پروژه آناتولی جنوب شرقی در بستر بحران هویت ملی ترکیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، انشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران ، تهران ایران

3 دانشگاه ازاد اسلامی واحد تاکستان

4 گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران ایران

چکیده

پروژه آناتولی جنوب شرقی(گاپ) ترکیه، یکی از بحث برانگیزترین و بزرگترین پروژه‌های موجود در سراسر جهان است که محل اجرای پروژه مناطق کردنشین ترکیه است. هدف عمده پروژه ساخت22 سد، 19 نیروگاه برق بر روی رودخانه‌های دجله و فرات به همراه توسعه شبکه‎های آبیاری برای تولید انرژی و آبیاری 8/1 میلیون هکتار زمین اعلام شده است. بسیاری از محققان اجرای پروژه را در راستای حل مسئله کردی در ترکیه می‌دانند. سوال این است پروژه گاپ چه تأثیری بر بحران هویت و هویت کردها در ترکیه داشته است؟ پاسخ به این پرسش در قالب فرضیه پژوهش این خواهد بود که سیاست‌های آبی ترکیه در قالب پروژه گاپ بخشی از استراتژی ترکیه برای حل بحران هویت واز بین بردن هویت کردی در این کشور است. یافته‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و نظریه بحران لوئیس پای حاکی از آن بوده که ترکیه از ابتدای تأسیس با بحران هویت مواجه و با استفاده از پروژه گاپ و روش‌های همگون‌سازی ناشی از آن مانند کوچ اجباری مردم کرد منطقه گاپ، تخریب آثار باستانی و نشانه‌های فرهنگ و هویت کردی و بهبود شرایط اقتصادی – اجتماعی جامعه کردی به دنبال حل بحران هویت است اما پروژه گاپ نتوانسته بحران هویت و مسئله کردی در ترکیه را حل کند و پیامدهای از قبیل جابجایی جمعیت، تخریب محیط زیست و تخریب میراث فرهنگی کردها را به همراه داشته است. همچنین این پروژه نقض ماده اول اعلامیه حقوق بشر، مواد 29،27و26 قطعنامه رعایت جوامع بومی و کنوانسیون مبارزه با بیابان‌زایی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Southeastern Anatolia Project (GAP) and Identity Crisis of Kurds in Turkey

نویسندگان [English]

  • Ezem Mohammadi Khosravi 1
  • Behzad Shahandeh 2
  • asadolah Athary 3
  • David Hermidas Bavand 4
1 Department political Science and Law, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran,Iran.
2 Department of political science and law, university of Tehran, Tehran, Iran
3 Department of political science , Takestan Branch, Islamic Azad University, Qazvin, Iran.
4 Department political Science and Law, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran,Iran.
چکیده [English]

The Southeastern Anatolia Project is one of the largest projects in the world which is sited in the Kurdish regions of Turkey. The major goal of GAP is to build 22 damps, 19 power plants on the Tigris and Euphrates rivers, along with the development of irrigation systems to produce energy and irrigate 1.8 million hectares of land. The main question we like to address in this study is: what's the effect of GAP on the identity crisis of kurds in Turkey? The paper hypothesizes that Turkey's water policies being implemented in GAP are a part of Turkey’s strategies to extirpate the Kurdish identity of Kurds in Turkey . Our findings using analytical-descriptive method and Lewis's identity crisis theory suggest that since the beginning,
Turkey has faced an identity crisis and the Turkey government is trying to solve the identity crisis using GAP and the resulting replication methods including forced migration of Kurdish people of the region, destruction of antiquities and symbols of Kurdish culture and identity and improving the socio-economic conditions of the Kurdish community. The GAP was not able to solve the Kurdish identity crisis in Turkey and conversely, there have been some consequences such as population resettlement, environmental degradation, and the destruction of Kurdish cultural heritage. the project violates article 1 of the Universal Declaration of Human Rights, articles 29, 27, and 26 of theUnited Nation’sResolution on the Elimination of all Forms of Discrimination against Indigenous People, as well as the United Nation’s Convention to Combat Desertification.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Turkey
  • GAP
  • Identity Crisis
  • Kurds
آگه، آکین (2009)، «جایگاه ترک بودن در ملی گرائی رسمی ترکیه: تحلیل سازمان‌های رسمی که با محوریت ترک‌های خارج فعالیت می‌کنند»، مجله جامعه و علم، شماره 116،  صص 27-1.
پای، لوسین دبلیو، بایندر، لئونارد، کلمن، جیمزاس، لاپالومبارا، جوزف، وربا، سیدنی، واین، مایرون (1380)، بحران‌ها و توالی‌ها در توسعه سیاسی، غلامرضا خواجه سروی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
جمالی، حسین، خانی، حسین (1388)، «اتحادیه اروپا، ترکیه و تحول در حقوق فرهنگی کردهای ترکیه (2002-1991)»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال چهارم، شماره 2، صص 57-7.
چگنی‌زاده، غلامعلی، آثارتمر، محمد (1388)، «تحرکات قومی کردها و امنیت ملی ترکیه»، فصلنامه روابط خارجی، سال اول، شماره 2، صص 218-185.
داود اوغلو، احمد (1395)، عمقراهبردیموقعیتترکیهدرصحنهبین‌المللی، محمد حسین نوحی‌نژاد ممقانی، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
دستمالی، محمدعلی (1395)، «ترکیه و چالش کردی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 19، شماره 176، صص 171-71. 
راندل، جاناتان (1379)، با این رسوایی چه بخشایشی (تحلیل مسائل سیاسی کردستان)، ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ.
شهرابی فراهانی، عباس (1396)، «پائین دستی‌های "گاپ" گزارشی از پیامدهای ترکیه در عراق و سوریه» تجارت، شماره 229، صص 59-56.
عصاری، مهتاب (1397)، «آثار حقوقی پروژه گاپ بر تعهدات دولت ترکیه نسبت به دجله و فرات»، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران.
صادقی، سید شمس‌الدین، رحیمی، احمد (1396)، «دیاسپورای کرد و نقش منافع ژئوپلتیک در تحول راهبرد ترکیه نسبت به کردهای عراق و سوریه (1395-1382)»، فصلنامه سیاست، دوره 47 شماره 2، صص 430-411.
قائم مقامی، سیدعلی (1396)، «بحران آب و آب‌های جاری فرامرزی ترکیه و امنیت ملی و محیط زیست ایران»، فصلنامه مطالعات منافع ملی، سال دوم، شماره 7، صص 117-97.
فرحمند، صغری، سمیعی، علیرضا (1397)، «تبیین رویکردهای حزب عدالت و توسعه ترکیه در قبال کردها از آشتی ملی تا سیاست سرکوب (2015-2002)»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی دانشگاه آزاد واحد شهرضا، شماره 118، صص 90-34.
قمرنیا، هوشنگ، گلچین، مهرداد (1396)، بررسی پروژه‌های گاپ و سد ایلیسو ترکیه و اثرات آن بر ایران و کشورهای خاورمیانه، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
مرادیان، محسن (1385)، برآورد استراتژیک ترکیه (سرزمینی- دفاعی- اقتصادی- اجتماعی)، تهران: مؤسسۀفرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
مرادی طادی، محمدرضا (1396)، «آب و سیاست؛ نگاهی به فرآیند سیاسی شدن آب»، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، 9(4)، صص 90-71.
محرابی، علیرضا، غم پرور، احمد (1390)، «عوامل مؤثر بر واگرایی کردها و بحران در کردستان ترکیه»، فصلنامه ژئوپلتیک، 7(2)، صص 213-183.
مک دوال، دیوید (1380)، تاریخ معاصر کرد، ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ.
موسوی قرالری، علی نژاد، حامد (1394)، «کاربست نظریه‌های چندفرهنگی گرایی در تبیین فرآیند صلح ترکیه با کردهای این کشور»، فصلنامه سیاست خارجی، 29(3)، صص 104-79.
نواری، علی (1398)، «بهره‌برداری از سد ایلیسو در ترکیه و موازین حقوق بین الملل آب»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال بیست و یکم، تابستان، (63)، صص 189-161.
ایسنا (1398)، «برخورد پلیس ترکیه با معترضان در دیاربکر در پی برکناری شهرداران»، https://www.isna.ir/news/98052914008
تابناک (1397)، «سیاست آب بازی ترکیه و مصیبت‌هایی که متوجه ایران، عراق و سوریه است!»www.tabnak.ir/fa/news/795494/
تی، آر، تی (1398)،«زبان ترکی سبب تشکیل فرهنگ ملی و هویت ملی شده است»، https://www.trt.net.tr/persian/trkhyh/ 1276557
حسنی، محبوبه (1396)، «حصن کیفا، شهری شناور با قدمت 10 هزار سال در ترکیه»، https://www.kojaro.com/128573.
دویچه وله (1396)، «غبارروبی از کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار در تهران»، https://www.dw.com
کشاورز، حیدر (1395)، «سیاست‌های آبی ترکیه و بحران آب در خاورمیانه تب آلود»، news/4806/www.faratab.com
ملکی، صادق (تیرماه 1396)، «اردوغان درصدد تغییر بافت جمعیتی در مناطق کردی است. بحران هویتی در ترکیه»، http://irdiplomacy.ir/fa/news/1970055.
Bilgen, A (2018), The southeastern Anatolia Project(GAP) from 1977 to 2017: A Qualitaive and Multidimensional Analysis of the 40 years of GAP, New Perspectives on Turkey, no.58:125-154.
kpinar,A;Onsoy,H; Komurcu,M,I;&Bayram, A (2013), The south – eastern Anatolia Project (GAP) in Turkey and Middle East in Terms of Economic, Strategic and Politic,International Balkans Conference on Challenges of Civil Engineering, BCCCE, Epoka University, Tirana, Albania,874-982.
Kurt,C (2013), The impact of the Southeast Anatolia Project(GAP) on displaced families: Household Livelihoods and gender relations, for Degree of Doctor of Philosophy, Newcastle.
Meijer, Laura (2018), The Southeastern Anatolia Project (GAP): Water Counterinsurgency and Conflict. Kuwait Program at Sciences Po.
 Tsakalidou, I (2013), The Great Antolian Project: Is Water Management a Panacea or Crisis Multiplier for Turkeys Kurds? New Security Beat, Environmental Change and Security Program, http://www.css.ethz.ch/en/services/digital-library/articles/article.html /167922/ www.gap.gov.tr
منابع ترکی
DSİ,GAP (2012), Ülkemizin En Büyük Projesi Olan GAP ın Dünü, Bugünü ve Yarını, Ankara: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.
GAP – Bki (2008), GAP Eylem Planı(2008-2012),Ankara.
GAP – Bki (2014), GAP Eylem Planı(2014-2018),Ankara.
Hulusi Turgut (2000), GAP ve Demirel,İstanbul: ABC.
Milî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği(1993), Türkiye,de Bölge Planlamasının Evreleri, Ankara.