ارائه مدل راهکارهای مقابله با تهدیدات فضای سایبری در توان افزایی امنیت ملی جهموری اسلامی ایران از منظر ژئوپولیتیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

2 استادیار جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

3 دانشیار و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)

چکیده

 
در عصر ارتباطات، قدرت تکنولوژی و فناوری به عنوان یکی از منابع قدرت برای مقابله با تهدیدات فضای سایبری برای حکومتها و کشورها مطرح است. با توجه به تغییر ماهیت سنتی قدرت و امنیت و شکل گیری بعد جدیدی از تهدیدات برای کشورها، توجه به اینترنت و فضای سایبری، از ارکان اصلی سیاستگذاریها و تصمیم گیریها در درون دولتها تبدیل شده است و یا خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای با موقعیت ژئوپولیتیکی مناسب در منطقه غرب آسیا، از تهدیدات فضای سایبری مبرا و جدا نیست. لذا توجه به توسعه و پیشرفت در حوزه فضای مجازی و سایبری، لازمه ادامه کشورداری و حکومتداری برای مسئولان است. سئوال اصلی مطرح این است که راهکارهای مقابله با تهدیدات فضای سایبری در توان افزایی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از منظر ژئوپولیتیک کدامند؟ این تحقیق از حیث هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی و بر پایه روش کتابخانه ای و مصاحبه با 25 نفر از نخبگان حوزه سایبری انجام پذیرفته است. به منظور تحلیل داده ها و ارایه مدل، با توجه به ماهیت و روش تحقیق و ضرورت تحلیل فرامتن، از روش تحلیل محتوای کیفی (تحلیل مضمون) استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان می دهند که جمهوری اسلامی ایران از تهدیدات فضای سایبری مبرّا نیست و امنیت ملی کشور از طریق فضای سایبری مورد تهاجم قرار می گیرد و با مخاطراتی مواجه است که راهکارهای بدست آمده در این پژوهش، سبب توان افزایی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از منظر ژئوپولیتیک خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting a Model of Solutions to Counter Cyber Threats in Strengthening the National Security of the Islamic Republic of Iran from a Geopolitical Perspective

نویسندگان [English]

  • Seyyed Ali Moose zadeh 1
  • Hojat Mahkouii 2
  • Siyamak Bagheri 3
1 Ph.D. Student of Political Geography, Department of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
2 Department of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
3 Faculty member of Imam Sadegh (AS) Institute of Islamic Sciences, Iran.
چکیده [English]

In the age of communication, the power of technology is considered as one of the sources of power to deal with cyber threats to governments and countries. Due to the change in the traditional nature of power and security and the formation of a new dimension of threats to countries, attention to the Internet and cyberspace has become or will become one of the main pillars of policies and decisions within governments. The Islamic Republic of Iran, as one of the countries with a suitable geopolitical position in the West Asian region, is not free from cyber threats. The main question is what are the solutions to counter cyber threats in strengthening the national security of the Islamic Republic of Iran from a geopolitical perspective? This research has been done in terms of practical purpose and in terms of nature and method of research, descriptive-analytical and based on the library method and interviews with 25 elites in the field of cyber. In order to analyze the data and present the model, according to the nature and method of research and the need for hypertext analysis, the method of qualitative content analysis (content analysis) has been used. The results show that the Islamic Republic of Iran is not free from the threats of cyberspace and the national security of the country is attacked through cyberspace and faces the dangers that the solutions obtained in this study, will strengthen the national security of the Islamic Republic of Iran from a geopolitical perspective.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyber Space
  • Cyber Space Threats
  • Empowerment
  • National Security
  • Islamic Republic of Iran
  • Geopolitics

مراجع

آشوری، داریوش (1370)، دانشنامه سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
تقی­پور، رضا و اسماعیلی، علی (1397)، « طراحی مدل مفهومی الگوی دفاع سایبری جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علمی پژوهشی امنیت ملی، دوره 8 شماره 30، صص 202-181.
جالینوسی، احمد و ابراهیمی، شهروز و قنواتی، طیبه (1392)، «جایگاه فضای سایبر و تهدیدهای سایبری در استراتژی امنیت ملی ایالات متحده آمریکا»، فصلنامه دانش سیاسی و بین­الملل، سال دوم، شماره پنجم، بهار، صص 20-1.
حافظ­نیا، محمدرضا (1390)، جغرافیای سیاسی فضای مجازی، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول
خلیلی­پور رکن­آبادی، علی و نورعلی­وند، یاسر (1391)، «تهدیدات سایبری و تأثیر آن بر امنیت ملی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره 2، صص 195-167.
دهخدا، علی­اکبر (1339)، لغت نامه، جلد 36، تهران: چاپ سیروس
صیاد، محمدکاظم و بزرگمهر، علی و امینی، آرمین و طاهری، ابوالقاسم ( 1399)، « تهدیدهای سایبری و اقدامات امنیتی در فضای مجازی؛ بررسی رویکردهای ایالات متحده آمریکا و جمهوربی اسلامی ایران»، فصلنامه علمی امنیت ملی، سال دهم، شماره 38، صص 331-293.
عابدی­جعفری، حسن و تسلیمی، محمدسعید و فقیهی، ابوالحسن و شیخ­زاده، محمد (1395)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی»، فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره 2، شماره پیاپی 10، صص 151 -198.
غروی، حسین و محمدی، علی (1390)، معرفی رویکردها و متدولوژی­های طراحی واجرای سناریوهای مقابله با تهدیدات سایبری، تهران: انتشارات دانشگاه دفاع ملی
قدسی، امیر (1392)، « تأثیر فضای مجازی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهبرد، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال یازدهم»، شماره 44، صص 186-149.
کرامر، فرانکلین و استار، استیوارت و ونتز، لری (1394)، قدرت سایبری و امنیت ملی، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشکده اطلاعات
کربلایی تاج­الدین، محمد و محمدنژاد، حسن و سلیمی، سعید  (1395)، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، تهران: انتشارات پشتیبان
کریم­­آبادی، پیام (1392)، امنیت در فضای سایبری، www.parsbook.org
کریمی، سجاد و منعم، علیرضا و کاظمی­پور، علی (1394)، « تحلیلی بر مؤلفه­های دکترین سایبری (مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران)»، فصلنامه پژوهش­های روابط بین­الملل، سال چهارم، شماره 15، صص 220-193.
مجتهدزاده، پیروز (1391)، فلسفه و کارکرد ژئوپولیتیک (مفاهیم و نظریه­ها در عصر فضای مجازی)، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول
معین، محمد (1371)، فرهنگ فارسی، جلد 2، تهران: انتشارات امیر کبیر
منتظر قائم، مهدی (1381)، امنیت در فضای مجازی، تهران : انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ادبیات
موحدی صفت، علیرضا (1386)، « امنیت ملی در فضای سایبر، فرصتها و تأکیدها با تأکید بر استقرار دولت الکترونیکی»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هشتم، شماره 30، صص 276-245.
موسوی، سید محمد رضا و حیدری ، خدیجه و قنبری، علی ( 1392)، «تاثیر تهدیدات امنیتی تروریسم سایبری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و راهکارهای مقابله با آن»، فصلنامه علمی مطالعات بین المللی پلیس، دوره چهارم، شماره 14، صص 117-101
نورمحمدی،مرتضی (08/05/1392)، «واکاوی ابعاد سایبر تروریسم علیه امنیت ملی ایران»، تاریخ استخراج:15/02/1400، پایگاه خبری تحلیلی مطالعات تروریسم: هابیلیان، https://www.hablian.ir
ولی­زاده­میدانی، رامین (1399)، درآمدی بر تروریسم سایبری و ویژگی های آن، تهران: مرکز ملی فضای مجازی، پژوهشگاه فضای مجازی، گروه مطالعات بنیادین
Denning, D. E. (2014). Framework and principles for active cyber defense. Computers & Security, 40, 108-113.
Director of National Intelligeence. (2010). Annual Threat Assessment of the US Intelligence Community for the Senate Select .Committee on Intelligence. United State of America, February
Kristin M, Lord & Sharp, Travis. (2011). “America’s Cyber future Security and Prosperity in the Information Age”, Center for a New American Security, Volume I.
Lin, Herbert. (2011). ‘Responding to sub-threshold cyber intrusions: a fertile topic for research and discussion’, in Georgetown Journal of International Affairs, Special Issue, International Engagement on Cyber : Establishing International Norms and Improved Cybersecurity, pp.127–135.
Nagre, Dhanashree & Warade, Priyanka (2008). “Cyber Terrorism Vulnerabilities and Policy Issues “Facts Behind The Myth”, http://www.andrew.cmu.edu/user/dnagre/
Oliverio, Annamarie and Lauderdale, Pat. (2016). terrorism as deviance or social control, Sage Publication, London, Thousand Oaks and New Delhi.
Osula, Anna Maria (2018), National Cyber Security Qrganisation United Kingdom, NATO Cyber Defence Training Center
Oxford advanced learners dictionary. (2000). Oxford University Press
Peritz, Akij & Sechrist, Michael. (2010); “Protecting Cyberspace and the U.S. National Interest”, Belfer Center for Science and International Affairs.
Rodriguez, Carlos A. (2006). “Cyber terrorism”, Inter-American Defense College as a prerequisite for the Diploma approved Starr, Stuart H. (2009). “Towards an Evolving
Rndle, James(2021), Ransomware Poses a Threat to National Security, Report Wares. The Wall Street Journal.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار