‏ اقتصاد سیاسی روابط دوجانبه آلمان و ایران: مطالعه موردی سرمایه‌گذاری خارجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مطالعات منطقه‌ای (گرایش اروپا)، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

سرمایه‌گذاری خارجی از جمله منابع تامین مالی با بیشترین گردش در جهان امروز است. بیشتر کشورهای جهان با ایجاد اصلاحات سیاسی و حقوقی به‌دنبال جذب این منابع هستند. عوامل سیاسی بر میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی بسیار تاثیرگذار است. ایران از اوایل دهه 1380 با تصویب قانون جلب و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی، تلاش فراوانی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته است. در این مسیر، یکی از کشورهای هدف و شرکای برجسته ایران، آلمان بوده است. طی سال‌های 1997 لغایت 2017، فراز و نشیب بسیاری در سرمایه‌گذاری شرکت‌های آلمانی تحت تاثیر مولفه‌های سیاسی مختلف از جمله سیاست‌های آمریکا، اسرائیل و روند صلح خاورمیانه، تروریسم و حقوق بشر بوده است. بهترین دوران سرمایه‌گذاری آلمان در ایران سال‌های 1997 لغایت 2004 بوده که میزان تنش‌های سیاسی در پایین‌ترین سطح قرار داشته است. سوال مهم این پژوهش اقتصاد سیاسی سرمایه‌گذاری آلمان در ایران و عناصر سیاسی تاثیرگذار بر آن می‌باشد. فرضیه پژوهش: فراز و نشیب روند جذب سرمایه‌گذاری آلمان در ایران تابع متغیرهایی مانند سیاست‌های آمریکا، اسرائیل و صلح خاورمیانه، حقوق بشر و تروریسم است. روش پژوهش تبیینی و با استناد به آمار و تحلیل آنها بوده است و سعی شد از طریق بررسی روند 20 ساله سرمایه‌گذاری شرکت‌های آلمانی در ایران، تاثیر عوامل سیاسی مهم در روابط دوجانبه بر میزان و روند سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های آلمانی در ایران در دولت‌های خاتمی، احمدی نژاد و روحانی بویژه پس از تحریم‌ها و خروج ایالات متحده از برجام بررسی گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Political Economy of Iran and Germany Relations: Case Study Foreign Investment

نویسندگان [English]

  • Majid Ranjbardar 1
  • Davood Aghaei 2
1 .
2 .
چکیده [English]

Today, foreign investment is one of the most sophisticated financing sources in the world. Most of the countries are seeking to attract these resources by creating political and legal reforms. Political factors are very influential on the attraction of foreign investment. In early 2001, by adoption of Foreign Investment Protection Act; Iran has been struggling to attract foreign investment in the country. In this regard, Germany was one of the most important partner and target country for Iran. During 1997 to 2017, there were some fluctuation in trend of German investment into Iran, due to various political components, including US policy, Israeli and Middle Eastern peace processes, terrorism and human rights. The 1997 to 2004 when the political tensions were at the lowest level, the German investment in Iran were at the best position. It brings about the question: what factor serve a basis for the political economy of German FDI in Iran? The hypothesized: the fluctuation in trend of German investment in Iran is a sequent of various components including US policy, Israeli and Middle Eastern peace processes, terrorism and human rights. The method of research is explanatory with citing to statistics and analyzing the trend of German investments in last 20 years. We will consider the influence of political component on the FDI of German companies during the presidency of Khatami, Ahmadinejad and Rouhani especially after the US withdraws from JCPOA

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Germany
  • Foreign Investment
  • Economic Diplomacy‎
اطاعت، ج و رضایی، م. (1392). بررسی تحلیلی تحولات روابط سیاسی و اقتصادی ایران و آلمان. فصلنامه تخصصی علوم سیاسی،شماره بیستم. سال هشتم. 192- 163.
سنایی، آ. (1394). روابط ایران و آلمان: نگاهی به آینده. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
شفیعی، آ. رضائی، م. (1392). سیر تحول از مناقشه تا امیدواری در روابط جمهوری اسلامی ایران و آلمان. در «ایران و اتحادیه اروپا، تجارب و چشم اندازها» جلد دوم. (562-535) تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران.
کیانی، د. (1392). سیاست خارجی آلمان و ژئوپلتیک نوین بین المللی و اتحادیه اروپا. فصلنامه روابط خارجی، شماره 15. 164- 129.
کیانی، د. (1392). مثلث روابط میان ایران و آلمان. فصلنامه روابط خارجی، شماره 3. صص 179-151.
گمرک جمهوری اسلامی ایران. (2017). آمار مبادلات بازرگانی جمهوری اسلامی ایران و سایر کشورها.
مصطفی جوکار، ف (1396). بررسی شکل‌گیری اتحادیه اروپا بر روابط دوجانبه آلمان و ایران. پایان نامه برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته مطالعات منطقه‌ای. دانشکده حقوق و علوم سیاسی: دانشگاه تهران.
نجفی، م. (1396). سیاست خارجی آمریکا و روابط ایران و آلمان. پایان نامه برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته روابط بین‌الملل. دانشکده حقوق و علوم سیاسی: دانشگاه تهران.
Fakude, T. (2017, November 20). Germany Future Role in the Middle East. Middle East Monitor. Retrieved from https://www.middleeastmonitor.com/20161120-germanys-future-role-in-the-middle-east/
Grohe, H., Moosbauer, C., Perthes, V., & Sterzing, C. (2009). Evenhanded, not neutral: Points of Refernce for Germany Middle East Policy. In V. Perthes, Germany and the Middle East Interests and Options (pp. 11-28). Berlin: Heinrich Boll.
http://www.europarl.europa.eu. (2011, March 10). Retrieved from http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA&language=EN&reference=P7-TA-2011-96
https://ec.europa.eu/eurostat. (2018, September 18). Retrieved from https://ec.europa.eu/eurostat/web/international-trade-in-goods/data/database
https://eur-lex.europa.eu. (2005, December 20). Retrieved from https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/TXT/?uri=CELEX:32012R0267
https://futureuae.com. (2017, June 14). (Future for Advance Research and Studies) Retrieved from https://futureuae.com/m/Mainpage/Item/2899/pillars-of-germanys-foreign-policy-for-middle-eastern-conflicts
https://khabarone.ir. (1397, آبان ماه 4). Retrieved from https://khabarone.ir/news/20097631/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D8%B1%D8%B3-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%86%D8%AF
https://teheran.diplo.de. (2018, June 15). Retrieved from https://teheran.diplo.de/ir-fa/themen/wirtschaft
https://unctad.org. (2018, September 14). Retrieved from https://unctad.org/en/Pages/DIAE/Foreign-Direct-Investment-(FDI).aspx
https://www.state.gov. (2018, July 05). Retrieved from https://www.state.gov/j/ct/rls/other/283789.htm
https://www.treasury.gov. (2016, May 14). Retrieved from https://www.treasury.gov/press/releases/hp644.htm
Katzman, K. (2018). Iran’s Foreign and Defense Policies. Congressional Research Service.
Koopmann, G. (2012). German Foreign Economic Policy in the age of Globalization. Institut for Wirtschaftsforschung, 7-28.
Krewson, M. (2018, September 12). http://ec.europa.eu/eurostat. Retrieved from http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do;jsessionid=cjzXRAQuxS6pH_WSKRqPcdq8Zjo9oMtZEJoAu6fjWBEvlUHIYyzG!-273851051?tab=table&plugin=1&pcode=tec00001&language=en
Maull, H. (2012). Globalization and German Foreign Policy. Friedrich Ebert Stiftung, 148-161. Retrieved from https://library.fes.de/pdf-files/ipg/2011-2/12_a_maull.pdf
Parsi, R. (2016). An Eu Strategy for Relations with Iran after the nuclear deal. Directorate General for External Policies. European Parliment.
Parsi, R. (2016). EU-Iran Relations: Building Bridges in Stormy Waters. In P. Magri, & A. Perteghella, Post - Vote Iran Giving Engagment a Chance. Milan: Italian Institute for International Political Studie.
Parsi, R. (2017). EU-Iran Relations: Building Bridges in Stormy Waters. In P. Magri, & A. Perteghella, Post - Vote Iran Giving Engagment a Chance. Milan: Italian Institute for International Political Studie.
Wald, E. (2018, June 6). https://www.forbes.com. Retrieved from https://www.forbes.com/sites/ellenrwald/2018/06/06/10-companies-leaving-iran-as-trumps-sanctions-close-in/#77fb877ac90f
www.auswaertiges-amt.de. (2018, November 05). Retrieved from www.auswaertiges-amt.de/en/aussenpolitik/themen/aussenwirtschaft
www.gtai.de. (2018, August 11). Retrieved from www.gtai.de
(2018). Iran's Spoiler Role in Syria Peace Process. Middle East Institute. Retrieved from http://www.mei.edu/publications/irans-spoiler-role-syria-peace-process
(2016). Country Reports on Terrorism. Washington: Bureau of Counterterrorism United States Department of State Publication.
(2012). Iran Ministry of Intelligence and Security: A Profile. Washington: Federal Research Division Library of Congress.
(2004). World Investment Report. New York and Geneva: UNCTAD. Retrieved from https://unctad.org/en/Docs/wir2004_en.pdf