سیاست‌های زبانی دولت‌ها و مدیریت زبان‌های محلی: مطالعه موردی رویکرد فدراسیون روسیه به زبان آسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان روسی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 دانشیار گروه زبان روسی دانشگاه علامه طباطبائی،تهران، ایران

چکیده

در تدوین سیاست‌‌های زبانی و برنامه‌ریزی زبانی لازم است دولت‌ها و سیاستمداران به دوری گزیدن از دیکته کردن شرایط پیشبرد و رشد زبان‌های محلی توجه کنند. در برنامه‌ریزی زبانی توجه به دو عامل اصلی «واقع‌بینی» شرایط زبان‌های محلی و نیز چگونگی «مشارکت» تمامی ملیت‌ها و اقلیت‌ها در پیشبرد و اجرای سیاست زبانی حائز اهمیت است. حمایت در حفظ و پاسبانی زبان‌ها و تنوع فرهنگی در یک سرزمین موجب همدلی و نزدیک شدن قومیت‌ها به یکدیگر می‌شود، در حالیکه بی‌توجهی به این امر موجب مردن گویش‌های محلی و اندیشه و فرهنگ‌های قومیتی شده و در طول زمان نتیجه‌ای جز فروپاشی درونی نخواهد داشت. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ این سوال اصلی است که سیاست‌های زبان ملی به چه صورت بر ادامه حیات سایر زبان‌ها و گویش‌های موجود در یک کشور مؤثر واقع خواهند شد؟ فرضیه طرح‌شده توسط نویسندگان تأکید می‌نماید که سیاست‌گذاری مبتنی بر نقش زبان ملی در هر کشوری می‌تواند انعکاس دووجهی بر بقا و رشد سایر زبان‌ها و گویش‌های رایج یک کشور برجای نهد. نوآوری پژوهش حاضر در استفاده از مواد زبانی مستندات و مدارک مصوبه‌ها و گردهمایی‌های علمی در حوزۀ سیاست زبانی و برنامه‌ریزی زبانی زبان‌های محلی / گویش‌های کم‌شمار در دولت‌های اتحاد شوروی و فدراسیون روسیه و نیز دستاوردهای آکادمی علوم شوروی و روسیه در راستای حمایت از تنوع زبانی و فرهنگی بر اساس تجربۀ یک کشور پهناور با قومیت‌های متنوع است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

government language policies" and local language management: Case study of the Russian Federation's approach to the Ossetic language

نویسندگان [English]

  • Shahram Nabati 1
  • Maryam Shafaghi 2
1 Assistant Professor, Russian Language, University of Guilan, Rasht, Iran.
2 Associate Professor, Russian Language, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]

While formulating language policies and planning, governments and politicians need to pay attention to avoid dictating the conditions for the advancement and development of local languages. In language planning, it is important to pay attention to the two main factors of "realism" of local language conditions and how all nationalities and minorities "participate" in the promotion and implementation of language policy. Supporting the preservation and protection of languages and cultural diversity in a land leads to the empathy and rapprochement of ethnic groups, while neglecting this leads to the death of local dialects and ethnic cultures and thoughts. And over time will result in nothing but internal decay. This descriptive-analytical article seeks to answer the main question: How will national language policies affect the survival of other languages and dialects in a country? The hypothesis proposed by the authors emphasizes that policy-making based on the role of the national language in any country can have a two-way effect on the survival and growth of other languages and dialects of a country. Innovation of the present study is in the use of linguistic materials, documents of approvals and scientific conferences in the field of language policy and linguistic planning of local languages / small dialects in the governments of the Soviet Union and the Russian Federation and Also, the achievements of the Soviet and Russian Academy of Sciences in supporting linguistic and cultural diversity based on the experience of a vast country with diverse ethnicities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Language Policy
  • Small Ethnicities
  • Cultural Identity
  • Ossetic Language
  • Russian Federation

مراجع

احمدی پور، طاهره (1390)، «به سوی چارچوب سیاست زبانی ملی»، دو فصل‌نامه علمی پژوهشی زبان­شناخت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، شمارۀ اول، صص 16-1.
آلیانی، فرشته؛ رضایتی کیشه‎خاله، محرم و چراغی، رضا (1399)، «آسیب­شناسی پایان‎نامه‎های ادبیات عامه در ایران»، دو ماهنامه فرهنگ و ادبیات ایران. سال 8، شماره 36، صص 29-1.
توکلی، نسترن (1389)، «دربارۀ زبان آسی. معرفی اجمالی مهم­تزین زبان رایج در قفقاز»، فصلنامه تحقیقاتی مطالعاتی آران. سال هشتم، شماره 23، صص 114-102.
خالق‌پناه، کمال و سنائی، علی (1399)، «سیاست‎های زبانی و زبان­های اقلیت: واکاوی جایگاه زبان­های اقلیت در نظم فرهنگی-  زبانی ایرانِ مدرن  )از 1221 ه .ش. تا به امروز(، فصلنامۀ زبان شناسی اجتماعی، دورۀ سوم (سری جدید)، شمارۀ 4، پیاپی 12، صص 77-67.
داوری، حسین (1399)، «سیاست و برنامه‎­یزی زبانی. رویکرد میان­رشته­ای مغفول در حوزه. سیاست­گذاری­های کلان فرهنگی و آموزشی کشور»، راهبرد فرهنگ، شماره چهل و نهم، صص 35-7.
شفقی، مریم (1399)، «مواجهۀ مترجمان در انتقال واقعیت‌ها در ترجمه به روسی «حماسۀ پهلوانان اوستیا: نارت‌ها» (بر اساس ترجمۀ آ.آ. دزانتیف، ت.آ.هامیتسایوا)»، پژوهش­نامه انتقادی متون و برنامه­های علوم انسانی، دوره 20، شماره 8 ، شماره پیاپی 84، صص 186-167.
قریشی، فردین؛ عباس‎زاده، محمد؛ صدقی، ناصر؛ علیزاده اقدم، محمدباقر و کهنه­پوشی، سید حامد (1397)، «بر ساخت­گفتمانی سیاست زبانی در روند نوسازی ایران. مورد مطالعه، نشریه کاوه (1294-1301)»، دو فصلنامه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال هفتم، شماره دوم، صص 153-125.
کزازی، میرجلال­الدین (1398)، «نارت­نامه و شاهنامه»، مجموعه مقالات همایش علمی بین­المللی میراث تاریخی ایران در اوستیا، دانشگاه علامه طباطبائی، صص 15-3.
Абаев В.И. (1985), Историко-этимологический словарь осетинского языка. Издательство Академии Наук СССР. Москва-Ленинград.
Агранат Т.Б. (2017), Новые функции письменности в XXI веке. Языки малочисленных народов России: устное VS., письменное. Тезисы докладов международной научной конференции. Под ред. Головка Е.В., Осколской С.А., Певнова А.М., Сюрюна А.А., Урманчиевой А.Ю., Санкт-Петербург, 4-6 декабря 2017. СПб. С. 5-6.
Алпатов В. М. (2013), Языковая политика в современном мире / В. М. Алпатов // Научный диалог, № 5(17) : Филология. – С. 8–28.
Беликов В.И., Крысин Л.П. (2001), Социолингвистика // Российский государственный гуманитарный университет. М.
Головка Е.В., Осколской С.А., Певнова А.М., Сюрюна А.А., Урманчиевой А.Ю. (2017), Языки малочисленных народов России: устное VS., письменное. Тезисы докладов международной научной конференции. Санкт-Петербург, 4-6 декабря 2017. СПб . – 68 с.
Государственная Дума Федерального собрания Российской Федерации. Новый текст Конституции РФ с поправками 2020 г. http://duma.gov.ru/news/48953/, дата обращения: 05 августа 2021 г.
Гузенина С.В. (2012), Культурная самобытность в фокусе современных научных исследований. Аналитика культурологии. С. 1-4.
Гулинов Д.Ю. (2011), Языковая политика: определение и характеристики. Извести ВГПУ. Современная теория языка. №5 (59). С. 7-11
Досакаев А.Б. (2015), Бесписьменные языки коренных малочисленных народов Северного Кавказа: конституционно-правовой анализ. Конституционное и муниципальное право.Научно-практический журнал. Общество и право. № 1 (51). С. 45-49.
Дюпин А.А. (2019), Проблемы социально-экономического развития Сибири. Государственная национальная политика в отношении коренных малочисленных народов в дореволюционном, советском и постсоветстком законодательстве. № 2, С. 110-116.
Исаев М.И. (2002), Этнолингвистические проблемы в СССР и на постсовеском пространстве. Вопросы языкознания. № 6. С. 101-117.
Камболов Т.Т. (2007), Языковая ситуация и языковая политика в Северной Осетии: история, современность, перспективы: Монография / Под редакцией доктора филологических наук М.И. Исаева; Северо-Осетинский государственный университет. Владикавказ: Издательство СОГУ,  290 с.
Кирилина А.В. (2015), Сходства  в  развитии  коммуникативно  мощных  европейских  языков  в  эпоху  глобализации //  Вопр.  психолингвистики. –  М. –  No 2  (24). – С. 77–89.
Малиева З. Н. (2015), К вопросу об истории изучения осетинского языка. Филологические науки. Вопросы теории и практики, № 1 (43), часть 2. С. 139-141.
Мальцева А.А., Барсукова Н.Е., Клюшникова Е.В. (2019), Рейтингвовая оценка деятельности органов власти субъектов Российской Федерации по сохранению и поддержке родных языков народов Российской Федерации. // управленческое консультирование. № 12. С. 104-122.
Мартынова М.Ю., Степанов В.В. (2019), Измерение культурного многообразия. Языковая ситуация, переписи, полевая этностатистика / ред. Мартынова М.Ю., Степанов В.В. – Москва: ИЭА РАН. – 433 С.
Михальченко В. Ю. (2014), Варьирование национально-языковой политики в современной Российской Федерации. (Языковая политика и языковые конфликты в современном мире. – М. – С. 24-29.
Моуравова М. Л. (2015), Лингвометодические проблемы  взаимосвязанного обучения осетинскому и русскому  языкам в условиях осетинской начальной школы . письма в Эмиссия. Электронное научное издание (научно-педагогический интернет-журнал).
Павловский В.С. (2019), Концституционно-правовое регулирование компетенции органов государственной власти и органов местного самоуправления в сфере межнациональных отношений. Диссертация на соискание ученой степени кандидата юридических наук. М. –175 с.
Паоло Оньибене (2017), алфавит как политический вопрос. Палеоазиатские языки и их алфавиты. Studi Slavistici xiv. С. 157-180.
Рекош К.Х. (2014),  Языковая политика в Европе - Вавилоне XXI века/ М.: Вестник МГИМО-Университета., (3(36)): С. 224-231. https://doi.org/10.24833/2071-8160-2014-3-36-224-231
Сафаралиев Г.К. (2014), Стратегия государственной национальной политики Российской Федерации на период до 2025 года: задачи и перспективы. Материалы парламентских слушаний. 5 декабря 2013 года.-М.: издание Государственной Думы.– 48 с.
Сафаралиев Г.К. (2014), Государственная языковая политика Российской Федерации: состояние и перспективы. Материалы «круглого стола». М.: Издательство Государственной Думы. – 48 с.
Собченко Т.А. (2016), Языковая прлитика в современной испании / Международный научно-исследовательский журнал : Cб. Ст. Том 5(47), часть 2 / Главный редактор: Миллер А.В.– Екатеринбург., С. 53-54, DOI: 10.18454/IRJ.2016.47.058.
Строгальщикова З.И. (2013), Европейская хартия региональных языков или языков меньшинств как важный механизм защиты языков коренных малочисленных народов России. Современное состояние и пути развития коренных малочисленных народов Севера, Сибири и Дальнего Востока Российской Федерации, Совет Федерации Федерального Собрания Российской Федерации. с: 188-197.
Сюткина И.С. (2014), Языковая политика многоязычия как мультикультурный проект. Многоязычие в образователтном пространстве: сб. ст. Том 6 / ред.: Т.И.Зеленина, Л.М. Малых, Н.М. Шутова.- Ижевск.: изд-во «Удмурский университет». – 254, с. 102.
Трошина Н.Н. (2015), Немецкий язык в современной европе  (научно-аналитический обзор) / Языковая ситуация в Европе начала XXI века: Сб. обзоров /  РАН.  ИНИОН.  Центр  гуманит.  науч.-информ. исслед.  Отд.  языкознания;  Отв.  ред.  Трошина Н.Н. – М., 2015. С. 102-121.
Шапаров. А.Е. (2015), Этнонациональная политика России в Арктике: основные подходы и принципы.Арктика и Север. № 21. С. 98-117.
Швейцер А.Д. (1978), Никольский Л.Б. Введение в социолингвистику. М. : Высш. шк.
Штыров. В.А. (2013), Государстенная политика в области обеспечения устойчивого развития коренных малочисленных народов Севера, Сибири и Дальнего Востока Российской Федерации. Современное состояние и пути развития коренных малочисленных народов Севера, Сибири и Дальнего Востока Российской Федерации. Совет Федерации Федерального Собрания Российской Федерации. С. 8-24

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار