برسازی فرآیند تصمیم گیری سیاست خارجی بریتانیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مطالعات منطقه ای. دانشکده پیامبر اعظم(ص). دانشگاه جامع امام حسین(ع)

2 گروه مدیریت بحران. دانشکده فرهنگی و اجتماعی. دانشگاه جامع امام حسین(ع)

3 مدیر گروه مرکز مطالعات راهبردی دانشگاه جامع امام حسین(ع)

چکیده

بریتانیا سال‌ها پس از فروپاشی امپراطوری­ اش، همچنان از قدرت­ های تأثیرگذار در سیاست و روابط بین­ الملل و از اعضای مهم در نظم بین­المللی معاصر است. با نظر به سوابق طولانی روابط ایران و انگلیس و نفوذ همیشه جاری این کشور در ایران، و  برای تأثیرگذاری بر سیاست و روابط بریتانیا با دیگر کشورها و سازمان‌ها به جهت تأمین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، باید نظام تصمیم­ گیری این کشور را به خوبی مورد مطالعه و شناخت قرار دهیم تا بتوانیم به الگوی کاملی از مناسبات این نظام تصمیمی دست یابیم. نویسندگان با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای گردآوری کتابخانه‌ای، در پاسخ به این سوال که تصمیم‌گیری در سیاست خارجی بریتانیا ذیل چه ساختار و طی چه فرآیندی شکل می‌گیرد؛ به تبیین عوامل، فرآیند و لایه ­های رسمی و غیر رسمی تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری این واحد سیاسی اقدام نموده و آن‌را تحت یک مدل به تصویر کشیده‌اند. سیاست خارجی بریتانیا، فاقد مواد قانونی مکتوب، پرستیژمحور، محرمانه، عملگرایانه و نخبه‌گراست و بدین وسیله  سیستم سیاسی، دست تصمیم‌گیران را باز گذاشته است تا از کنترل و فشار داخلی معاف بوده و منافع کشور (و در ابتدا منافع نخبه‌ها؛ حتی اگر غیر اخلاقی و یا در تضاد با قوانین بین‌المللی باشد) را تأمین نماید. سیاست خارجی دولت بریتانیا و تصمیم­ گیری نهایی، در کابینه با محوریت شخص نخست وزیر و با کارگزاری وزارت ­امور­خارجه این کشور شکل گرفته و تکمیل می­شود. نهادهای رسمی همچون سلطنت و سازمان‌های دولتی و امنیتی و نیز عوامل غیررسمی مثل گروه‌های فشار و رسانه‌ها به سهم خود بر تصمیم‌گیری مؤثرند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Building the UK's foreign policy decision-making process

نویسندگان [English]

  • Masoud Naderi 1
  • Hosein Hoseini 2
  • Hadi Tajik 3
1 Department of Regional Studies. College of the Great Prophet (PBUH). Jamee Imam Hossein University
2 Crisis Management Group. Cultural and social faculty. Jamee Imam Hossein University
3 Director of the Center for Strategic Studies Jamee Imam Hossein University
چکیده [English]

Years after the collapse of its empire, Britain is still an influential power in politics and international relations and an important member of the contemporary international order. Considering the long history of relations between Iran and England and the ever-present influence of this country in Iran, and in order to influence Britain's policy and relations with other countries and organizations, we must study and understand the foreign policy decision-making system of this country well so that we can Let's get a complete model of the relations of this decision system. The authors, using the analytical descriptive method and based on library collection, in response to the question of what structure and process is formed in British foreign policy decision-making; They explained the factors, process and formal and informal layers of decision-making and decision-making of this political unit and depicted it under a model. Britain's foreign policy lacks written legal documents, is prestige-oriented, confidential, pragmatic and elitist, and thus the political system has left the hands of the decision-makers free from internal control and pressure and to secure the interests of the country (and primarily the interests of the elites). The foreign policy of the British government and the final decision-making is formed in the cabinet centered on the Prime Minister and with the agency of the Ministry of Foreign Affairs of this country. Official institutions such as the monarchy and government and security organizations, as well as informal factors such as pressure groups and the media, are effective in decision-making.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Decision making"
  • "Foreign Policy"
  • "Britain"
  • "Informal Factors"
  • "Official Factors"

مراجع

آلیسن، گراهام تـی (1364، 1384)، شیوه‌های تصمیم‌گیـری در سیاسـت خـارجی. ترجمـه منـوچهر شجاعی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
اسنایدر، ریچارد کالتن و دیگران (1389)، تصمیم‌گیری در سیاست خارجی. ترجمه محمدجعفر جوادی ارجمند و مجید فرهام، تهران: میزان.
اشتریان، کیومرث و جعفری هفتخوانی، نادر (1386)، «تصمیم‌گیری در سیاست خارجی و و نقش دیپلماسی عمومی در فرآیند تصمیم‌سازی»، فصلنامه اندیشه مدیریت. شماره 1، صص 140-111.
باربر، جیمز و اسمیت، مایکل (1372)، ماهیت سیاست‌گـذاری خـارجی در دنیـای وابـستگی متقابل کشورها. ترجمه حسین سیف‌زاده. تهران، نشر قومس.
ثمودی، علیرضا (1400)، سیاست و حکومت در بریتانیا. تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
جوادی ارجمند، محمدجعفر و سکینه ببری‌گنبد، (1390)، «رویکردهای نوین تصمیم‌گیری در سیاست خارجی»، فصلنامه سیاست. دوره 41. شماره 4، صص 364-357.
جوادی، محمود (1399)، انگلیس. تهران، اداره چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه.
حسینی‌متین، سیدمهدی (1387)، «رویکرد و پایه‌های نظری و عملی سیاست خارجی انگلیس نسبت به جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست خارجی. سال بیست و دوم. شماره 3، صص 625-623.
دوئرتی، و فالتزگراف (1372)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل. ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران، نشر قومس.
ذوالفقاری، وحید (1399)، «درک افکار رفتار عمومی در سیاست خارجی معاصر»، دو فصلنامه سیاست و روابط بین الملل» دوره ۴. شماره ۸، صص 27-7.
صدیق، میرابراهیم (1392)، «مقایسه رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه نسبت به خاورمیانه از سال 2002 تا 2012». پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران.
رایت، تونی (1392)، سیاست بریتانیایی. ترجمه ثمین نبی پور، تهران، انتشارات افق.
سلطانی‌فر، محمد (1384)، «نقش رسانه‌ها در کمک به امنیـت جهـانی». در: قـدرت و نقـش رسانه‌ها در کـاهش تهدیـدهای جهـانی (مجموعـه مقـالات)، اداره کـل اطلاعـات و مطبوعات وزارت امور خارجه، صص 118-97.
سلیمانی، غلامعلی (1394)، الگوی تصمیم‌گیری در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
فرانکل، جوزف (1382)، روابط بین‌الملل در جهان متغیر، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
فلاحی، علی (1385)، برآورد استراتراتژیک انگلستان (سرزمینی-سیاسی)، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران.
کاردان، عباس (1386)، کتاب اروپا (8): ویژه مسائل انگلستان، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
کاظمی، علی اصغر (1373)، روابط بین‌الملل در تئوری و عمل، تهران، نشر قومس.
کرتیس، مارک، (1397)، شبکه فریب: نگاهی به نقش واقعی انگلستان در دنیا، ترجمه علی فتحعلی‌آشتیانی، تهران، انتشارات سروش.
کریمی، عظیم و علیرضا سلطانی (1399)، «نقش اندیشکده‌ها در سیاست‌گذاری خارجی (مطالعه موردی انگلستان)»، فصلنامه علمی مطالعات بین رشته‌ای دانش راهبردی، 10(41). صص 64-41.
کگلی، چارلز دبلیو و اوجین آر ویتکف (1382)، سیاست خـارجی آمریکـا (الگـو و رونـد)، ترجمة اصغر دستمالچی، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
گارنت، مارک، سایمون مبون و رابرت اسمیت (1399)، سیاست خارجی بریتانیا از 1945، ترجمه حسام الدین واعظ‌زاده تهران، نشر هرمس.
محمدیان، علی و احمد نقیب‌زاده (1398)، «سیاست خاورمیانه‌ای بریتانیا در دوره پسابرگزیت مطالعه موردی: خلیج فارس»، فصلنامه روابط خارجی. سال دهم. شماره 40، صص 129-99.
مقتدر، هوشنگ (1370)، سیاست بین‌الملل و سیاست خارجی، تهران، مفهرس.
منفرد، سید قاسم (1390)، انگلستان؛ ماهیت و ابعاد سیاست‌خارجی، دفاعی و امنیتی (2011-1997)، تهران، مرکز مطالعات راهبرد بین‌الملل.
مولانا، سید حمید و منوچهر محمدی (1387)، سیاست‌خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت احمدی نژاد، تهران، نشر دادگستر.
نصیری‌پور، محمد (1396)، عوامل مؤثر بر کاهش مناسبات ایران و انگلستان از سال 1388 تا 1392، تهران، نشر برتر اندیشان.
نورعلی‌وند، یاسر (1395)، «راهبرد پسابرگزیتی انگلیس و پیامدهای آن برای منطقه و ایران»، ماهنامه دیده‌بان امنیت ملی، شماره پنجاه و هفتم، صص 52-43.
هیل، کریستوفر (1395)، ماهیت متحول سیاست‌خارجی، ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
BICOM (2019). Britain’s Iran Dilemma. Retrieved (September 17, 2021) from http://www.bicom.org.uk/wp-content/uploads/2019/04/uk-iran-paper-june-2019.pdf
Cited in Benn, “How democratic is Britain?”, p.22.
Drumbell, J. (2004). The US-UK Special Relationship in a world Twice Transformed. Cambridge Review of International Affairs, 17(3), 437.
Foreign Policy Decision- Making (Revisited), by: Richard C. Snyder, H.W. Bruck, Burton Sapin, with New Chapter by: Valerie M. Hudson, Derek H. Chollet and James M. Goldgeier, first Published 2002 by Palgrave Mcmillan.
Global Britain in a competitive age (March 2021), nationalarchives.gov.uk/doc/open-government-licence/version/3.
Graham T. Allison; "Conceptual Models and the Cuban Missile Crises"; The American Political Science Hedley Bull, The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics (2nd edition), London: Macmillan Press, 1997.
Grant, M. (2009). The UK Parliament. (Edinburgh University Press) Retrieved March 11,2020, from https://edinburghuniversitypress.com/book-the-uk-parliment.html.
Heywood. Andrew Essentials of UK Politics. Basingstoke: Palgrave Publication, 2015.
House of Commons Library. (2017, August 17). The Royal prerogative. Retrieved June 12, 2020, from https://commonslibrary.parliment.uk/research-briefings/sn03861/.
Jones, B. (2016). British Politics: The Basics. London: Routledge.
Lawrence Freedman, ''Britain in the World", in Lawrence Freedman and Michael Clarke (eds.), Britain in the World (Cambridge, Cambridge University Press, 1991), pp. 1-9.
McGann, G. I, Sabtini, R (2014), Global Think Tanks: policy Networks And Goverment, Routledge Globl Institute.
Medvetz, T (2012). Think Tanks in American, Chicago University press.
Mix, D. (2014, May 5). The United Kingdom and US-UK Relations. Retrieved April 12, 2020, from CRS: https://www.hsdl.org/?view&did=754106.
Plant, D (2007). The Council of State. British Civil Wars, Commonwealth and Protectorate, 1638–60. Retrieved 11 September 2008.
Review, Vo. LXIII, No. 3 (September 1969). Pp. 689-718.
Smith, Simon (1998). British Imperialism 1750-1970. Cambridge University Press. 2009.
Watts, D. (2006). British Government and Politics: A Comparative Guide. Edinburgh University Press.
Yoygov.co.uk, “How democratic is Britain?”, p.46.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار