جایگاه افغانستان در سیاست امنیتی فدراسیون روسیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مطالعات اوراسیا، دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه

چکیده

روابط افغانستان و روسیه فرازوفرودهای فراوانی به خود دیده است. قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، سرآغاز تجدید روابط روسیه با افغانستان در دوره جدید ـ پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ـ به‌حساب می‌آید. هر چند روس‌ها تمایلی به درگیر شدن در مسئله افغانستان نداشتند اما گسترش دامنه نفوذ طالبان در این کشور و برقراری ارتباط میان این گروه و اسلام‌گرایان آسیای‌مرکزی و قفقاز شمالی، آن‌ها را ناگزیر از پرداختن به افغانستان نمود. با وقوع حادثه یازده سپتامبر 2001، روسیه با فرصت‌طلبی و اعلام آمادگی برای مقابله مشترک با تروریسم در کنار آمریکا، سعی کرد جایگاه بین‌المللی خویش را ارتقاء بخشد. فارغ از نتایج این تلاش، روس‌ها نتوانستند موقعیت و منافع چندانی در افغانستان کسب کنند. این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که افغانستان چه جایگاهی در سیاست امنیتی فدراسیون روسیه دارد. در این راستا این فرضیه مطرح شد که افغانستان از منظر امنیتی برای فدراسیون روسیه اهمیت به سزایی دارد چرا که تهدیدهای برخاسته از آن، امنیت و منافع روسیه را در ابعاد مختلف مورد تهدید قرار داده است. این مقاله با شیوه تبیینی به بررسی و مطالعه موضوع مقاله پرداخته و داده‌های مورد نیاز از منابع کتابخانه‌ای، الکترونیکی و مصاحبه گردآوری شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Afghanistan's Role in the Security Policy of the Russian Federation

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
1 .
2 .
چکیده [English]

The relations between Afghanistan and Russia have seen many ups and downs to itself. The increasing power of Taliban in Afghanistan has made Russia to be sensitive about Afghanistan issues once again. Russians didn’t want to remember Afghanistan again but expansion of Taliban's influence in this country and establish the connections between Taliban and North Caucasus and Central Asian islamists, Forced Russians to considering Afghanistan. By occurrence of the September eleventh event, Russia with opportunism noticed its readiness to joint confronting beside of the US and tried to promote its international position. Away of the results of these attempts, Russians could not to achieve notable interests and position in Afghanistan. This study seeks to answer this question that "What is the position of Afghanistan in Russian Federation's Security policy"? The hypothesis of this paper is that from security aspect, Afghanistan has high importance for Russia because of the threat risen it, threatened the security and interests of the Russian federation in various aspects.

.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Afghanistan
  • Threat
  • Security Policy
  • National Security Doctrine
  • Russian Federation
احدی، افسانه (1386)، ناتو و محیط پیرامونی ایران، تهران، معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک، چاپ اول.
الوندی، محمدجواد (1383)، «تحول در مفهوم میلیتاریسم و تأثیر آن بر روابط بین‌الملل با تأکید بر یک‌جانبه‌گرایی آمریکا»، فصلنامه سیاست دفاعی، سال دوازدهم، شماره 46.
پوراحمدی، حسین و امیر عباسی‌خوشکار (1391)، «مبانی رفتار سیاست خارجی روسیه در قبال پرونده هسته‌ای جمهوری‌اسلامی‌ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال هشتم، شماره اول، صص 78-39.
تمنا، فرامرز (1387)، سیاست خارجی آمریکا در افغانستان، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول.
حسینی تبار سنگلاخی، سید محمد، دلایل روی کار آمدن و سقوط مجاهدین در افغانستان، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ـ مطالعات سیاست خارجی.
داودی، علی‌اصغر (1393)، مصاحبه، گفتگو با عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد مشهد و استاد مدعو دانشگاه آزاد ایران ـ واحد کابل، تاریخ 10 مرداد 1393.
دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1389)، «سیاست امنیتی جمهوری‌اسلامی ایران در قفقاز جنوبی»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال ششم، شماره اول.
رحمانی، عقیله‌نرگس و عباس حسینی (1391)، پس از انزوا؛ بررسی سیاست خارجی افغانستان پساطالبان، کابل: مرکز مطالعات استراتژیک کابل، چاپ اول.
رشید، احمد (1387)، جهاد (ظهور اسلام پیکارجو در آسیای میانه)، تهران: محمدابراهیم شریعتی افغانستانی، چاپ اول.
سجادپور، سید محمدکاظم و محمدتقی جهانبخش (1392)، «سیاست خارجی فدراسیون روسیه در قبال افغانستان نوین»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 84، صص 61-31.
شفیعی، نوذر، جریان‌های قدرت در افغانستان، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ـ مطالعات سیاست خارجی.
شکاری، عبدالقیوم (1385)، «مبارزه با تروریسم و جنبه‌های متعارض آن در آسیای‌مرکزی»، فصلنامه مطالعات آسیای‌مرکزی و قفقاز، شماره 56.
طنین، ظاهر (1390)، افغانستان در قرن بیستم (1996-1900)، تهران: محمدابراهیم شریعتی افغانستانی، چاپ سوم.
عابدی، عفیفه (1388)، اقتصاد روسیه و بحران مالی جهانی، مرکز تحقیقات استراتژیک ـ معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی، شماره 284.
فرجی راد، عبدالرضا، محمد درخور و سیدهادی ساداتی (1390)، «بررسی روند دولت ـ ملت‌سازی در افغانستان و موانع پیش رو»، فصلنامه دانشنامه، شماره 80، صص. 133-113.
فرجی راد، عبدالرضا (1392)، «وقتی کیف عامل تنش میان مسکو و اتحادیه اروپا می‌شود؛ حلقه روسیه به دور اوکراین»، دیپلماسی ایرانی.
فیضی، سیروس (1390)، «منطقه نفوذ راهبرد قدرت‌های بزرگ»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال دوازدهم، شماره 45.
کارگون، ویکتور (2005)، «جهاد افغانستان و تأثیر آن در انکشاف سیاسی و اجتماعی»، سایت احمدشاه مسعود، مشاهده‌شده در 30 شهریور 1393.
کرمی، جهانگیر و حمیدرضا عزیزی (1392)، «روابط امنیتی چین و آسیای‌مرکزی: از پیوندهای امنیتی تا «مجموعه امنیتی منطقه‌ای»»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال ششم، شماره 12.
کولایی، الهه (1380)، اتحاد شوروی از تکوین تا فروپاشی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، چاپ سوم.
کولایی، الهه (1389)، سیاست و حکومت در اوراسیای مرکزی، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران (1383)، کتاب کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS)(1): ویژه مسائل امنیتی CIS، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، چاپ اول.
موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران (1383)، کتاب کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS)(2): ویژه سیاست امنیتی و خارجی روسیه، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، چاپ اول.
موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران (1389)، کتاب کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS)(3): ویژه تحولات روسیه و قفقاز، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، چاپ اول.
موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران (1391)، کتاب کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS)(4): ویژه مسائل استراتژیک روسیه، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، چاپ اول.
میرفخرایی، سید حسن (1392)، روسیه و ناتو، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول.
نور، نصیر احمد (1392)، «سخنرانی سفیر کبیر جمهوری اسلامی افغانستان در انجمن ایرانی روابط بین‌الملل»، سایت سفارت کبرای جمهوری‌اسلامی افغانستان در تهران، 21 شهریور 1392.
وزارت مبارزه علیه مواد مخدر جمهوری‌اسلامی افغانستان (2013)، گزارش مواد مخدر افغانستان، سال 2012،.
هادیان، حمید (1388)، «ضعف ساختاری دولت ـ ملت‌سازی در افغانستان: جغرافیا و قومیت»، فصلنامه راهبرد، سال هجدهم، شماره 51، 152-133.
هانتر، شیرین و جفری تامس و الکساندر ملیکیشویلی (1391)، اسلام در روسیه: سیاست‌های هویتی و امنیتی، ترجمه الهه کولایی، سیده مطهره حسینی و اسما معینی، تهران: نشر نی.
 
Beckman, James (2007), Comparative Legal Approaches to Homeland Security and Anti-Terrorism, Hampshire: Ashgate Publishing.
Bivol, Stela and Anya Sarang, “Hepatitis C in Russia: an epidemic of negligence”, http://en.rylkov-fond.org/wp-content/uploads /2014/07/ ARF-HCV-report-2013-final_eng.pdf, Accessed on 3 March 2015.
Davis, Philip and others (2014), “World Drug Report 2014”, United Nations Office on Drugs and Crime, Vienna.
Golunov, Sergei (2006), Drug Trafficking as a Challenge for Russia's Security and Border Policies, Budapest: Open Society Institute.
Heleniak, Timothy (2006) “Regional Distribution of Muslim Population of Russia”, Eurasian Geography and Economics, No. 4.
Henry, Laura A. and Vladimir Douhovnikoff (2008), “Environmental Issues in Russia”, Annual Review of Environment and Resources, Vol. 33, pp. 437-460.
Kuchma, Anna, “Russian economy in recession - Alexei Ulyukayev”, RBTH, http://in.rbth.com/economics/2014/05/16/ russian_econmy _in_recession_-_alexei_ulyukayev_35259.html, 16 May 2014, Accessed on 15 August 2015.
Mankoff, Jeffery (2007), “Russia and the West: Taking the Longer View”, Washington Quarterly, Vol. 30, No. 2.
Mearsheimer, John (2001), the Tragedy of Great Power Politics, New York: W.W. Norton.
Moscow Times, “Economic Development Ministry Says Economy Will Lag for 20 Years”, Available from http://www.themoscowtimes.com/business/article/economic-development-ministry-says-economy-will-lag-for-20-years/489214.html, Accessed on 1 March 2015.
Munoz, Arturo (2012), U.S. Military Information Operations in Afghanistan: Effectiveness of Psychological Operations 2001-2010, RAND.
Omelicheva, Mariya (2013), “Terrorism in Central Asia: Dynamics, Dimensions, and Sources”, Education about Asia, Vol. 18.
Orttung, Robert W. and Anthony Latta (2008), Russia's Battle with Crime, Corruption and Terrorism, Drug Trafficking along the Russian-Kazakh Border: Challenges of Enforcement, by Sergei Golunov et al, New York: Routledge.
Rossiyskaya Gazeta (2010), “Interview with head of the Federal Drug Control Service”, Available from www.rg.ru/2010/02/04/igly.html, Accessed on 25 February 2015.
Stepanova, Ekaterina (2013), Afghan Narcotrafficking: a Joint Threat Assessment, Editor, Jacqueline McLaren Miller, New York: EastWest Institute.
UNODC and the Paris Pact Initiative (2008), “Illicit Drug Trends in the Russian Federation”, UNODC, April 2008.
UNAIDS (2011), “UNAIDS World AIDS Day Report”, Available from , Accessed on 1 March 2015.
Waltz, Kenneth (1979), Theory of International Politics, New York: Random House.
WDR (2011), “World Drug Report 2011”, UNODC, United Nations Publication, Sales No. E.11.XI.10.
WDR (2013), “World Drug Report 2013”, UNODC, United Nations Publication, Sales No. E.13.XI.6.