تبیین ساز وکارهای بازتولید سلطه پادشاهی سعودی در پرتو بهار عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه یاسوج

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه یاسوج

چکیده

هدف این مقاله پاسخ به سه پرسش‌ اساسی در مورد رژیم حاکم بر عربستان سعودی است. نخست این‌که رژیم حاکم بر عربستان چگونه سلطه خود را بازتولید می‌کند؟ دوم این‌که چرا موج تحولات اخیر خاورمیانه (موسوم به بهار عربی) که منجر به دگرگونی و تغییرات عمده‌ای در کشورهایی چون مصر، تونس، لیبی، عمان و سایر شورهای عربی منطقه شد به عربستان سرایت نکرد و این کشور در مقایسه با سایر کشورها و دولت‌های منطقه از این سونامی سیاسی جان سالم بدر برد؟ سوم این‌که چگونه در بطن حاکمیت غیر دموکراتیک‌ترین رژیم در میان کشورهای خاورمیانه، یکی از انعطاف­پذیرترین رژیم‌ها حیات دارد؟ مقاله حاضر می­کوشد با روش پژوهش کیفی(از نوع تبیین علّی) و با بهره­گیری از نظریه لویی آلتوسر در خصوص «ایدئولوژی و سازو­برگ‌های ایدئولوژیک دولت»، وضعیت گذشته و کنونی رژیم حاکم بر عربستان را در راستای پاسخ به پرسش‌های یاد شده مورد بررسی قرار داده و نشان دهد که دستگاه سرکوب‌گر و همچنین دستگاه ایدئولوژیک دولت چگونه در کنار هم عمل می‌کنند تا نظم و ثبات رژیم حاکم را حفظ و تداوم بخشند. یافته­های پژوهش نشان می‌دهد، دستگاه سرکوب‌گر آل‌سعود از طریق ائتلاف‌سازی با علمای وهابی به عنوان عامل مشروعیت‌بخش به ساز و برگ ایدئولوژیک دولت، اتکا به درآمدهای نفتی و اتحاد با ایالات متحده امریکا، چهار عامل کلیدی هستند که موجب بازتولید سلطه رژیم حاکم، بر جامعه این کشور و گذر موفقیت‌آمیز این رژیم از امواج تحولات بهار عربی بوده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explanation of the Mechanisms of Mominance Reproduction in Saudi Arabia in the Light of Arab Spring

نویسندگان [English]

  • . . 1
  • . . 2
1 .
2 .
چکیده [English]

 
The purpose of this article is to answer three basic questions about the political regime in Saudi Arabia. First, how Saudi Arabia has reproduced its own dominance over the state and society? Second, why the wave of recent developments in the Middle East (the so-called Arab Spring), which led to a major transformation in countries like Egypt, Tunisia, Libya, Oman and other Arabic countries in the region, did not spread to the country and it’s regime has survived the political tsunami? Third, how such non-democratic governance at the heart of the regime, one of the most flexible regimes in the Middle East is on life? The paper tried to answer these questions by using Althusser’s theory about “Ideology and Ideological State Apparatuses”. The finding show that how repressive apparatus government and ideological state apparatus work together to preserve and maintain order and stability of the regime. The repressive apparatus of Al-e-Saud through coalition with Wahhabi scholars as an ideological factor to the state, relying on oil revenues and alliance with the United States of America, are four key factors that cause the reproduction of the domination of the ruling regime, the society and the country's successful from escaping the Arab spring.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saudi Arabia
  • Repressive State Ideology
  • Ideological State Apparatuses
  • Political Stability
  • Arabic Spring
آرتز پائول و دیگران(1393)، از انعطاف‌پذیری تا شورش؛ تلاش برای فهم پدیده انقلاب‌های  عربی، ترجمه رضا التیامی‌نیا و علیرضا سمیعی اصفهانی، تهران: انتشارات تیسا.
آلتوسر، لویی(1387)، ایدئولوژی و ساز و برگ‌های ایدئولوژیک دولت، ترجمه‌ی، روزبه صدرآرا، تهران: نشر چشمه، چاپ اول.
اسدی، بیژن(1380)، نقد کتاب پرونده عربستان سعودی، مردم، قدرت، سیاست، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 27، صص 342-333.
پدرام، مسعود و مهدی محمد‌زاده(1388)، ایدئولوژی، هژمونی و سلطه در رسانه‌ها، فصلنامه رسانه، سال پانزدهم، شماره 57، صص 94-77.
دهشیار، حسین(1385)، مثلث بقای دولت در عربستان سعودی: آمریکا، مذهب و نفت، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 44 و 45، صص 40- 7.
صادقی، حسن و حسن احمدیان(1389)، عربستان سعودی؛ از هژمونی نفتی تا رهبری منطقه‌ای، فصلنامه بین المللی روابط خارجی، سال دوم، شماره سوم، صص 170-137.
فرتر، لوک(1386)، لویی آلتوسر، ترجمه: امیر احمدی آریان، تهران: نشر مرکز.
فهد الهدیب، ملامح تطور(2010)، المنظومه الاعلامیه السعودیه خلال ثمانین عاما، مجله (تلفزیون الخلیج)، رقم (63)، صص 13 – 14.
قادری، طاهره، ساناز میرزایی(1392)، بررسی نقش نفت در توسعه سیاسی: مطالعه تطبیقی ایران، مالزی، ترکیه و عربستان، مجله جامعه شناسی ایران، دورة چهاردهم، شماره 1، ص 38-3.
نادری، عباس(1388)، بررسی جامعه شناختی نظام سیاسی عربستان سعودی؛ فصلنامه سیاست خارجی، شماره 89، صص 818-803.
 
 
 
Al-Dakhil, Khalid (2011), “The Position of the Monarchies and Republics in the Scene,” Al-Hayat
Al-Omran, Ahmed (2011),"Reports: Saudi King Cancels Lashing Sentence AgainstWoman Who Drove".  NPR Archived from the original on 13 January 2012 Retrieved 2012-01-13
Al-Rasheed, Modawi (2011), Contesting the Saudi state: Islamic Voices from a New Generation, Cambridge University Press.
Abdul Ghafour, P. K. (2011), “King issues decrees to solve housing, economic, unemploy-ment problems,” Arab News, February 23, 2011
Al-Rasheed, Modawi (2011), Contesting the Saudi state: Islamic Voices from a New Generation, Cambridge University Press.
Beeston, Richard (2011), ‘‘World Fallout from Fukushima and Arab Spring may change politics, P 3.
Brumberg, Daniel (2011) “Sustaining Mechanics of Arab Autocracies,” Foreign Policy
Elmadani, Abdullah (2004), Indo-Saudi Relation 1947-1997: Domestic Concerns and foreign Relation, PhD thesis, Exeter University.
CDHR, (2015), Center for Democracy and Human Rights in Saudi Arabia, Washington DC,  New King, Endangered Country, Dangerous Ideology, repression and Solutions, CDHR’s Commentaries and Analysis.
Chun, C., K., S., (2012), Do Oil Exports Fuel Defense Spending?
Ebogart, C. (2011), the impact of natural resource dependence on human right practices in the former soviet republics. Inkwell, Stetson University
Farquhar, Mac. Neil (2011), ‘‘Saudi Woman Arrested for Driving,’’ International Herald Tribune, p. 6.
Farquhar, Mac. Neil (2011), ‘‘Saudis Scramble in Bid to Contain Regional Unrest,’’ The New York Times, p. 28.
Gardner, Hall (2012) “The US and Saudi Arabia: Toward Consensus on Democracy and Human Rights”. http://www.strategicsinternational.com/Arsa_12
Gause, Gregory, (2013), Kings For All Seasons: How The Middle East Monarchies Survived The Arab Spring, Brookings Doha Center Ranalysi, Number 8.
Gause, Gregory (2010), International Relations of the Persian Gulf (Cambridge: Cambridge University Press), p. 1.
Hanieh A. (2011), Capitalism and class and the Gulf Arab States, New York: Palgrave Macmillan p.1 -3.
Indyk, Martin S, Kenneth G. Lieberthal, Michael E. O'Hanlon,(2012) Bending History: Barack Obama's Foreign Policy (Washington, D.C.: Brookings Institution Press, pp. 154
Jeriehow, Anders, (1998), the Saudi File: People, Politics, Curzon Press.
Kostiner, Joseph (2009), ‘‘Saudi Arabia and the Arab-Israeli Peace Process: The Fluctuation of Regional Coordination,’’ British Journal of Middle Eastern Studies, p. 417.
Lacroix, Stéphane (2014), Saudi Islamists andthe Arab Spring, LSE, Number 36.
Lacroix, Stéphane (2011), Is Saudi Arabia Immune? Journal of Democracy, 22 (4) PP.48-59
Lander, Mark (2011), ‘‘amid unrest in Bahrain, U.S. tends a friendship,’’ International Herald Tribune, p. 5.
Nazer. F (2013), 'Saudi Code' Prevents Arab Spring in Kingdom. Journal of Politics, vol 87, p, 10-25
Obama, Barack (2011) “Press Conference by the President,” February 15, 2011,http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2011/02/15/press-conference-president.
Ottaway, Marina and Marwan Muasher (2011) Arab Monarchies, Chance for Reform, Yet Unmet, Carnegie Endowment, For International Peace
Riyadh. A (2008), Saudi Arabia and Reform in the Arab Word, www.saudiembassy.net
Saudis Replace Israel as Top Importer of US Arms,” World Tribune, July 7, 2011, http://www.worldtribune.com/worldtribune/WTARC/2011/ss_military0837_07_07.asp
Schanzer, J. (2011), How Saudi Arabia Has Survived   So Far .Available:http://schanzer.pundicity.com/11691/how-saudi-arabia-has-survived-so-far. Last accessed 20th April2013
Turner, Grame, (1998), British Cultural Studies, Rutledge publication.
 Yom, Sean (2012), “Resilient Royals: How Arab Monarchies Hang On,” Journal of Democracy, Vol. 23, No. 4.
Menaldo, Victor (2012), “The Middle East and North Africa’s Resilient Monarchs,” Journal of Politics 74, no. 3
Zunes, Stephen (2011) “America Blows It on Bahrain,” Foreign Policy in Focus, March 2http://www.fpif.org/articles/america_blows_it_on_bahrain