the Syrian crisis? In response to the main question, the research hypothesis is based on the fact that Russia-Turkey relations are based on the transformation from the phase of tension and severance to cooperation and closeness of relations based on contingent realism based on prioritizing cooperation rather than competition in rival power relations. It can be explained for profit. The research method in this article is qualitative with an explanatory-descriptive approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis
  • Russia
  • Turkey
  • Syria
  • Contingent Realism
اطهری حسین و محسن بختیاری‌جامی (1399)، «نواوراسیاگرایی روسیه و موازنه قدرت در شرق مدیترانه»، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال بیست وهفتم، شماره یکصدویکم.
ببری، نیکنام (1395)، «بحران سوریه ؛ نقطه تلاقی روسیه و ترکیه»، موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس)، کدخبر: 1571، رجوع شود به:
http://www.iras.ir/fa/doc/note/1571
ببری، نیکنام و شهروز ابراهیمی (1397)، «بحران سوریه و تأثیر آن بر منافع ملی و منطقه‌ای ترکیه»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره هشتم، شماره دوم.
بهمن، شعیب (1395)، «تاثیر بحران سوریه بر روابط روسیه و ترکیه»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال هفدهم، شماره 2، پیاپی 66، صص 158-133.
بیات، حمیدرضا و عباس احمدی و یاشار ذکی و جواد اطاعت (1399)، «تبیین الگوی روابط قدرت‌های منطقه‌ای در بحران ژئوپلیتیکی سوریه»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال شانزدهم، شماره اول، صص74-37.
بیلیس، جان و استیو اسمیت (1383)، جهانی شدن سیاست: روابط ‌بین‌الملل ‌در عصرنوین (زمینه تاریخی، نظریه‌ها، ساختارها و فرایندها)، ترجمه ابوالقاسم راه چمنی و دیگران، جلد دوم، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
جمشیدی، محمدحسین و منیژه نوریان (1399)، «بازنمایی رسانه‌ای همکاری ایران و روسیه در بحران سوریه در روزنامه‌های اصلاح طلب: مطالعه موردی روزنامه شرق»، پژوهشنامه رسانه بین‌الملل، سال پنجم، صص183-165.
حیدری، مهدیه (1399)، «تبیین افول اقتدار دولت سوریه از منظر مکاتب روابط بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات آسیای جنوب غربی، سال سوم، شماره 9، صص93-67.
شفیعی، نوذر و احسان فلاحی (1398)، «رویکرد چین در بحران سوریه وجایگاه احتمالی آن در سوریه پسا بحران»، فصلنامه پژوهش‌های‌ راهبردی‌ سیاست،‌ سال‌هشتم، ‌شماره‌1، پیاپی61.
شفیعی، نوذر و معصومه روحی و محمدرضا دهشیری و رحمت حاجی‌مینه (1398)، «نظریه واقع‌گرایی و همزمانی ‌بهبود روابط اقتصادی و سیاسی روسیه و ترکیه»، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، دوره 9، شماره 32.
عزیزی، حمیدرضا (1394)، «بازنده اصلی بحران در روابط روسیه و ترکیه کیست؟»، موسسه مطالعات ایران و اوراسیا(ایراس)، رجوع شود به:
http://www.iras.ir/fa/doc/article/864
عسگریان، عباسقلی و سعید تجری (1396)، «تاثیربحران سوریه برروابط روسیه وترکیه درمنطقه قفقاز»، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، شماره97.
فتحی، محمدجواد و محمدجواد موسی نژاد (1399)، «مطالعه‌ی تطبیقی ادراک و الگوی فدراسیون روسیه در مدیریت بحران‌های سوریه و اوکراین بر اساس مدل مکعب بحران»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال شانزدهم، شماره سوم، صص118-83.
کرم‌زاده، سیامک و مسعود علیزاده (1399)، «مداخله روسیه در بحران سوریه و اصل منع مداخله در جنگ های داخلی»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 50 ، شماره 1، صص115-99.
کرمی، جهانگیر و سامان فاضلی (1396)، «ژئوپلیتیک دریایی و سیاست خارجی روسیه در بحران‌های اوکراین و روسیه»، مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره11، صص 214-197.
مصلی‌نژاد، عباس (1399)، «سیاست گذاری امنیت منطقه ای ایران در محیط آشوب زده»، فصلنامه علمی سیاست جهانی، دورة نهم، شماره سوم، پیاپی 33، صص54-33.
موسوی خلخالی، علی (1394)، «دردسر روسی اردوغان»، دیپلماسی ایرانی، رجوع شود به:http://irdiplomacy.ir/fa/page/1954285
نجات، سیدعلی (1396)، بحران سوریه و بازیگران منطقه‌ای، تهران: انتشارت موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، چاپ اول.
 Allison, Roy (2013), “Russia and Syria: Explaining Alignment with a Regime in Crisis”, International Affairs, Vol. 89, No. 4, pp. 795–823.
C. McLaighlin , Eliott ,Don Melvin and Mullen , Jethro (2015) “Turkey won't apologize for downing Russian warplane, Erdogan says”, CNN , Novembere 27. Avalaible at:
Charles L. Glaser (1994-1995), Realists  as  Optimists: Cooperation as Self-Help, InternationaI Security, published by: the MIT press, vol. 19, No. 3, pp.50-90.
http://edition.cnn.com/2015/11/26/middleeast/syria-turkey-russia-warplane-shotdown/index.html
Lutterbeck, Derek and Georgij Engelbrecht (2009), “The West and Russia in the Mediterranean: towards a Renewed Rivalry”, Mediterranean Politics, Vol. 14, No. 3, pp. 385–406.
MacFarquhar , Neil and Erlanger , Steven (2015), “NATO-Russia Tensions Rise After Turkey Downs Jet “ , The New York Time ,November 24 . Avalaible at: https://mobile.nytimes.com/2015/11/25/world/europe/turkey-syria-russia-military-plane.html
RT News (2015) “Turkish F16 fighter shot down Russian Su-24 jet over Syria, MoD confirms” , 24 November . Avalaible at:
https://www.rt.com/document/56546313c36188c1718b4569/amp
Souleimanov, Emil Aslan and Katarina Petrtylova (2015), “Russia’s Policy toward the Islamic State”,Middle East Policy, Vol. 22, No. 3, pp. 66-78.