نسبت نهادهای پولی بین‏ المللی با توسعه، با تأکید بر ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی بخش علوم سیاسی دانشگاه شیراز

2 عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشکده علوم انسانی دانشگاه یاسوج ‏

چکیده

 مسئله اصلی این مقاله، تبیین نسبت میان سیاست‌های تجویزی نهادهای پولی و مالی ‏بین‌المللی اعم از صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی با تحقق توسعه اقتصادی در ‏کشورهاست. تحلیل‌های نظری و شواهد تجربی دلالت بر آن دارد که میان نهادهای مذکور با ‏توسعه اقتصادی رابطه مثبت وجود ندارد چرا که اولاً، سیاست‌های تجویزی معطوف به ‏سیاست‏های لیبرالیستی عام و جهانشمول است در حالی که این سیاست‌ها باید با ملاحظه ‏ساختارهای نهادی متنی تدوین شوند. توجه به مسائل و مقتضیات متنی و سنت‌ها و ‏نهادهای تاریخی کشورها در تعیین الگوی موفق توسعه و موفقیت آن اثر دارد. ثانیاً، نقش ‏‏«دولت توسعه» نادیده انگاشته شده و باید در دوگانه دولت/ بازار، ترکیب بهینه‌ای از هردو ‏برای هر کشور مشخص گردد. ثالثاً، تنها بر ابعاد صرفاً اقتصادی توسعه تمرکز صورت ‏پذیرفته، در حالی که توسعه، فرآیندی چندبعدی است و هدف اصلی آن، بهبود کیفیت ‏زیستمان انسانی است. با وجود چنین دلائلی که توسعه‌نیافتگی را برای کشورهای میزبان ‏سیاست‌های تجویزی نهادهای پولی و مالی بین‌المللی سبب شده، جمهوری اسلامی ایران به ‏اجرای این سیاست‌ها پرداخته است. تحلیل محتوای سخنان تصمیم‌سازان اقتصادی ایران ‏حکایت از آن دارد که اصلاح ساختارحکمروائی صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، اعطاء ‏وزن به دولت‌ها در کنار بازار و در نهایت، ملاحظه اقتضائات اجتماعی و فرهنگی کشورهای ‏میزبان طرح‌های توسعه، کاستی‌ها و ضعف نهادهای مالی و پولی بین‌المللی را برطرف خواهد ‏کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis and assessment of relation between international monetary ‎institutions and development (with emphasis on Iran)‎

نویسندگان [English]

  • Yousof Qorashi 1
  • Aqil Hosseiny 2
1 Assistant professor at Shiraz University
2 Assistant professor at Yasouj University
چکیده [English]

The main issue of this paper is to explain the relationship between the prescriptive policies of international monetary and financial institutions, including the International Monetary Fund and the World Bank, with the realization of economic development in the countries. Theoretical analysis and empirical evidence implies that there is no positive relationship between these institutions and economic development, because firstly, prescriptive policies are aimed at universal and universal liberal policies, while these policies should be designed with consideration of indigenous institutional structures. Attention to the indigenous issues and requirements and the traditions and institutions of the countries have an impact on determining the successful pattern of its development and its success. Secondly, the role of the "developed government" has been neglected, and the duality of government/market have to be distinguished from the optimal combination of both for each country. Thirdly, only focused on the purely economic dimensions of development, while development is a multidimensional process whose main purpose is to improve the lives of humans. In spite of such reasons, which have caused the lack of development for the host countries of the regulatory policies of international monetary and financial institutions, the Islamic Republic of Iran has implemented these policies. The content analysis of the speeches of the Iranian decision-makers indicates that, the following steps will resolve the shortcomings and weaknesses of international financial and monetary institutions. The reform of the governance of the IMF and the World Bank; the weighting of governments along with the market and, finally, the consideration of the social and cultural requirements of host countries for development plans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Development
  • IMF
  • World Bank
  • Washington Consensus
  • Post-Washington ‎Consensus
  • Iran.‎

مراجع

استیگلیتز، ژ. ۱۳۹۶. نقد نئولیبرالیسم: مصاحبه با ژوزف استیگلیتز. در کتاب: در برابر نئولیبرالیسم و جهانی‌سازی. با نوشتارهایی از کلیم صدیقی، ژوزف استیگلیتز، جیمز پتراس و... . ترجمه مسعود امیدی. تهران: نشر گل‌آذین.
دلفروز، م. 1393. دولت و توسعه اقتصادی: اقتصاد سیاسی توسعه در ایران و دولت های توسعه گرا. تهران: آگاه.
زمان‌زاده. ح و صادق‌الحسینی. 1391. اقتصاد ایران در تنگنای توسعه. تهران: مرکز.
سیف، ا. 1380. جهانی کردن فقر و فلاکت: استراتژی تعدیل ساختاری در عمل. تهران: آگاه.
صدیقی، ک. ۱۳۹۶. تجربه کشورهای در حال توسعه در برابر نئولیبرالیسم و جهانی‌سازی. در کتاب: در برابر نئولیبرالیسم و جهانی‌سازی. با نوشتارهایی از کلیم صدیقی، ژوزف استیگلیتز، جیمز پتراس و... . ترجمه مسعود امیدی. تهران: نشر گل‌آذین.
عظیمی آرانی، ح. 1391. اقتصاد ایران: توسعه، برنامه‌ریزی، سیاست و فرهنگ. به کوشش خسرونورمحمدی. تهران: نشرنی.
غنی‌نژاد، م. 1391. مقدمه. در کتاب: اقتصاد ایران در تنگنای توسعه. زمان‌زاده. ح و صادق‌الحسینی. تهران: مرکز.
­فاین، ب. 1394. سرمایه اجتماعی و نظریه اجتماعی: اقتصاد سیاسی و دانش اجتماعی در طلیعه هزاره سوم. ترجمه محمدکمال سروریان. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
قائمی نیا، ع. 1395. ردپای برنامه‌های تعدیل اقتصادی در سیاستگذاری اقتصادی ایران. راهبرد توسعه، 45(1)، 27-47.
کردبچه، م. 1378، متدولوژی تهیه آمار مربوط به اندازه دولت. در کتاب: دولت و رشد اقتصادی در ایران. مسعود نیلی و همکاران. تهران: نشرنی.
کوهن، ت. ۱۳۹۲. اقتصاد سیاسی جهانی: نظریه و کاربرد. ترجمه عادل پیغامی و همکاران. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
نمازی، ح. (1378، اسفند 19). تفکر حاکم بر سیاست‌های اقتصادی یکی از ریشه‌های مشکلات اقتصادی کشور. بازیابی در آبان 3، 1397، از فرهنگستان علوم
نیلی، ف. 1387. تحلیل نظری رابطه دولت و رشد اقتصادی. در کتاب: دولت و رشد اقتصادی در ایران. مسعود نیلی و همکاران. تهران: نشرنی.
نیلی، م. و مصلحی. س. 1387. تحلیل نظری رابطه دولت و رشد اقتصادی. در کتاب: دولت و رشد اقتصادی در ایران. مسعود نیلی و همکاران. تهران: نشرنی.
هایامی، ی.1380. اقتصاد توسعه: از فقر تا ثروت ملل. (غ. آزاد ارمکی، مترجم) تهران: نشر نی.
Bairoch, P. 1993. Economics and World History. Chicago: University of Chicago Press.
Bogdanowicz-Bindert, C. 1986. The Debt Crisis: The Baker Plan Revisited. Journal of Interamerican Studies and World Affairs, Vol. 28, No. 3, pp. 33–45.
Feinberg, R. E. 1988. Latin American Debt: Renegotiating the Adjustment Burden. In: Richard E. Feinberg and Ricardo Ffrench-Davis, eds., Development and External Debt in Latin America: Bases for a New Consensus. South Bend, IN: University of Notre Dame Press.
Ffrench-Davis, R. 1988. External Debt, Adjustment, and Development in Latin America. In: Richard E. Feinberg and Ricardo Ffrench-Davis, eds., Development and External Debt in Latin America: Bases for a New Consensus. South Bend, IN: University of Notre Dame Press.
Ghosh, A. R., Ostry, J. D. and Mahvash S. Qureshi. 2016. When Do Capital Inflow Surges End in Tears?” American Economic Review, Vol. 106, No. 5.
Gilbert, C. L. and Vines, D., eds. 2000. The World Bank: Structure and Policies. New York: Cambridge University Press.
Hutton, W. 1995. The State We are in. London: Jonathan Cape.
Johnson, C. 1982. MIT! and the Japanese Miracle: The Growth of Industrial Policy, 1925–1975. Stanford: Stanford University Press.
List, F. 1983. The National System of Political Economy. London: Frank Cass.
Mazumdar, Tanushree. 2005. Capital Flow into India. Economic and Political Weekly,  Vol XL. No 21.
Ostry, J. D, Loungani, P. and Furceri, D. 2016. Neoliberalism: Oversold?. Finance and Development, June, Vol. 53, No. 2, pp. 38-41.
Patnaik, U. 2008. Neoliberal Roots. Frontline, 25(6), 15th March.
Pender, J. 2001. From ‘Structural Adjustment’ to Comprehensive Development Framework: Conditionality Transformed?, Third World Quarterly 22, no. 3.
Rapley, J. 1996. Understanding Development: Theory and Practice in the Third World. Boulder: Lynne Rienner.
Reisman, K. 1992. The World Bank and the IMF: At the Forefront of World Transformation. Fordham Law Review, 60(6): 349-394.
Roodman, D. M. 2001. Ending the Debt Crisis. In: Laster Brown et al. Ed. State of the World 2001. New York: Norton.
Sader, E .2011. The New Mole: Paths of the Latin American Left. London: Verso.
Stiglitz, J and Hoff, K. 1999. Modern Economic Theory and Development. Symposium on Future of Development Economics in Perspective, Dubrovnik.
Stiglitz, J. l998 More Instruments and Broader Goals: Moving Toward the Post Washington Consensus. The 1998 WIDER Annual Lecture, 7January; Helsinki.
UN Development Program 2001. Human Development Report 2001. New York: Oxford University Press.
Vreeland, J. 2007. The International Monetary Fund; Politics of conditional lending. New York: Routledge.
Weaver, J. H. 1995. “What Is Structural Adjustment?”. In Daniel M. Schydlowsky, ed. Structural Adjustment: Retrospect and Prospect Westport. CT: Praeger.
Bank: http://www.worldbank.org/en/about/leadership/directors
Cline, W. R. 1995. International Debt Reexamined. Washington, DC: Institute for International Economics.
Namazi, H. (1997, September 23). Retrieved from WBG.
Namazi, H. (1998, October 6). Retrieved from WBG.
Namazi, H. 1999, September 28. Retrieved from WBG.
Nourbakhsh, M. 2000, September 26. Retrieved from WBG.
Nourbakhsh, M. 2000, September 26. Retrieved from WBG.
Mazaheri, T. 2003, September 23. Retrieved from WBG.
Danesh Ja'fari, D. 2005, September 24. Retrieved from WBG.
Hosseini, S.-d. 2012, October 12. Retrieved from WBG.
Taieb Nia, A. 2013, October 11. Retrieved from WBG.
Taieb Nia, A. 2014, October 10. Retrieved from WBG.
سیاست جهانی
دوره 7، شماره 2
شهریور 1397
صفحه 55-86

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار