بهبود جایگاه رقابتی گردشگری ایران در مناطق آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت

2 کارشناس ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه گیلان، مدرس دانشگاiه های پیام نور و علمی کاربردی استان گیلان، رشت، ایران

چکیده

صنعت گردشگری، صنعتی جهانی بوده و به عنوان یک کسب­و­کار بزرگ تلقی شده و امروزه از توسعه آن با توجه به نقش مهمی که در توسعه اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و تقویت تعاملات بین­المللی یک کشور دارد، استقبال می­شود؛ همچنین این صنعت برای ایران که علیرغم داشتن جاذبه­های متنوع گردشگری، به درآمدهای نفتی وابسته است، مهم و ضروری است. با این حال، گردشگری ایران در رقابت با کشورهای آسیای میانه، قفقاز و خاورمیانه با تهدید جدی مواجه است؛ به طوری که براساس گزارش مجمع جهانی اقتصادی در سال 2017، ایران در بین کشورهای خاورمیانه رتبه 7 از 10 و در بین کشورهای آسیای میانه و قفقاز رتبه 7 از 9 و به طور کلی رتبه جهانی 93 از 136 کشور را کسب کرد. بنابراین هدف پژوهش حاضر تبیین جایگاه رقابتی گردشگری ایران در بین کشورهای رقیب همسایه بر اساس شاخص­های جهانی رقابت­پذیری گردشگری و ارائه راهکارهای بهبود جایگاه ایران، در نظر گرفته شد. بر این اساس، ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه­ای، شاخص­های جهانی رقابت­پذیری گردشگری از گزارش مجمع جهانی اقتصاد احصاء گردید؛ دوم با بهره­گیری از رویکرد تحلیلی، جایگاه گردشگری ایران در بین کشورهای مورد مطالعه بر اساس 5 شاخص اصلی و 14 شاخص فرعی تبیین؛ و در نهایت، راهکارهایی برای بهبود گردشگری ایران مبتنی بر استراتژی­های توسعه ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Improvement the Competitive Position of Iran Tourism in CIS, the Caucasus and Middle East Zones

نویسندگان [English]

  • Mohammad Taleghani 1
  • Mehran Mehdizadeh 2
1 Associate Professor, Faculty of Management and Accounting, Department of Industrial Management, Islamic Azad University (Rasht Branch), Rasht, Guilan, Iran
2 Guilan University
چکیده [English]

One of the industries that plays a crucial role in the sustainable development of countries is the tourism industry; it is a global industry, considered as a major business, and today its development, given the important role played by economic, cultural and political development, and the strengthening of international interactions One country is welcomed; it is also considered a necessity for developing countries such as Iran, which, despite having diverse tourist attractions, depend heavily on oil revenues. However, Iran's tourism is facing a serious threat in its competition with the neighboring countries of Central Asia and the Caucasus and the Middle East, according to the World Economic Forum report in 2017, Iran ranked 7th out of 10 in the Middle East And ranked 7th out of 9 among the countries of Central Asia and the Caucasus and overall ranked 93rd out of 136 countries. Therefore, the aim of this study was to explain the competitive position of tourism in Iran among the countries against neighboring rivals based on global indicators of tourism competitiveness and providing solutions for improving the status of Iran. Based on this, through the library studies, global indicators of tourism competitiveness were extracted from the report of the World Economic Forum. Secondly, using an analytical descriptive approach, Iran's tourism status among the studied countries was determined based on five main indicators and 14 sub-indicators, and finally, solutions for improving tourism in Iran were developed based on development strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Improvement strategy
  • Tourism competitiveness
  • Iran
  • Central Asian countries & Caucasus
  • Middle East
ابراهیم‌زاده، ع.، کاظمی‌راد، ش.، اسکندری ثانی، م. 1390. برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه گردشگری، با تأکید بر گردشگری مذهبی (مطالعه موردی: شهر قم). پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، 43(76): 141-115.
کاظمی، م. 1385. گردشگری،‌ محیط و چالش های توسعه گردشگری پایدار برای کشورهای در حال توسعه. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 1(3): 118-89.
مقصودی، م. و عرب، م. 1395. بررسی سیاستگذاری گردشگری در کشورهای اسلامی، با تأکید بر کشورهای ایران، ترکیه و مالزی. فصلنامه سیاست جهانی، 1(5): 207-177.
ملک‌اخلاق، الف. و مهدی‌زاده، م. 1395. رتبه‌بندی استراتژی‌های توسعه پایدار صنعت گردشگری استان‌های شمالی با استفاده از مدل سیستم بازخور اصلاح‌شده. اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت صنعتی، 26-25 اردیبهشت ماه.
ملک‌اخلاق، الف.، دوستار، م.، مهدی‌زاده، م.، مهری‌نژاد، م. 1394. بررسی تأثیر اتحاد استراتژیک مناطق آزاد تجاری- صنعتی بر توسعهٔ صنعت گردشگری ایران. فصلنامه راهبرد توسعه، 11(41): 87-57.
موسایی، م.، هاشمی، س.، ابراهیمی، م. 1391. بررسی جامعه‌شناختی توسعه پایدار گردشگری در ایران؛ موانع، چالش‌ها و راهکارها. فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی، 6(16): 50-25.
مهدی‌زاده، م. 1396. مقایسه تطبیقی دسته‌بندی‌های مختلف استراتژی‌های کسب و کار. دوماهنامه مهندسی مدیریت، 10(70): 81-78.
هاشمی، س. و محبوب‌فر، م. 1392. برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه گردشگری کاشان. فصلنامه گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ، 1(1): 26-1.
Akhlagh, E.M., Moradi, M., Mehdizade, M., Ahmadi, N. D. 2013. Innovation strategies, performance diversity and development: an empirical analysis in Iran construction and housing industry. Iranian Journal of Management Studies, 6(2): 31–60.
Bell, S. C., Malinska, J., McConaghy, P. and Al Rowais, S. 2012. Tourism in Middle East and North Africa: a strategy to promote recovery. Economic Diversification and Job Creation. MENA knowledge and learning quick notes series; No. 78. World Bank, Washington, DC.
Ekundayo, Y. O. 2014. Strategic development and sustainability of Tourism Industry in Nigeria. Bachelor’s Thesis, Laurea University of Applied Sciences.
Goeldner, Ch. R. and Ritchie, J. R. B. 2012. Tourism: Principles, Practices, Philosophies (12th Ed). John Wiley & Sons, Inc.
Ireland, R. D. and Webb, J. W. 2007. Strategic entrepreneurship: Creating competitive advantage through streams of innovation. Business Horizons, 50(1): 49–59.
Jenkins, K. L. 2015. Tourism policy and planning for developing countries: some critical issues. Tourism Recreation Research, 40(2): 144-156.
Liao, Y. Sh. 2005. Business strategy and performance: the role of human resource management control. Personnel Review, 34(3): 294-309.
Rangarirai, M. and Mavis, S. 2016. Tourism development strategies in Zimbabwe. Management, 6(3): 55-63.
Vladi, E. 2014. Tourism Development Strategies, SWOT analysis and improvement of Albania’s image. European Journal of Sustainable Development, 3(1): 167-178.
World Economic Forum 2011. The Travel & Tourism Competitiveness Report 2011.
World Economic Forum 2013. The Travel & Tourism Competitiveness Report 2013.
World Economic Forum 2015. The Travel & Tourism Competitiveness Report 2015.
World Economic Forum 2017. The Travel & Tourism Competitiveness Report 2017.
World Tourism Organization (www.world-tourism.org)